چکیده ابن شبه نمیری بصری از مورخان قرن سوم هجری، با تدوین تاریخ المدینه المنوره، گامی مهم در رونق تاریخ نگاری محلی برداشت. هر چند که نویسنده متاثر از فضای فکری و عقیدتی عصر خود به تدوین تاریخ مدینه پرداخته، اما وی با دیدگاهی جامع نگر موضوعات مختلف تاریخی، فقهی، سیاسی و... را در کتاب خود مد نظر قرار داده که در کمتر منبع تاریخ محلی هم عصر او دیده می شود. این مقاله در صدد است، با رویکردی توصیف...

رساله حاضر مشتمل است بر ترجمه فصل سوم کتاب با ارزش و محققانه / محاضرات تاریخ العرب / تالیف دکتر صالح احمدعلی / و تحقیقی کوتاه و مختصر در زمینه تاریخ و تاریخ نویسی که تحت عناوین ذیل موضوع را مورد بحث و بررسی قرار داده است : واژه تاریخ - تعریف تاریخ - پیدایش تاریخ نویسی در اسلام - سیره نویسی سیره نویسان، تاریخ نویسی و تاریخ نویسان، زندگی پیامبر و دعوت اسلامی در مکه - زندگی پیامبر اسلام (ص) پیش از...

از آن جا که دین در جامعه ی ایران به عنوان بخشی مهم از فرهنگ ایرانی به شمار می رود و تعداد زیادی از فارسی آموزانِ غیرایرانی نیز زبان فارسی را جهت ادامه ی تحصیل در رشته هایِ دینی می آموزند، پژوهش حاضر به بررسی نحوه ی بازنمایی و ارائه ی عناصر دین به فارسی آموزان در چهار کتاب آموزش فارسی به غیرفارسی زبانان در سطح پیشرفته می پردازد. این کتاب ها عبارتند از جلد هفتم کتاب آموزش فارسیِ جامعه المصطفی، جلد ش...

استفاده از متون، منابع و نسخ خطی به دلایل مختلفی نظیر عدم دسترسی، خطی بودن و مشکل خواندن این متون از عمده مسائل و مشکلاتی است که بسیاری از محققین و پژوهشگران و بخصوص مورخین با آن مواجه می باشند، از این روی تصحیح و بازآفرینی این منابع یکی از مهمترین روشهای عرضه و ارائه آنها به منظور استفاده محققین و پژوهشگران می باشد. در ارتباط با تصحیح متون خطی عصر صفوی تلاشهای زیاد و ارزشمندی صورت گرفته و بسی...

از منظر نگارنده، تحمیل مفهوم ژئوپلیتیک بر مقولة معرفتی و عقیدتی شیعه از ابتکارات و بدعت‌های کتاب ژئوپلیتیک شیعه، نوشتة فرانسوا توال است. وی کوشیده است مفاهیم قدیمی‌تر اسلام ایرانی و اسلام عربی را در دایره‌ای محدود‌تر بر شیعه‌گری ایرانی و شیعه‌گری عربی تطبیق دهد. هدف اصلی او در این کتاب آن است تا ژئوپلیتیک شیعه را با هارتلند (مرکزیت) ایران ترسیم کند. نویسنده برای رسیدن بدین مقصو...

این اثر به ظن قوی جامع ترین تحقیقی است که تاکنون درباره قاضی صاعد اندلسی فراهم شده است. در این تحقیق افزون بر شرح کامل احوال و بررسی آثار قاضی صاعد و معرفی جایگاه والای او در تاریخ تمدن اسلامی و نیز مطالعه فرهنگ و تمدن اسلام در اندلس ، مهمترین اثر علمی وی یعنی کتاب التعریف بطبقات الامم که بر اساس هفده نسخه خطی و چاپی مقابله و تصحیح شده ، همراه با ترجمه دقیق آن به فارسی آمده است. این اثر را نخست...

چکیده بررسی انتقادی منابع تاریخ اسلام در اروپای سده نوزدهم میلادی، تشکیک و بی اعتمادی به همه منابع روایی و تاریخی اسلام را برای برخی از مورخان و سیره‌نویسان غربی در پی داشت؛ لیکن علی‌رغم این نتایج بدبینانه در نیمه نخست قرن بیستم چندین کتاب در شرح حال پیامبر(ص) تألیف شد که مؤلفان آن‌ها ضمن اذعان به اعتبار مشکوک روایات سیره و مغازی، معتقد بودند به کمک ذهنی نقاد، می‌توان سیره‌ای صحیح از پیامبر اسل...

کتاب البدء و التاریخ نوشته مطهر بن طاهر مقدسی مورخ سده چهارم هجری است. او در این کتاب به تاریخ بشر از آغاز خلقت تا زمان خود اشاره کرده است. ادیان و مذاهب پیش از اسلام و پس از آن در میان ملل مختلف از جمله یهودی، مسیحی، زردشتی، اسلام، صابئه، مانویه، ادیان هند و حتی یونانی، از موضوعاتی است که مقدسی به آن پرداخته است. در این پژوهش نخست مختصری از زندگی مقدسی گفته شده و کتاب البدء و التاریخ معرفی شده...

تاریخ خیرات و اصح التواریخ، نوشته محمد بن فضل‌الله موسوی، از تاریخ‌های عمومی کمترشناخته‌شده سده نهم هجری­اند. مقاله حاضر، ضمن معرفی این دو کتاب، به چگونگی بازنمایی تاریخ صدر اسلام در این دو اثر متعلق به عصر تیموری، با تکیه‌بر تاریخ خیرات، پرداخته است. اگرچه نوشته‌های موسوی در بادی نظر از منظر داده‌های تاریخ‌نگارانه و ارزش ادبی چندان حائز اهمیت نمی‌نماید، اما بازتاب­دهنده نگاه وی به تاریخ صدر اس...

نوشتار حاضر جایگاه تبیینی و تفسیری کتاب سیاست/ دانش در جهان اسلام همسوئی معرفت و ایدئولوژی در دوره سلجوقی را از دو منظر ایجابی و سلبی مورد نقد قرار می­دهد. دوران حکومت سلجوقیان، دوران متمایزی را در تاریخ ایران و جهان اسلام رقم زد. وضعیت فرهنگیِ جامعه اسلامی به ویژه از منظر دانش و رابطه آنها با نهاد سیاست در دوره سلجوقی از وجوه ممتاز و کمتر شناخته شده فرهنگ و تمدن اسلامی در این دوره است. مؤلّف کتا...