خانواده و موضوعات مرتبط با آن یکی از مسائل جامعۀ کنونی است. قانون و نظام قانون‌گذاری را می‌توان ابزار مهمی جهت تسلط بر این حوزه به‌شمار آورد. هدف حقیق حاضر شناسایی گفتمان‌های مسلط خانواده در مجالس قانون‌گذاری ِدورۀ پهلوی دوم و تحلیل آنهاست. به‌این‌منظور، مذاکره‌های نمایندگان مجلس بیست‌ویکم و بیست‌وسوم‌با روش تحلیل گفتمان بررسی شده و چشم‌انداز نظری آن برمبنای نظریه‌های عاملیت-ساختار، نظام کنش، با...

ورود مدرنیزاسیون در ایران همراه با تناقضات، دوگانگی ها و سرگشتگی های نظری و رفتاری بوده است. از اوایل قرن بیستم جنسیت به عنوان نقطه تلاقی اکثر این تناقضات میان سیاستمدارن و سوژه های انسانی فرض شده است. پرداختن به چنین موضوعی با صبغه ای تاریخی با روش_نظریه تحلیل گفتمان لاکلا و موف امکان پذیر شده است. در این تحقیق گفتمان مدرنیزاسیون پهلوی را در مقابل گفتمان سنت گرای ایدئولوژیک جمهوری اسلامی در نظ...

نوشتار زیر خوانشی است از شکل گیری نخستین دولتِ مدرن در ایران بر اساس چارچوب تحلیل گفتمان فوکویی و ادبیات پسااستعماری. در این متن پس از بازخوانی چارچوب مفهومی و روشی، دگردیسی های گفتمانی تجدد در ایران، از زمان اصلاحات عباس میرزا تا دوره ی پهلوی اول و صورتبندی آن در گفتمان-های تجدد جبرانی، تجدد رمانتیک-جامعه گرا و در نهایت تجدد آمرانه بررسی می شود. بر اساس این بازخوانی، شکل گیری نخستین دولتِ مدرن د...

یکی از موضوعات اساسی در جامعه شناسی سیاسی هر جامعه ای، ماهیت دولت در آن جامعه است. دولت‌ها ماهیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی گوناگون دارند. در این نوشتار ماهیت سیاسی دولت در ایران دوره پهلوی از نظر میزان گذار به دموکراسی بررسی می شود. هدف از بررسی ماهیت سیاسی دولت آن است که چگونگی اعمال حاکمیت مردم و تعامل میان شهروندان و حاکمیت روشن شود. با این رهیافت، پرسش اساسی این است که ماهیت دولت در ...

در مواجهه با شکاف های تاریخی میان اندیشه ی ایرانشهری و واقعیت موجود جامعه ی ایرانی از یک سو و سربرافراشتن اندیشه ی ذهنی گرای فلسفی چپ در اروپا در دوره ی سوم روشنفکری، کسانی در دوره ی پهلوی دوم به ظهور رسیدند که همزمان با دنیای غرب، مخالفت های جدید با مدرنیته را در ایران ساماندهی کردند. این روشنفکران بر خلاف اسلاف خود در مقابل با مدرنیته قرار گرفتند و مواجهه با دولت پهلوی از رهگذر مخالفت با مدرن...

هدف مقاله حاضر مطالعه چگونگی تأثیر فراز و فرود سیاست‌های فرهنگی نظام‌های قدرت بر مفهوم هنر ملی و جریان تولید هنر در ایران است. در جستجوی این مسأله با به کارگیری روش تحلیلی لاکلا و موفه، عناصر گفتمانی مانند مفصل‌بندی، دال مرکزی و دال‌های شناور در سه دوره گفتمانی هویت ملی ایران از هم متمایز گردید و سپس نشان داده شد که چگونه هنرمندان در این سه دوره تاریخی به بازتولید گفتمان مسلط ‌پرداخته و سه نوع ...

گسترش روابط ایران با کشورهای بلوک غرب، به ویژه آمریکا، بین سال های 1332-1342 یکی از ویژگی های روابط خارجی ایران در دوره پهلوی دوم است. در این مقاله تلاش بر آن است که تأثیر فرهنگ سیاسی بر روابط خارجی ایران طی این سال ها بررسی شود. فرضیه ای که در پاسخ به سؤال اصلی مورد بررسی و آزمون قرار می گیرد، عبارت است از: فرهنگ سیاسی برآمده از گفتمان پهلویسم متشکل از عناصر شاه محوری، اقتدارگرایی، عدم امنیت و...

چکیده این پژوهش به بررسی و نقد دو کتاب «بخارای من ایل من» و «اگر قره قاج نبود»، خاطراتِ داستان وارِ محمد بهمن بیگی(1298-1389) بر اساس نظریه تاریخ گرایی نوین می پردازد. تاریخ گرایی نوین از رویکردهای جدید نقد ادبی است که در دهه 1970 و 1980م. شکل گرفت. در این شیوه با برداشتن مرز تاریخ و ادبیات، ملاک و معیاری برای نقد ارائه می شود که بر مبنای آن می توان ارتباط متن و زمینه های تاریخی اش را بررسی کرد...

ناسیونالیسم از مفاهیمی است که بر تحولات سیاسی و اجتماعی ایران اثر گذاشته‌است. در تاریخ معاصر ایران، از مشروطه به بعد، شاهد ظهور آن در قالب‌های اندیشه و عمل هستیم. یکی از روش‌های بررسی و مطالعة رخدادهای سیاسی‌ـ اجتماعی، روش «تحلیل گفتمان» است. این پژوهش بر مبنای نظریة تحلیل گفتمانی لاکلا و موفه به دنبال یافتن پاسخ این پرسش است: مفصل‌بندی، مفاهیم، فرایند هویت‌یابی و سوژة «گفتمان ناسیونالیسم» از پ...

واقعیت تاریخی نشان می­دهد که هویت­سازی ملی، فرآیندی همیشگی است و نباید تصور شود که وقتی ملتی شکل گرفت بخودی خود تداوم می­یابد بلکه برعکس روح ملت­بودگی در معرض فراز و فرود قرار دارد. از این­رو فرآورده­ گفتمانیِ یک کشور می­تواند بر فرآیند ملت­سازی موثر افتد. لذا برای درک هویت­ملی در عصر پهلوی دوم و جمهوری اسلامی، دو اندیشمند از یک گفتمان فکری سیاسی گزینش گردید تا تطور هویت­ملی در گفتمان اسلام­گرای...