زبان عرفانی از لغات و اصطلاحات عرفانی که بار اصلی معنا را بر دوش می کشند و فهم صحیح ادبیات اصیل عرفان فـارسی در گرو تشخیص این اصطلاحات است، مشحون است. در این پژوهش تلاش می گردد تا چهار کتاب عرفانی اسرارالتوحید، حدیقه الحقیقه، تذکره الاولیاء و عوارف المعارف بررسی شده و ضمن استخراج معانی بدست آمده از هر اصطلاح عرفانی و شواهد موجود در کتب مذکور، سیر تحوّل معانی آن تعابیر عرفانی با روش توصیفی- تحلیل...

در این پژوهش تلاش شده است تا ضمن بررسی اجمالی سیر تاریخ معاصرسازی ساختار اسطوره ای در غرب و میزان و نحوه تأثیرگذاری آن در نمایشنامه نویسی اروپا و آمریکا با توجه به اینکه ریشه های نمایشنامه نویسی نوین ایران برگرفته از ادبیات نمایشی غرب می باشد فرآیند شکل گیری ساختار اساطیری ایران و میزان انعطاف پذیری آن در انطباق با ادبیات و خصوصاً نمایشنامه نویسی معاصر ایران مورد پژوهش و بررسی قرار گیرد.

تذکره الاولیا کتابی است به نثر، نوشته شیخ فریدالدین محمد عطار نیشابوری (540-618 ق)، در شرح احوال و بیان اقوال تعدادی از عرفا، که از آن می توان اطلاعاتی گسترده درباره ابعاد مختلف شخصیت عرفا به دست آورد. در خلال سرگذشت عرفا، نقش و تاثیر زنان نیز مشهود است و با بررسی دقیق تذکره الاولیا، می توان سیمای زنان را در قالب مادر، همسر، معشوق، عارف، و نیز خواهران و دختران عرفا، پیرزنان، و کنیزکان مشاهده کر...

با وجود آن که از عمر رمان فارسی بیش از یک سده نمی گذرد اما تعداد رمان هایی که به این زبان نوشته شده اند، بسیار گسترده هستند. رمان ها را از زوایای گوناگون می توان تحلیل کرد، با این حال اولین مرحله در بررسی آن ها شناسایی و آگاهی کامل بر مشخصاتشان است که از طریق مراجعه به اصل رمان امکان پذیر است. این رساله با بررسی 66 رمان از 39 نویسنده، به عنوان منبعی برای تهیه آمار و ارقام می تواند شناختی کلی از...

رئالیسم جادویی به عنوان سبک و شیوه ای نوین در داستان نویسی در نیمه ی قرن بیستم، زمانی که سخن از مرگ رمان بود، پدید آمد. اگرچه این سبک داستان نویسی با ویژگی های که اکنون از آن می شناسیم با نام آمریکای لاتین پیوندی ناگسستنی یافته است؛ اما به زعم منتقدان این شیوه تنها مختص به این منطقه از جهان نیست. رئالیسم جادویی دارای قواعد و مولفه هایی است که در دو سطح فرم و محتوا قابل تحلیل و بررسی هستند. در س...

دیباچه نویسی سنتی دیرپا و با ثبات در سیر تاریخ نگاری ایران از قرن چهارم هجری به بعد است که تا زمان حال تداوم یافته است.این وجه از تاریخ نویسی، از بدو پیدایش تا شکل گیری تاریخ نویسی جدید در ایران (در دوره مشروطه) از نظر ساختار شکلی، عناصر و قالب های نسبتاً ثابتی داشته است، اما با توجه به تحولات تاریخی و ویژگی سیاسی هر دوره و نوع رابطه ی مورخ با قدرت سیاسی، هر دیباچه از نظر ساختار مفهومی و مضمونی ...

تا سال‌های اخیر، تحقیق و پژوهش در ادبیات خجند و نمایندگان برجستۀ آن غالباً به‌طور مستقل انجام می‌شد و از سوی دیگر، بیشتر این پژوهش‌ها محدود به زندگی و آثار تنی چند از آن‌ها مثل کمال خجندی، کارنامه‌های ادبی آل خجند و سلسله‌شعرای قرن نوزدهم میلادی بود و ازهمین‌رو نمی‌توانست نیازهای خوانندۀ تاجیک را درزمینۀ شعرای حوزۀ خجند برطرف کند. خوشبختانه، تألیف تذکرۀ شعرای خجند به همت پرفسور عبدالمنا...

در بررسی سیر تطور علوم انسانی، بویژه در حوزة ادبیات عربی، نقش قرآن کریم و تلاش مسلمانان برای فهم و تفسیر آن غیر قابل تردید است. اشارات و تصریحات قرآن به مباحث تاریخی، علوم اجتماعی و... بهمراه کاربرد فنون بدیع بلاغی، زمینه و بلکه ضرورت توجه و پژوهش در آنها را فراهم و ایجاب کرد. تدوین واژگان دشوار عربی و توضیح معانی آنها براساس تفاهمات و تعاملات اعراب، یکی از نتایج این تلاشها و پژوهشها است. خلاص...

الوصول اثر نویسندة معاصر لبنانی، عبدالقدوس امین به­عنوان یکی از آثار شاخص در حوزة مقاومت به انعکاس زندگی «أم یاسر»، یکی از شخصیت­های تأثیرگذار در جبهة مقاومت می­پردازد. این اثر به دنبال معرفی چهرة واقعی زن مسلمان به جامعه اسلامی است. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی– حلیلی ضمن معرفی اثر به جامعة ادبی، سعی در واکاوی شخصیت ارائه شده از قهرمان را دارد. شخصیتی چند­بعدی که در زندگی فردی، اجتماعی، سیاسی و...

تذکره نصرآبادی را محمّدطاهر نصرآبادی، ادیب و شاعر اصفهانی، در زمان شاه‏سلیمان صفوی تألیف کرده و در آن، گزارش احوال نزدیک به هزار شاعر عصر صفوی را درج و شعر آن‏ها را نقد کرده‏است. هرچند تذکره نصرآبادی، منبع مستقلّی است که اغلب بدون رونویسی از منابع و تذکره‏های دیگر فراهم آمده و حاوی اطّلاعات ارزنده‏ای هم هست، امّا شیوه تذکره‏نگاری مؤلّف در همه جا یک‏دست نیست و از آنجا که نویسنده خود تجربه پژوهشی و اد...