معراج پیامبر(ص) یکی از مباحث مهم اعتقادی اسلام است که در متون ادبی و آثار هنری بازتاب یافته است. نگاره معراج اثر سلطان محمد، نگارگر قرن 9 ه.ق. و معراجیه‌های نظامی گنجوی شاعر قرن 6 ه.ق.، ازجمله بهترین این آثار هستند. این پژوهش سعی دارد تا نقش قابلیت‌های رسانه‌ای دو حوزه نگارگری و ادبیات در بازتاب عظمت شخصیت پیامبر(ص) را مورد ارزیابی قرار داده و از منظر بینامتنیت، به مطالعه تطبیقی نگاره معراج سلط...

 مسحور شدن پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص) ــ طبق بعضی از روایات ــ به جادوی لبید بن‌اعصم یهودی از موضوعات اختلافی میان علمای مسلمان است. از آنجا که اعتقاد به نزاهت پیامبر از هرگونه نقص، از جمله سحر، شاکله ایمان هر مسلمان است، باید دید که علمای مذاهب اسلامی از منظر کلامی چه پاسخی به مسحور شدن پیامبر داده‌اند. موافقان سحر پیامبر (ص) با استناد به برخی روایات، تأثیر سحر بر جسم حضرت را منافی شأن نبوت ن...

بدون شک بزرگ ترین وظیفه ی انبیاء و امامان (ع) و عالمان دین اسلام، پاسداری از حریم عقاید و معیّن کردن حدود و ثغور آن است؛ چون بدون معرّفی عقاید، ستون دین استوار نگشته و حدّ و مرز آیین درست الهی از دین-های ساختگی مشخّص نمی شود. از این رو همواره گروهی از عالمان دین برای دفاع از دین و اعتقادات روش و اسلوب خاصّی را برگزیده و همین امر سبب شده که رویکردهای متفاوتی حاصل گردد. برخی برای دفاع از عقاید تکیّه بر...

اقتصاد به عنوان یکی از مهمترین متغیر های اجتماعی همیشه محور تحولات بوده است. این عامل در هر جامعه ای نقش تعیین کننده در رفتارهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... را ایفا می کند. رسول خدا(ص) در آغازین روزهای تشکیل حکومت به این مقوله مهم توجه ویژه داشته است. اندیشه ها و رفتارهای حضرت با عنوان سیره پس از رحلت مورد توجه مسلمین قرار گرفت. اما آثار بجای مانده سده های نخستین در تدوین سیره حضرت بیشتر بعد نظ...

هنگام پیدایش اسلام در جزیره العرب نظام قبیله¬ای حاکم بود. با گسترش تدریجی اسلام در مدینه، بعضی از قبایل با پیامبر هم¬پیمان شدند. اما در هم¬پیمانی خود سستی و ضعف نشان می¬دادند. چون سرزمین¬های این قبایل محل عبور کاروان های تجاری قریش به شام و عراق بود، لذا پیامبر سعی می نمود تا آن قبیله¬ها را از قریش جدا ساخته و با آنها پیمان ببندد. از طرفی حجاز یک موقعیت منحصر به فرد داشت. زیرا میان تمدن یمن در ...

مستشرقان از دیرباز تحت تأثیر مذهب حاکم در سرزمین پهناور اسلامی، گمان کردند عقائد مسلمانان را تنها از طریق مکتب خلفا می¬توان شناخت، غافل از آنکه، آیینه¬ای که در آن عقائد مسلمانان را به نظاره نشسته¬اند، قطعه کوچک از آیینه¬ای بسیار باعظمت است که با جانشینی جعلی خلیفه اول شکسته شد، و آنان اسلام حقیقی را در قطعه کوچکی جستجو می¬کنند، که در منعکس نمودن اسلام ناتوان است. پس ناخواسته و چه¬بسا به عمد در ...

جابر بن عبد الله انصاری در تاریخ صدر اسلام از نقش و جایگاه بالایی بر خوردار بود . او به عنوان یکی از صحابه پیامبر(ص) از نوجوانی با دین اسلام آشنا شد . جابر پس از شهادت پدرش در نبرد احد، در بیشتر غزوات پیامبر(ص) شرکت کرد . از اوگزارش هایی از آن جنگ ها نقل شده است . گرایش فکری او همسو با خط و مشی پیامبر(ص) بود . نام او جزو اولین کسانی که به طرف امیرالمومنین برگشتند ذکر شده است . درباره نقش او در ...

وفود در زمان پیامبر(ص) به افراد و نمایندگان قبایل عرب اطلاق می شد که اغلب آن ها به طور داوطلبانه به حضور پیامبر(ص) می رسیدند و سر تسلیم فرود می آوردند و در بسیاری از موارد اسلام آوردن قبیله ی خویش را اظهار می کردند. اغلب این‏ هیئت ‏ها که حدود هفتاد وفد شمارش شده‏ اند پس از پیروزی قطعی رسول خدا بر دشمنان و حاکمیت مسلّم‏ ایشان در جزیره العرب، به مدینه روی آوردند. آمدن نمایندگان به مدینه از سال پنج...

قرآن کریم معارفی بلند و حقایقی وسیع دارد که در طول دوران رسالت پیامبر به تدریج بر ایشان نازل شده است. یکی از راه های درک حقایق و معارف عمیق شناخت تاریخ و علوم قرآن است و یکی از مباحث کلیدی و حساس در این گرایش قرآنی ،مسأله نزول قرآن و کیفیت فرود آمدن آن بر نبی مکرم اسلام می باشد. قرآن کریم خود به این نکته در برخی از آیات اشاره فرموده و برخی مسائل مربوط به نزول قرآن را بیان نموده است. در برخی از ...

یکی از موضوعاتی که در دو حوزه فقه و کلام همیشه مورد بحث قرار گرفته است مساله سهوالنّبی و وجود روایاتی در این رابطه است. موافقان و مخالفان نظریه سهوالنبّی هریک به طرح دیدگاه خود پرداخته و آثاری عرضه نمودند. نجاشی در رجال خود برخی از پیشینیان مانند، اسحاق بن حسن از راویان کتاب کلینی را نام می برد که به تألیف کتابی با عنوان «نفی السهو عن النبّی صلّی الله علیه و آله » پرداخته است. در مقابل ابن غضائری، ...