یکی از موضوع های اساسی که همواره در آیات و روایات و هم چنین مورد توجه اندیشمندان بوده است، قوه ای نفسانی مخصوصا قوه ی غضبیه است. زندگی انسان در طول شبانه روز خالی از خشم و غضب نیست و مسائل و مشکلاتی که برای ما به وجود می‏آید از نیروی خشم و غضب می‏باشد. در این مطالعه سعی شده است که قوه غضبیه (خشم) در آیات قرآن کریم، نهج البلاغه، اصول کافی، اخلاق ناصری، کیمیای سعادت، معراج السعاده و منیه‏المرید ...

توضیح و تفسیر قصه ها و تمثیل ها در مثنوی مولانا، کلید شناخت این حماسه عرفانی بزرگ است؛ زیرا مولوی، قصه و تمثیل را برای اثبات دعاوی و آشنایی ذهن مخاطب با عقیده و نظر حکمی و عرفانی خود به کار می برد. در مقاله حاضر سعی شده است با مقایسه یکی از حکایات مثنوی به نام «نگریستن عزراییل بر مردی...»  با چند مأخذ دیگر قبل از مثنوی، وجوه برتری قصه پردازی مولانا بر سایرین تبیین شود. ب ههمین منظور، این حکایت ...

تحقیق حاضر، براساس پنج کتاب (قابوس نامه، تاریخ بیهقی، سفرنامه ناصرخسرو، سیاست نامه و کیمیای سعادت )است . این آثار، هر یک از جهاتی(سیاسی، حکومتی، اخلاقی، تاریخی، جغرافیایی، ادبی و فرهنگی) اهمیت دارند و مجموعا"، مجموعه فرهنگ ایران را قبل از حمله مغول بیان می کنند. نویسندگان این آثار نیز دارای وجهه و شخصیت برجسته ای - هر یک از جهتی - هستند. نظام الملک ، نماینده طبقه حاکم قرن پنجم، بیهقی، نماینده ط...

در آثار برخی اندیشمندان مسلمان نظیر غزالی، فخر رازی و خواجه نصیر طوسی تعالیم و آموزه‎هایی راجع به آداب رفتار و معاشرت با زنان به‎چشم‎می‎خورد. این آموزه‎ها عموماً در حکمت عملی و بخش تدبیر منزل و یا در ضمن کتب اخلاق و سیاست مطرح می‎شود و در آن، زن در چند نقش معین یعنی مادر، همسر و فرزند (دختر) بررسی می‎شود و یا ذات و سرشت و طبیعت وی مورد ملاحظه و مداقه قرار می‎گیرد. در این مقاله جایگاه زن را در ان...

عرفان طریق? معرفت نزد آن دسته از صاحب نظران است که برخلاف اهل برهان، در کشف حقیقت بر ذوق و اشراق، بیشتر اعتماد دارند. از دیرباز عرفا و صوفیان برای برخی کارها و دستورالعمل ها از بعضی اعداد استفاده های ویژه ای می نمودند و اعدادی مانند هفت، چهل، هفتاد و... درتعالیم عرفانی آنان نقش تعیین کننده ای داشت. هفت مرحله سیر و سلوک عطار، چله نشینی های عرفا، در طول روز هفتاد بار استغفار کردن آنان و ... حاکی ...

چکیده: هدف این پروژه بررسی تأثیر تعالیم نظری و عملی عرفان بر مسائل تربیتی انسان است . اول به کلیات سپس به مبانی عرفان، مفهوم عرفان و هدف زندگی از منظور عرفان پرداخته شده است، سپس نقش تربیتی آموزه های نظری عرفان اسلامی در زندگی انسان: عنصر معنویت، وسعت دید، تغییر نگاه به زندگی و انسانها بررسی شده و آنگاه چنانچه انسان خود تمایلی به تعالی و ذات قدسی اش داشته باشد و خواهان پذیرش سختیهای سیر قوس صع...

چکیده امام محمّد غزالی متفکّر بنام نیمه دوم قرن پنجم هجری، یکی از بزرگترین نظریه پردازان نظام اخلاقی ـ عرفانی، پایه گذار فلسفه اخلاق عملی و نظری که پای بندی به شریعت و مبانی دین اسلام، یکی از بارزترین ویژگی های وی است و جلال الدین محمّد مولوی عارف وارسته قرن هفتم هجری، که شهرت عرفانی وی بر دیگر جنبه های شخصیتی و علمی او برتری دارد، از بسیاری جهات و دیدگاه ها دارای افقی یکسان و مشابه هستند و درکنا...

حسن بن زاهد کرمانی کیمیاگر ایرانی سدۀ هشتم هجری است. او در جهان‌بینی کیمیایی خود، کیمیا را علم الهی و علم برتر معرفی کرده و آن را به عرفان و سلوک پیوند زده است؛ در عین حال اتکای مفاهیم و اصول کیمیایی بر تجربه و آزمون در کیمیای او قابل پیگیری است. ما در این مقاله، جایگاه «تجربه» و «آزمون تجربی» را در منظومۀ کیمیایی وی بررسی می‌کنیم. بدین منظور ابتدا دو مفهوم «کیمیای جوّانی» و «کیمیای برّانی» که می...

اخلاق مندرج در متون فارسی، بیشتر بر پایه ی اندرز مبتنی است، هر کس به محض شنیدن لفظ اندرز، ممکن است آن را متوجه آحاد جامعه بداند، ولی اخلاق نویسان، شخص اول جامعه، یعنی پادشاه، را نیز مورد خطاب قرارمی دهند. هدف نویسندگان کتب اخلاقی، پیش از هر چیز، تلاش در جهت بیداری وجدان انسانها و سوق دادن ایشان به سوی هدف متعالی خویش است. انسان موظف است در طریق تکامل خویش تلاش کند و با برنامه هایی که از شرع و ع...