طنزهای سیاسی و اجتماعی در مطالعات تاریخ سیاسی و اجتماعی، و بررسی خردورزی و خردستیزی آبشخوری پرشور و خروش از عواطف انسان‌‌های ظریف و حساس است. این گونة ‌‌ادبی ابزاری مؤثر برای تحول‌‌آفرینی و اصلاح کژی‌‌ها و ناراستی‌‌هاست. طنزهای اجتماعی و انتقادی را می‌‌توان در پیوند با امر عقلانیت و به‌نوعی جامعه‌‌پذیری و مشارکت در روند رو به رشد حرکت اجتماعی و مردم‌‌سالاری دانست. با بازشناسی طنز به‌منزلة ‌‌گون...

یکی از چالش‌های کنونی ترجمه، برگرداندن عبارت‌های کنایی زبان مبدأ به زبان مقصد است. در حوزة مهارت‌های زبانی، نقش بی‌بدیل آرایه‌های ادبی، به‌ویژه تصاویر خیال‌انگیزی مانند تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز و نیز اهمیّت این صنعت‌پردازی‌ها در تأثیرگذاری بیشتر بر مخاطب، بر کسی پوشیده نیست. با این حال، مسئلة ترجمة عبارت‌هایی که معنای ضمنی دارند، نیازمند توجّه و عنایت ویژه‌ای است. امروزه مترجم در رویارویی با ...

سمنانی یکی از گویش‌های اصیل ایرانی است که بسیاری از ویژگی‌های زبان‌های ایرانی باستان را در خود حفظ کرده است. سه ویژگی مهّم این گویش، کنائی(ergativity)، جنس (gender) و حالت (case) است که هر کدام از آنها را به طور مختصر در اینجا توضیح می دهیم.

مجیرالدّین بیلقانی از شاعران طراز اوّل و برجست? سبک آذربایجانی در نیم? اوّل قرن ششم است که دارای اشعاری نغز، موزون و بی نظیر است و از اهمّیت و رتب? بسیار والایی در بین شاعران معاصر خود برخوردار است. در دیوان این شاعر مضامین ابداعی و ترکیبات نو و واژه های کهن و ترکیبات کنایی و اصطلاحات بسیاری وجود دارد که بیان معانی آنها، می تواند راهگشای درک حقایق و واسط? نیل به مقصود و شناخت هرچه عمیق تر تفکّر و شخ...

روستای سطوه یکی از روستاهای کویری سمنان و از نظر تقسیمات کشوری از توابع شهرستان شاهرود محسوب است که به همراه چند روستای مجاور آن [بیدستان ، حسینان ، رشم ، سینگ ، معلمان و مهدی آباد] در استان سمنان به عنوان "سرکویر" معروف و مشهور است . گونه زبانی این روستا - که مشابهت زیادی به لهجه های بازماند? خراسان قدیم دارد- ، به دلایل متعدد، از جمله فاصله زیاد تا شهر، تا حد زیادی دست نخورده باقی مانده است. ...

بسیاری از صاحب‌نظران انوری را در غزل مبدع طریقه‌ای نو دانسته‌ و او را پیشرو و آغازگر راهی خوانده‌اند که در عاشقانه‌های سعدی به اوج می‌رسد، امّا پژوهندگان زبان در بحث از این ابداع به مسائل نحوی کلام کمتر پرداخته‌اند. هدف این مقاله دستیابی به درک و دریافتی سبک‌شناسانه از نحو غزلیّات و رباعی‌های انوری است؛ چراکه اساساً با واکاوی ویژگی‌های نحوی زبان اوست که می‌توان دلایل سبک‌ساز­بودن وی را توضیح داد؛ ...

مطالعة نگرش های فرهنگی موجب دل مشغولی آن دسته از محققانی است که بعد فرهنگی را در مطالعات اجتماعی مهم قلمداد می کنند. در این راستا، نوشتار حاضر قصد پاسخ گویی به این پرسش را دارد که بعد نگرشیِ غالب در گزیده ای از مثل ها و تعبیر های کناییِِِِِِِِِ مکتوب ِِِِِِِفارسی چیست؟ به بیان دیگر، کدام یک از ابعاد سه گانة شناختی، رفتاری یا عاطفیِ نگرش، در مثل ها و تعبیرهای کنایی فارسی مذکور، بازتاب بیش تری دارد؟ بدین ترتیب، تم...

اغلب دستورنویسان سنتی در شرح اضافه اقترانی از اضافه استعاری کمک می­گیرند، اما تفاوت زیادی بین این دو اضافه وجود دارد. مهم ترین این تفاوت­ها در ساختار تشبیهی اضافه استعاری است که اضافه اقترانی چنین ساختاری ندارد.  برخلاف نظر دستوریان که مضاف را در اضافه اقترانی قصد اصلی می­دانند، آنچه در اضافه اقترانی مدنظر است ترکیب مضاف و مضاف­الیه است نه هریک از آنها به تنهایی. در اغلب جمله هایی که در آنها اض...