هدف: استدلال بر وجود معیاری حداقلی برای علم؛ یعنی خطاپذیری و همچنین ارائۀ معیار نویسندگان؛ یعنی آزمون‌پذیری است. روش: نقد و بررسی رویکردهای مختلف در مورد چیستی روش علمی و معیار‌های لازم برای معرفت علمی در سه دیدگاه پوزیتیویسم منطقی، ابطال‌گرایی پوپر و ساخت‌گرایی، به علاوۀ آموزۀ صدق جزیی داکوستا و فرنچ است. یافته‌ها: نظریه های علمی خطاپذیرند، رأی ساخت گرایان بر عدم وجود هر گونه معیار برای نظریه ...

یکی از مسائلی که در حوزه دین‌شناسی در قرون اخیر در غرب مطرح شده، دین و زبان مربوط به آن است. معناشناسی صفات الهی، مشکل تعارض علم و دین، پیدایش مکاتب فلسفی معارض چون پوزیتیویسم و پوزیتیویسم منطقی از عواملی است که بحث زبان دین را در میان فلاسفه و متکلمان مطرح کرد. معرفت بخشی در گزاره‌های دینی از چالش‌های شایان توجه دین‌پژوهی معاصر در زبان دین است و از پرسش معناداری یا بی‌معنایی و نگرش‌های پوزیتیو...

چکیده۱۹۱۱ )، فیلسوف آلمانی و از بنیانگذاران فلسفه قارهایِ علوم انسانی در غرب، طرح - ویلهلم دیلتای ( ۱۸۳۳دانسته است. این طرح دارای دو بخش سلبی و ایجابی « نقد عقل تاریخی » ، فکری خود را به پیروی از کانتاست. در بخش سلبی، دیلتای ضمن اذعان به کانتی بودن پروژۀ فکری خود و تصدیق تلقّی کانتی از ماهیّتو کارکرد فلسفه به نقّادی معرفت شناسیِ غیرتاریخی، نظریۀ سوبژکتیویته و مقولات و عدم کارآمدی آن درفلسفۀ علوم انس...

از جمله رویدادهای مهم فلسفی در فاصله ی بین دو جنگ جهانی تشکیل حلقه ای فلسفی در وین بود که در آن بسیاری از حامیان علم درصدد برآمدند تا چالش هایی را که در آستانه قرن بیستم عارض اندیشه ی پوزیتیویسم علمی شده بود، برطرف کنند. پوزیتیویسم منطقی حاصل و خروجی اندیشه ای بود که در این حلقه پا گرفت و از جمله نمایندگان آن می توان به کارناپ، آیر، شلیک و وایزمن اشاره کرد. پوزیتیویست های منطقی دارای چند اصل عق...

مسئله ی معیار صدق از مباحث عمده و اساسی در معرفت شناسی می باشد. امروزه به جای بحث از ملاک صدق، از معیار صدق بحث می گردد؛ زیرا نحوه ی احراز صدق، تعیین کننده جهان بینی های متعدد از سوی افراد بشر می باشد؛ در واقع آنان راه حقیقت را در نحوه ی احراز صدق یافته اند. بنابراین ایدئولوژی متناسب با این جهان بینی که بر آمده از شناخت شناسی آن هاست را بر می گزینند. ارائه ی معیارهای صحیح راه یابی به حقیقت، می ...

وجود جریان‌های متعارض درون پارادایم حقوق مدرن، می‌تواند زمینه‌ساز بحران این پارادایم و عبور از آن باشد. برونو اپتی، شکل‌گیری حقوق اروپایی، ارتقای جایگاه عرفِ منبع و نقش قضات در نظام حقوقی را از عوامل مؤثر بر نسبی‌گرایی دانسته، معتقد است که نسبی‌گرایی، در تعارض با حقوق مدرن است. با این حال، چارچوب نظری حقوق مدرن اپتی، پوزیتیویسم دولتی ماهوی است. نگارنده، با نفی این چارچوب و با تأکید بر اینکه حقوق...

چکیده یکی از جریان‌های فکری مهم در فلسفۀ علم و فلسفۀ تحلیلی معاصر مکتب پوزیتیویسم منطقی است و از آن‌جا که در آغاز به‌صورت حلقه‌ای از فیلسوفان با محوریت موریتس شلیک و بعدها کارناپ در وین شکل گرفته بود حلقۀ وین نیز خوانده شد. آموزۀ مهم این فیلسوفان اصل تحقیق‌پذیری، چونان ملاک معناداری و ملاک تفکیک علم از غیرعلم، بود که بر اساس آن گزاره‌های منطقی و ریاضی را تحلیلی و گزاره‌های علمی را بامعنا و گزار...

کلیفورد گیرتز و میراث فکری وی یکی از برجسته‌ترین رویکردهای نظری، نه تنها در انسان‌شناسی، بلکه در علوم اجتماعی و علوم انسانی معاصر است. برنامه نظری گیرتز در انسان‌شناسی را می‌توان از خلال سنت‌هایی که پایه‌های اصلی تفکر وی را تشکیل می‌دهند درک، تجزیه و تحلیل نمود. گیرتز با تلفیق سنت ایده‌آلیسم آلمانی و رویکردهای هرمنوتیک قاره‌ای؛ با میراث فکری وبر و پارسونز در جامعه‌شناسی؛ رویکرد فلسفه تحلیلی ویت...

ماسون−اورسل، فیلسوف، شرق­شناس و زبان­شناس فرانسوی، تحت تأثیر مطالعات تطبیقی در حوزه­های زبان­شناسی، دین­شناسی و اسطوره­شناسی، فلسفه تطبیقی را وجهه همت خود ساخت و برای اولین بار این کلمه را وضع کرد. او فلسفه تطبیقی را به مثابه روش در نظر گرفت و نه یک رشته و گرایش مستقل. اورسل با اثرپذیری از جریان غالب پوزیتیویستی در دهه­های نخست قرن بیستم درصدد ارتقای سطح فلسفه به سطح پوزیتیویستی برآمد. از این ر...

در این مقاله ، تاثیرات قضایای ناتمامیت اول و دوم گودل ، پس از تبیینی کوتاه ، در برخی فلسفه های مضاف ، از جمله فلسفه ی ریاضیات و فلسفه ی ذهن ، و نیز بر علیه مادی گرایی و پوزیتیویسم مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.      تاثیر قضایای گودل در فلسفه ی ریاضیات ، در سه حوزة منطق گرایی ، صورت گرایی و سرشت برهان بررسی شده است.      در حوزه ی فلسفه ی ذهن ، به تاثیر قضایای گودل در براهین ضد ماشین انگا...