تحقیق حاضر به شکل گیری نگارگری ایرانی - از زمان ورود مغولان تا آغاز دوره تیموری - می پردازد . در این گستره تاریخی مکاتب تبریز ( عصر حکومت ایلخانان ) ، شیراز ( آل اینجو و آل مظفر ) و بغداد (آل جلایر ) را شامل می شود . آغاز این تحقیق به زمینه های شکل گیری این نقاشی پیش از مغولان به ویژه در مکتب سلجوقیان باز میگردد . سپس به گونه ای جامعتر به نسخ مصور دوران ایلخانی ، آل اینجو ، و جلایریان ، با تاکی...

رابطه ی میانِ هنر و شرایطِ اجتماعیِ زایش آن همواره در طولِ تاریخ دغدغه ی ذهنی و دل مشغولیِ اساسیِ منتقدان و نیز هنرمندان بوده است. از آنجا که هنر در قفس آهنیِ زندگیِ اجتماعی محبوس است، گسترش وابستگیِ آن با نهاد ها و اصولِ اجتماعی پیرامون، صرفِ نظر از هم سو بودن و یا غیرِ هم سو بودنِ آن نهاد ها، امری اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. با این وجود پدیدار گشتنِ چنین مباحثِ حائز اهمییتی در میان منتقدین، با ظهورِ مکتب ما...

مکتب فرانکفورت یا نظریه ی انتقادی یکی از جبهه های اصلی جنبش ضدروشنگری معاصر را تشکیل می دهد. هورکهایمر و آدورنو، دو نظریه پرداز مهم این مکتب، نشان می دهند که روشنگری در فرآیندی دیالکتیکی تیشه به ریشه ی خود می زند و بنیان ارزش های خود را سست می کند. از نظر ایشان، غلبه ی عقل ابزاری، که محصول گسترش دیالکتیکی روشنگری بوده است، هرگونه مبنای عینی برای تعهد به آرمان هایی چون آزادی، برابری، و حقوق بشر ...

مکتب فرانکفورت یکی از جریان های فکری است که وظیفه اندیشیدن به زمان حال و درک زمان خود به کمک اندیشه را مؤلّفه ای برای هر گونه فعالیت عقلانی می داند. تجزیه و تحلیل فرانکفورتی ها از جامعه تا حدود زیادی به اندیشه های کارل مارکس باز می گردد؛ امّا محور اصلی اندیشه مکتب فرانکفورت را باید در نظریه انتقادی جست که مبیّن بررسی و تجزیه و تحلیل جنبه هایی از واقعیت اجتماعی است که مارکس و پیروان او اهمیت چندانی...

زبان، نوع نگرش، جهان­بینی و سبک شعری سپهری، شعر او را به اصول و مبانی مکتب رمانتیسم نزدیک کرده است. همانندی و مناسبات گسترده میان دید، اندیشه و احساس سهراب با مبانی اندیشه مکتب رمانتیسم قابل بررسی است. بر این مبنا و با توجّه به روح عرفانی حاکم بر درونمایه­های شعر سهراب،  ساختار الگویی شعر او را از همان زاویه­ای تحلیل کرده­ایم که منتقدان بر اساس آن به تحلیل الگویی زیباشناسی و نگرش رمانتیک دست زده...

مکتب فرانکفورت یکی از جریان‌های فکری است که وظیفه اندیشیدن به زمان حال و درک زمان خود به کمک اندیشه را مؤلّفه‌ای برای هر گونه فعالیت عقلانی می‌داند. تجزیه و تحلیل فرانکفورتی‌ها از جامعه تا حدود زیادی به اندیشه‌های کارل مارکس باز می‌گردد؛ امّا محور اصلی اندیشه مکتب فرانکفورت را باید در نظریه انتقادی جست که مبیّن بررسی و تجزیه و تحلیل جنبه‌هایی از واقعیت اجتماعی است که مارکس و پیروان او اهمیت چندانی...

 مکتب فرانکفورت از بزرگان دریافته که بنا بوده عصر جدید(روشنگری)، عصری همراه با آزادی و قدرت اراده انسانی و رهایی بخشی از سنت‌های اعصار گذشته  باشد. عصری همراه با جرأت پرسیدن و دانستن. تفاوت میان این وعده و وضعیت عصر جدید که به ورطه خطرات بزر...

جنبش‌های اجتماعی نوین یکی از مهمترین پدیده‌هایی هستند که در شاخه‌های مختلف علوم اجتماعی و انسانی در مورد آنها مطالعه و پژوهش صورت می‌گیرد. انتقاد از نظم اقتصادی موجود و مسائل هویتی مدرنیته از مهمترین وجوه شباهتی هستند که بسیاری از جنبش‌های نوین را به هم پیوند می‌دهند. آنها مبین پیوند عمیق بین اقتصاد و فرهنگ هستند. از این زاویه، جنبش‌های مذکور پیوند عمیقی با تئوری انتقادی پیدا می‌کنند. مقاله حاض...

شمس‌الدین محمد حافظ‌شیرازی ازجمله معدود شاعران ایرانی است‌که با فراتربردن خود به‌مثابة حلقه‌ای از حلقه‌های جبر اجتماعیِ قرن هشتم ﻫ.ق.، بر فراز جریان‌ها‌‌ی اجتماعی زمان ایستاد. حافظ با خروج از نظم به‌بندکشانندة قرن هشت‌ به نقد ساختار اجتماعی در حوزة ساختار شعر پرداخته است. نخست، نظریة زیبایی‌شناسی انتقادی را که یکی از دستاوردهای مکتب فرانکفورت آلمان در قرن بیستم م. است مختصر و کوتاه معرفی کرده‌ای...

رویکرد انتقادی به فرهنگ مدرن، بر کانون مسئله رهایی از تنگناهایی استوار است که در این رویکرد برشمرده می‌شود. در این رویکرد، «ابزارگرایی» مهم‌ترین تنگنا برای «خودآئینیِ» انسان است. و این پرسش طرح می‌شود که می‌توان در این وضعیت، حوزه‌ای را یافت که عملکرد آن فراسوی منطق «ابزارگرایی» باشد و به‌ویژه حوزه هنر و زیباشناسی چقدر فراسوی این منطق کار می‌کند و می‌تواند امکانی برای رهایی از آن را فرا...