مقاله حاضر به بررسی صحت و سقم أسانید و مضامین گزارشها درباره مصحف امام علی (ع) می پردازد. مصحفی که پس از وفات رسول خدا (ص) به وسیله امام علی (ع) گرد آمده است. جهت گیری اصلی این پژوهش، بررسی و نقد دیدگاه برخی از اهل سنت در انکار چنین مصحفی است، این دیدگاه دستمایة داوری گروهی دیگر از اهل سنت (از تیرة وهابیان) در اتهام شیعه به تحریفیه قرآن می باشد. چنین رویکردی اهمیت پرداختن به این موضوع را نشان ...

نوشتار حاضر به منظور شناسایی میزان اعتبار و روایی معیارهای تعیین ترتیب نزول قرآن، به واکاوی و نقد دیدگاه‌ها در این زمینه پرداخته است. این مقاله با طرح روایات مکی و مدنی، روایات اسباب نزول، شواهد تاریخی و سیره، بررسی مضمونی آیات قرآن کریم، مصحف امام علی (ع)، روایات ترتیب نزول و همچنین اصالت و اعتبار تفسیر موضوعی- نزولی قرآن و اشاره به روایات «اول مانزل» و «آخر مانزل» و برخی مفاهیم وابسته به آنها...

جان برتن، قرآن پژوه انگلیسی معتقد است که: قرآنی که امروزه در دستان ماست، در عصر پیامبر(ص) و توسط آن حضرت گردآوری شده است. مسئلة نسخ و مصاحف صحابه، علل حذف نقش پیامبر(ص) از عرصة جمع آوری قرآن هستند. موضوعات نسخ تلاوت و حکم، نسخ تلاوت و بقای حکم و اختلاف قرائات مصاحف صحابه فاقد واقعیت خارجی بوده و ساختة اذهان فقیهانی است که در مناظرات خود با دیگر فقیهان، سعی کردند با تمسک به آنها آن دسته از احکام...

اکنون در بسیاری از مناطق اسلامی،قرائت عاصم به روایت حفص رواج دارد، اما همواره چنین نبوده است. در چهار قرن آغازین هجری، غالبا قرائت بومی هر منطقه در آنجا رایج و متداول بود. قرائت عاصم نیز تنها در مناطقی از عراق رواج داشت. در فاصله ی قرن پنجم تا نهم، قرائت ابوعمرو به قرائت رایج بیشتر مناطق اسلامی مبدل شد. در این دوره، قرائت عاصم -بیشتر به روایت ابوبکر- در عراق پیشرفت خوبی داشت. علاوه بر این، در س...

رساله حاضر تحت عنوان (مصادر علوم اهل بیت و ائمه معصومین) ضمن سه فصل و مباحث مقدماتی (کلیات) با زیرمجموعه های آن این مصادر را تبیین، تحلیل، تجزیه و جمع بندی کرده است. در سراسر این نوشتار این پرسش اساسی دنبال می شود که مصادر علوم ائمه کدامند و از کجا سرچشمه می گیرند؟ آن چه در جواب این پرسش به آزمون گذاشته می شود این است که دانش ائمه ی معصومین (ع) دارای مصادر نه گانه است. از آن جا که موضوع هر پژوه...

عبدالله­ بن­ مسعود از شخصیّت­های به نام تاریخ صدر اسلام، قاری و دارای مصحف است که ارزیابی شخصیّت او از آن رو دارای اهمیّت است که مکاتب اسلامی از نظر آشنایی وی با علوم قرآن و حدیث، قرائت و تفسیر، بیشتر زبان به تأییدش گشوده­اند. عملکرد او قبل از شهادت پیامبر(صلی الله علیه وآله) با عنوان شاگرد مکتب وحی و بعد از فقدان ایشان به عنوان مدافعِ اسلام اصیل قابل تأمل است.  ابن­ مسعود از جمله صحابه­ای است که د...

چکیده در دوران خلیفۀ دوم، زیست فردی و اجتماعی و نظام سیاسی نوپای مسلمانان دچار تحول اساسی شد. در روزگار خلافت عثمان، دو رخداد منشأ تحولات مهمی شدند: یکی شورش علیه خلیفه و قتل او؛ و دیگر، تدوین جدید قرآن که به قرآن عثمانی شهرت یافت. تحقیق دربارة تاریخ قرآن در نیم قرن نخست اقدامی بس دشوار است؛ زیرا از یک سو هیچ نسخة استنادپذیری از قرآن زمان پیامبر و نیز قرآن های پس از آن و از جمله قرآن های ابوبک...

مقالۀ حاضر ترجمه­ای است در‏حد امکان دقیق و شیوا از مقالۀ انگلیسی «قرائات» در دایره‏المعارف قرآن لیدن. مترجم نکاتی چند را به‏عنوان تعلیقه و حاشیه، به متن مقاله افزوده است. مؤلف در مقالۀ خود به سیر تاریخی پدیدۀ اختلاف قرائات می‏پردازد و نشان می­دهد که روند تثبیت قرائات، امری تدریجی و همراه‏با فراز و نشیب­های فراوان بوده است. نگاه تاریخی- توصیفی، عنایت عالمانه به منابع معتبر نخستین، و نمای...

رساله مشتمل بر شش فصل است که در فصل یکم: مفاهیم پایه تعریف شده و پیشین? تحقیق (کتابشناسی علم رسم المصحف بر اساس مسائل و اهداف آن) آمده است. در فصل دوم: دلایل کتابت و جمع و تدوین قرآن کریم با نظارت و تعلیم پیامبر اکرم و آداب کتابت قرآن و تهیه مصحف (نوشتن با رنگ سیاه بر روی صفحه سفید؛ تبیین کامل حروف و کلمات و رعایت فاصله لازم میان آنها؛ درشت‏نویسی و پیراستگی قرآن از غیر قرآن) بر پای? آموزه‎های ن...

هدف: پژوهش حاضر، به‌منظور بررسی و تبیین آرایه‌ها و تذهیب مکتب هرات در بین مصاحف قرآنیِ تاریخ‌دار و مستندِکتابخانۀ آستان‌قدس‌رضوی انجام شده است. روش/ رویکرد پژوهشی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی است و به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است. با بررسی فهرست مصاحف گنجینۀ قرآنی آستان‌قدس‌رضوی و مشورت با کارشناسان خبره این بخش،10 مصحف نفیس که دارای بیشترین و...