اثر خلاقانه، محصول تعامل تنگاتنگی است که میان بخش ناخودآگاه و خودآگاه ذهن برقرار می-شود. هنرمند به واسطه ی داده های انتزاعی و ذهنی به درک شهودیِ بدیعی از جهان پیرامون نائل می گردد و با یاری ابزارها و اسلوب های از پیش آموخته، اثر هنری شکل می گیرد. در این مجال، قصد اصلی رسیدن به الگویی برای نقد تکوینی اثر هنری است. چه ساحت هایی در شکل گیری اثر هنری تأثیرگذار هستند؟ هر یک از ساحت های مورد نظر چه مؤ...

بررسی و تحلیل آثار ادبی بر بنیاد دیدگاه­های جدید باعث فهم جنبه­های ناشناخته اثر ادبی می­شود. داستان زال و رودابه، که در آن  با مهارتی خاص لطافت عاشقانه با صلابت حماسه درهم آمیخته، ترکیبی نوآیین و شگفت به وجود آمده، تاکنون از چشم­انداز نقد روانکاوانه مورد تحلیل واقع نشده است. بررسی روانکاوانه­ی این داستان بر اساس دیدگاه یونگ و تحلیل کهن­الگوهای آن، می­تواند دریچه­های تازه­ای از معانی نهفته در شا...

صادق هدایت به عنوان نویسنده‌ای پیشرو در گستر? ادبیات داستانی معاصر، در خلق آثار خود همواره از بن‌مایه‌های روانکاوانه بهره برده است. در میان آثار او، بوف کور بیش از سایر آثارش از مباحث روانکاوی تأثیر پذیرفته است؛ به‌گونه‌ای که می‌توان آن را رمانواره‌ای روانکاوانه نامید. البته آنچه در تحلیل این داستان بیش از هر عاملی مهم است، عملکردهای «راوی» داستان و تباین شخصیت او با چهر? خود هدایت است.راوی به ...

انیمیشن چیست؟ آیا انیمیشن هنر است؟ در این صورت آیا انیمیشن حائز دستگاه زیباشناسی خاص خود است؟ پاسخ مدلل به پرسش هایی از این دست از طریق تلاش برای فراهم کردن مقدمات نظری لازم و کافی هدف مطلوب پژوهش پیش رو است.نگارنده مدعی است این مهم از طریق طرح پرسش های دیگری از دل سوالات ماهوی فوق امکان پذیر خواهد شد.و چگونگی تحقق این امر بسته به رویکرد یا رویکردهای اتخاذ شده متفاوت خواهد بود.بنابر آن چه گفته ...

مدح از جمله اغراض شعری است که شاعران به وسیله آن خود و ممدوحشان را به مردم معرفی نموده و در یادها ماندگار می‌کنند. فرزدق از جمله شاعران عصر اموی است که در طول تاریخ به عنوان شاعر شیعی شناخته شده است. او قصیده میمیه خود را به مدح امام سجاد(علیه السلام) که هم عصر با این شاعر بوده‌اند، اختصاص داده و در آن به معرفی شخصیت امام پرداخته است. شیوه فرزدق در این قصیده در حیطه ع...

نویسنده مفهوم «جهان در حالِ شدن» را جایگزین «جهانی شدن»نموده و با صورتبندی رهیافت «زیستْ فرهنگ»، درصدد شرح فنون و سازوکارهای قدرت برای ادارۀ فرد و جمعیّت در قرن بیست و یکم است. به زعم وی، به موازات تکامل تکنولوژی و بسط تاریخی تمام عیار آن، حکومت بر انسان بیش از آنکه از طریق زیستْ سیاست و تکنولوژی بدن باشد؛ فراتر از آن، از طریق زیستْ فرهنگ و تکنولوژی روان خواهد بود. نویسنده زیستْ فرهنگ را امتداد زیستْ ...

ژانر روان‌شناختی جایی است که ادبیات عامه‌پسند و ادبیات نخبه‌گرا به هم می‌پیوندند و بدین‌گونه آثاری خلق می‌شوند که برای هر دو طیف خوانندگان جذاب محسوب می‌شود. این ژانر،  هم در بُعد علمی و هم در شیوۀ روایت هنرمندانه‌اش، از نتیجۀ دریافت‌های علم روان‌شناسی و شاخه‌های مختلف آن به‌ویژه روان‌کاوی سود می‌جوید. در این شیوۀ داستان‌پردازی، نویسنده برای ترسیم زندگی و هویت انسانی، مستقیما به ذهن و روان آدمی ...

تلاش انسان مدرن برای دست‏یابی و تحقّق امیال و لذّت­ها، او را به جدالی درونی وامی­دارد. هنجارها و قوانین اجتماعی نقش بازدارنده‏ای در حصول لذّت بر عهده دارند؛ امّا گاه نهاد لذّت‏طلب چندان سرکش می­شود که به همه چیز پشت پا می­زند. اضطراب ابراهیم داستان برخورد دو ساختار روانی نهاد و فراخود است. هدف داستان کالبدشکافی فرهنگی جامعه است تا تصویری از وجوه ناپیدای واقعیّت را به خواننده نشان بدهد. در رمان مدرن،...

ویژگی­های خاصِّ ادبیّات و زمینه­های بسیار گستردۀ آن، موجب شده که این رشته با سایرِ رشته­های علوم انسانی در ارتباطِ تنگاتنگ قرار گیرد. در این میان، روان­شناسی به عنوانِ یکی از شاخه­های علوم انسانی در بسیاری از زمینه­ها با ادبیات تناسبِ موضوعی دارد، و ضرورتِ انجامِ پژوهش­های مشترک، میانِ این دو مقوله، احساس می­گردد. در این رابطه، هجا یکی از فنون شعری است که شاعر برای تسلّی دادن به آشفتگی­های درونیِ خود می­سُر...