یکی از جریانهای سیاسی و اجتماعی ایران در طول قرن چهارم هجری، تلاش برای احیاء شاهنشاهی ایرانی، با انگیزه‌های متفاوت، از سوی حکمرانان ایرانی بود. حکومت سامانی نیز با توجه به اهداف و برنامه های خاصّ خود، تلاش‌های قابل توجهی در این زمینه انجام داد.    این مقاله در صدد است تا با  روش توصیفی- تحلیلی و از طریق به پرسش کشیدن اندک اطلاعات موجود تاریخی تا حدّ امکان تلاشهای سامانیان در رابطه با احیاء شاهنشا...

ناسیونالیسم ایدئولوژی ملت است و بر حاکمیت ملت بر سرنوشت خویش تاکید دارد. ناسیونالیسم ایرانی با پیشینه دوسده ای خود، همزاد گریزناپذیر مدرنیته ایرانی است. در مقاله حاضر، با بازخوانی ناسیونالیسم ایرانی در سده نوزدهم، اهداف و ابعاد زمینه ساز پیدایش آن مورد بررسی قرار می گیرد. پیدایش ناسیونالیسم ایرانی در این سده، پیامد گریزناپذیر بحران ناشی از رویارویی ایران سنتی با مدرنیت است که به صورت نخبه گرایا...

پدیده ی ناسیونالیسم که عنوان "مذهب دنیوی" را از آن خود کرده است ویکی از عوامل مهم در ایجاد دولتهای جدید (nation-states) به شمار می رود و رویدادهای جهان، مستقیم و یا غیر مستقیم از پارادایم ناسیونالیسم جهت می یابند؛ با نگرشها و برداشتهای مختلف مواجه بوده و میدان برخورد آراء اندیشمندان مسلمان قرار گرفته است. اما بر اساس پژوهش این رساله، بعضی از اندیشمندان و متفکران بزرگ دنیای اسلام به نوعی ارتباط ...

جنگ نقش مهمی در تحولات اجتماعی، صنعتی شدن کشور، توسعه ی سیاسی و اقتصادی، نظم و انسجام، کاهش فاصله بین نخبگان و توده های مردمی، تمرکز قدرت سیاسی، افزایش قدرت نظامیان در عرصه ی سیاسی، حفظ تمامیت ارضی، تمدن-سازی، ناسیونالیسم، استقلال گرایی، مشارکت پذیری مردم، اتحاد و یکپارچگی، حفظ باورهای مذهبی و سنتی و ... دارد. اما این دیدگاه ها به استثنای دیدگاه کینگ، به طور اعم در ارتباط با جنگ های صورت گرفته ...

بی تردید، نظام آموزشی، یکی از مهم ترین پایه های هر جامعه به شمار می آید، که ضمن اثرگذاری بر دیگر نظام های اجتماعی، از آن ها نیز تأثیر می پذیرد.دولت پهلوی اول با هدف مدرن سازی کشور، از جمله این عرصه را مورد توجه خود قرار داد.از آنجا که هر نظام سیاسی دارای شاخصه هایی است، یکی از اصلی ترین شاخصه های عصر پهلوی اول ملی گرایی(ناسیونالیسم) بود، که در این دوره در شکل میهن دوستی، شاه پرستی، توجه به نژاد...

بازنگری در جشن های دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی در ایران   جشن های دو هزار و پانصد ساله ،که با شکوهی کم نظیر پس از سالها تبلیغات و مطالعه در مهر 1350 ه.ق در تخت جمشید برگزار شد،از جمله جشن های پرهزینه بود.شاه از برگزاری چنین جشنی به دنبال راهی برای تداوم حکومت و سلطه اش بر مردم ایران بود،بر این اساس به احیای ارزشهای آریایی و معاندت با اسلام و جلب دوستی دول خارجی برآمد و بدین منظور دست به یک ...

در دورۀ محمدرضا شاه باستان‌گرایی شدید حکومت و تبلیغ اندیشة شاهنشاهی دیده می شود. شاه و اطرافیانش تصمیم گرفتند تا از سرمایة نمادین یعنی همان اندیشۀ باستان‌گرایی بیش‌ترین بهره را ببرند. یکی از این اقدامات، تغییر مبدأ تقویم شمسی کشور از هجری به شاهنشاهی با مبدأ سلطنت کوروش بود. هدف پژوهش حاضر بررسی روند تغییر مبدأ تقویم شمسی از هجری به شاهنشاهی در دورۀ پهلوی دوم و در پی رسیدن به پاسخی مناسب به سؤا...

یکی از بزرگترین رویدادهای تاریخ اسلام، سرنگونی نظام شاهنشاهی ساسانیان به دست مسلمانان بوده است. مورخان برای شکست از عوامل بسیاری یاد کرده اند. یکی از عوامل اصلی، آسیب دیدن پشتوانة نیرومند اقتصاد شاهنشاهی، یعنی نظام آبیاری – کشاورزی سواد بوده است. این عامل تاکنون، چنانکه باید مورد مداقّه قرار نگرفته و پژوهش جداگانه ای دربارة آن انجام نشده است. در این نوشتار، نقش سواد در اقتدار و سرنگونی ساسانیان،...

این مقاله به صورت جداگانه و منسجم ( از میان مؤلفه‌های دیگر ناسیونالیسم چون دین و مذهب، سرزمین و تاریخ مشترک)، به موضوع "رابطه‌ی بین زبان و ناسیونالیسم" پرداخته است. این موضوع به‌گونه‌ای یادآور"نظریه‌ی قومیت زبانی" نیز هست که در زمان شکل‌گیری دولت‌-ملتهای اروپایی نقشی مهم در تشکیل این کشورها و بعضی از ملت‌های خاورمیانه ایفا کرد. با فروپاشی امپراتوری عثمانی نقش زبان در تشکیل هویت ملی این کشورها ...

این مقاله به تحلیل تغییرات در خط‌مشی سیاسی- اقتصادی آمریکا در دوره پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید می‌پردازد. ناسیونالیسم اقتصادی تفکری است که اساس روابط اقتصادی با کشورهای دیگر را بر مبنای اصل توسعه زیرساخت‌های اقتصادی داخلی از طریق حمایت‌گرایی هوشمند تعریف می‌کند. گرایش به ناسیونالیسم اقتصادی در برابر گلوبالیسم یکی از ویژگی‌های مهم دولت ترامپ بوده است. سؤال اصلی مقاله این است که چرا آمریک...