از سال ۱۹۹۱ میلادی تا کنون بحث استقلال‌خواهی اقلیم کردستان عراق از  بحران‌های اساسی این کشور بوده است. مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق برای رسیدن به این هدف در ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۷ همه‌پرسی تعیین استقلال از حکومت مرکزی را  برگزار کرد و عراق را تا آستانۀ خطر تجزیه‌طلبی و جنگ  داخلی پیش برد. هدف نویسندگان این مقاله، رسیدن به پاسخی متقن و علمی به این پرسش است که مسئلۀ همه‌پرسی استقلال اقلیم کردس...

عدم پیوستگی سرزمینی از مهمترین تنگناهای ژئوپلیتیکی یک کشور می باشد،بگونه ای که زمینه را برای وابستگی ژئوپلیتیکی به کشورهای دیگر، به منظور برقراری ارتباط زمینی بابخش جدا افتاده خود فراهم می سازد.پژوهش کنونی به بررسی نقش موقعیت جغرافیایی برونگان جمهوری خودمختار نخجوان در وابستگی ژئوپلیتیکی جمهوری آذربایجان به ایران پرداخته است. روش انجام تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات؛رو...

بحران های سیاسی موسوم به «بهار عربی» در سال 2011 میلادی از کشور تونس در شمال آفریقا آغاز شد و به شکل دومینویی کشورهای شمال آفریقا را در نوردید و به خاورمیانه رسید. یکی از پیچیده ترین بحران های سال های اخیر، در سوریه به وقوع پیوسته است. این بحران به یکی از پیچیده ترین چالش های سیاسی و امنیتی برای منطقه و امنیت بین المللی تبدیل شده است.سوریه دارای اهمیت ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی خاصی در منطقه خا...

هم‏زمان با وقوع انقلاب های مردمی در جهان عرب، تلاش‏های شهروندان بحرین برای اصلاح ساختار سیاسی این کشور آغاز شد که خیزش گسترده مردمی در برابر نظام سیاسی حاکم بر این کشور را درپی داشت. این تلاش ها که تاکنون به طور پیوسته ادامه داشته، سبب شده اند شماری از شهروندان این کشور جان خود را از دست بدهند؛ اما نظام سیاسی حاکم بر این کشور، تاکنون از پاسخ به درخواست‏های مخالفان و معترضان امتناع ورزیده است. د...

با گسترش پدیده خطرناک کم آبی، اکنون بیش از 26 کشور با بیش از 300 میلیون نفر جمعیت با بحران کمبود آب مواجه­اند.در صورت ادامه روند موجود تا سال 2050 میلادی این رقم به 66 کشور با جمعیتی حدود دو سوم کل جمعیت دنیا، خواهد رسید.طبق گزارش­های سازمان ملل در نیم قرن اخیر، بیش از 1830 مورد، مناقشه در زمینه آب در جهان رخ داده که 37 مورد آن سبب بروز جنگ و یا انفجار سدها شده است. برخی ژئوپلیتیسین­ها، قرن 21 ...

گرچه خلیج‌فارس در گذشته تحت حاکمیت ایران بوده است؛ اما، با تولد کشورهای عربی در کرانه‌های جنوبی آن، حاکمیت ایران با چالش‌های جدیدی مواجه شده است. دخالت‌های قدرت‌های فرامنطقه‌ای نیز در این حوزه در مواردی حاکمیت ایران را با موانع ژئوپلیتیکی مواجه ساخته است. از این رو، بررسی قلمرو و موانع ژئوپلیتیکی حاکمیت جمهوری اسلامی ایران در حوزه خلیج‌فارس از اهمیت خاصی برخوردار است. چراکه، اعمال حاکمیت بر خلی...

تحولات صورت گرفته در عرصه­های مختلف زمینه‌ساز شکل‌دهی به مباحث جدید در عرصه مطالعه ژئوپلیتیک، به عنوان دانشی جدید شده است. به نحوی که، سیر تاریخی ژئوپلیتیک نیز بیانگر این است که واژه ژئوپلیتیک در طول تاریخ تداعی کننده مفاهیمی مانند: «بحران، جنگ، رقابت» بوده است. اما امروزه بر خلاف ژئوپلیتیک قدیم، در عصر حاضر، ژئوپلیتیک جدید می­تواند به عنوان ابزاری برای توسعه همکاری­های بین­المللی و صلح مورد اس...

مطالعه و شناسایی عوامل تأثیر‌گذار بر روابط ژئوپلیتیکی(‌همگرایی و واگرایی) از اولویت‌های اصلی جهت برقراری روابط خارجی مطلوب با همسایگان و دیگر کشورهای جهان است. روابط منطقه‌ای دو کشور همسایه و دوست- ایران و پاکستان، با وجود زمینه‌های متعدد همگرایی، در حال حاضر از جنبه‌های گوناگون واگرایانه است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است که در آن با مراجعه به منابع معتبر کتابخانه‌ای‌، علل و زمینه‌های ا...

مهمترین پیش نیاز برخورداری از یک سیاست خارجی موفق، آگاهی و شناخت عمیق از صحنه است. ژئوپلیتیک با بررسی عوامل تشکیل دهنده قدرت ملی کشورها، لائق گوناگون بازیگران، ریشه یابی بحران های منطقه ای و تحلیل جایگاه منطقه در ئواستراتژی قدرتها، درک لازم برای تدوین سیاست خارجی آگاهانه و سنجیده را فراهم می نماید. منطقه قفقاز با بافت قومی و مذهبی متنوع، سابقه حضور قدرت های مختلف، دارا بودن ارزش راهبردی و جاذب...

فروپاشی شوروی پیامدهای مهمی در حوزه‌های مختلف ژئو‌پلیتیکی، ژئواستراتژیکی و ژئواکونومیکی برای روسیه به همراه داشت و موقعیت این کشور در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی را به نحو قابل ‌ملاحظه‌ای تنزل داد. این نزول قدرت در مناطق موردعلاقه روسیه بیش از همه آشکارتر بود؛ به طوری که ایالات ‌متحده از فرصت به دست آمده نهایت استفاده را برد و استراتژی بلندمدتی را برای جلوگیری از «قدرت بزرگ شدن» روسیه با بهره گی...