چکیده ‌سفیدپوستان در آفریقای جنوبی از سال 1948 به مدّت 46 سال، نظام سیاسی مبتنی بر تبعیض نژادی را بنیاد نهاده و پیوسته آن را بازتولید کردند. تغییر این نظام و گذار به نظم دموکراتیک طی سال‌های ۱۹۹۹ـ ۱۹۸۹ از رویدادهای قابل تأمّل در دهه پایانی قرن بیستم است. درحالیکه خشونت نهادینه در نظام آپارتاید، پایان‌ناپذیر به نظر می‌رسید؛ اما سیر تحولات و روی کار آمدن دو دولت «دی‌کلرک» (۱۹۹۴ـ ۱۹۸۹) و «نلسو...

رژیم¬های انقلابی ماهیت های گوناگونی داشته و در شکل های متنوعی ظاهر شده اند. در برخی شرایط، دیکتاتوری های نظامی، حزبی و فردی، و گاهی نیز رژیم های دموکراتیک از دل انقلاب ها سربرآورده است. بنابراین، انقلاب به عنوان یک عامل، به تنهایی رژیم را دموکراتیک یا اقتدارگرا نمی¬سازد. شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه (ایدئولوژی سیاسی) و نوع رژیم ساقط شده ماهیت رژیم انقلابی را رقم می¬زند. جمهوری اسلامی ا...

نهمین قانون اساسی مصوب 1382 افغانستان طبق توافقنامه بن با رویکردی دموکراتیک به تدوین و تصویب رسید. این مقاله به بررسی اصول این قانون اساسی با دو مدل دموکراسی لیبرال (حمایتی و تکاملی) پرداخته است. در این سنجش پنج شاخص – انسان شناسی، مقوله حق، نظام سیاسی، دموکراسی، فرایندهای تحقق دموکراسی – به عنوان مبنای تحلیل قرار گرفته است. در این تحلیل قانون اساسی جدید افغانستان در پنج شاخص با هر دو مدل مذک...

بشر، از اوان پیدایش تا کنون، نظام های سیاسی مختلفی را تجربه کرده است. اما در این میان هیچ نظامی تاکنون به اندازة نظام‏های دموکراتیک جایگاه ویژه‌ای نداشته است. از سوی دیگر، به نظر می‏رسد پیشرفت و توسعة عمیق سیاسی در جوامع در جهت رسیدن به اهداف تعیین‌شده، که از هر‌گونه افراط و تفریط به دور باشد، خصوصاَ در عرصة اجتماع و سیاست، بدون توجه به ساختار خانواده و روش‌های تربیتی حاکم در آن‌ها میسر نخواهد ب...

انتخابات از ارکان مهم شکل‌گیری ساختار سیاسی در ‌نظام‌های دموکراتیک به‌شمار می‌رود. در نظام جمهوری اسلامی نیز که مبتنی بر نظریه مردم‌سالاری دینی است، راه‌های حضور اثرگذار مردم در تشکیل تمامی نهادهای قدرت به ‌صورت مستقیم و غیرمستقیم پیش‌بینی شده است. توجه به جایگاه رسانه‌ها در تحقق مشارکت سیاسی به‌ صورت عام و کارکرد رسانه ملی در نظام جمهوری اسلامی به ‌صورت خاص، اهمیت مضاعف و تعیین‌کننده‌ ...

تعریف دموکراسی به عنوان یک نظام سیاسی بلامنازع در دنیای معاصر، معمولا با مفاهیمی همچون اکثریت سالاری یا حکومت اکثریت عجین شده است. در طیف دیگر نظریه های دموکراتیک، نظریۀ تسهیم قدرت وجود دارد که به نقد اکثریت سالاری پرداخته است و اشکال دیگری از نظام های سیاسی دموکراتیک را ارائه می کند. این نظریه، که توسط آرند لایپهارت، نظریه پرداز برجستۀ حوزۀ دموکراسی ارائه شده، دو مدل دموکراسی، انجمنی و توافقی،...

شواهد تاریخی نشان می دهد بخش مهمی از عوامل ثبات و بی ثباتی واحد های سیاسی-فضایی ناشی از برآیند مسائل ژئوپلتیکی آن محسوب می شود که این مسائل نقش موثری را در شکل گیری فرهنگ سیاسی و سیاست خارجی واحد های سیاسی - فضایی ایفا می کند. در این میان کشور عراق متاثر از موقعیت ژئوپلتیک و ناکارآمدی روند دولت – ملت سازی و نظام های سیاسی غیر دموکراتیک از بدو شکل گیری تاکنون دچار بی ثباتی بوده است و این بی ثبات...

موضوع این مقاله، فازی سازی دموکراسی است. مدعای این مقاله آن است که تئوری دموکراسی، روایت دو ارزشی از نظم سیاسی (دموکراتیک یا غیردموکراتیک) ارائه می دهد. اما روایت دو ارزشی در باب دموکراسی، با واقعیت ناسازگار است. در واقع، دموکراسی، حقیقت فازی دارد. در این مقاله، پس از بحث انتقادی در باب تئوری معرفت شناسی عقلانیتِ انتقادی، دستگاه معرفتی فازی فرموله شده است. در باب معرفت شناسی فازی گفته شده است که...

عربستان سعودی یکی از کشورهای بسیار مهم منطقه خاورمیانه و جهان اسلام است که شناخت نظام سیاسی، ساختار قدرت و پویش های درونی آن به ویژه با تحولاتی که با نام بیداری اسلامی یا بهار عربی از آن نام برده می شود، بسیار حائز اهمیت است. این کشور دارای نظام سیاسی قبیله گرا و محدود و به شدت بسته ای است. تغییر و جابجایی نخبگان در ساختار قدرت این کشور به سختی صورت می گیرد. اگر تغییری هم در ساختار سیاسی به وقو...

توسعۀ سیاسی و به دنبال آن دموکراسی از جمله مفاهیمی‌اند که با وجود داشتن زمینۀ سیاسی، پیوند و ارتباط جدی با دانش حقوق دارند. بنابراین، می‌توان گفت پایه و اساس دموکراسی، همان پایه و اساس حکومت قانون با رویکرد ماهوی و تضمین حقوق شهروندی به‌وسیلۀ ابزارهای قانونی است. نگاهی به تاریخ تکوین حکومت‌های دموکراتیک نشان می‌دهد که قانون‌مندشدن أخذ‌‌ مالیات و محل مصرف آن از طریق رضایت عمومی، عامل اصلی در گذا...