بحث عالم صغیر و عالم کبیر یکی از مباحث مهم در ادیان به خصوص دین اسلام می باشد. در این رساله کوشیده ایم پس از ارائه گزارشی کوتاه از پیشینه تاریخی این موضوع، بر پایه دیدگاه ممتاز شیخ عزیزالدین نسفی در باب عالم صغیر و عالم کبیر و بررسی تناسبات بین این دو، عوالم مختلف (ماسوی الله) و انسان کامل را در نظام عرفانی – فلسفی او بررسی نماییم. پس از بیان کلیات به بررسی آثار و شخصیت شناسی نسفی و تفحص در ف...

قرن هفتم و هشتم هجری، دورة رشد و بالندگی تاریخ نگاری در ایران و جهان اسلام است. در آستانة قرن هشتم، دولت ایلخانی در ایران پس از سال‏ها کشمکش و درگیری میان طرفداران شیوة صحراگردی و غارتگری(مغول‏ها) و مدافعان مدنیّت و تمرکزگرایی سیاسی (ایرانیان)، به مرحله‏ای از ثبات و آرامش نسبی رسید. اسلام آوردن غازان دولت ایلخانی را نیز در شمار دولت‏های جهان اسلام قرار داد. این دوره، همچنین شاهد ادامة جنگ‏های خا...

چکیده نورالدین عبدالرحمن بن احمد بن محمّد، معروف به جامی(23 شعبان817 – 17 محرم 898 ه .ق) ملقّب به خاتم الشّعرا ، در شعر سرآمد گویندگان دور? تیموری و در نثر، صاحب قلمی شیوا بود. وی اصلاً از محلّ? دشت اصفهان بود، در خرجرد یکی از روستاهای جام خراسان به دنیا آمد و بعدها به قصد علم اندوزی به همراه پدر خود، به هرات رفت و در همان جا در هشتاد و یک سالگی درگذشت. کتاب بهارستان یکی از آثار نفیس جامی است ک...

«جلال الدّین سعدالله تبریزی» متخلّص و ملقّب به «حافظ سعد» از شعرای نیمه نخست قرن نهم هجری است که در عهد تیموریان گورکانی می زیسته و از مریدان «قاسم انوار» بوده است. او در انواع قالب های شعری مانند قصیده، غزل، قطعه، رباعی، مستزاد و مخمّس، مثنوی و نیز در سرودن معمّا طبع آزمایی کرده است. اشعار وی به سبک عراقی است و بخش عمده دیوان وی غزل است. او بسیاری از اشعار خود را از شعرای متقدّم و معاصرش چون حافظ ...

طبیعت با جلوه های زیبا، دل انگیز و رنگارنگ خود، همیشه همه انسانها و به خصوص شاعران را تحت تاثیر قرار داده و پیوسته مورد ستایش و توصیف قرار گرفته است . یک از جلوه های خیال انگیز و جان پرور طبیعت همانا منظره طلوع و غروب خورشید، شب ، ماه و ستارگان و... می باشد و کمتر کسی را می توان یافت که لااقل یک بار هم شده تحت تاثیر آن قرار نگرفته و زبان به وصف آن نگشوده باشد. اما این توصیف ها در همه زمانها و د...

زیبایی­های محتوایی و ساختاری شعر جاهلی از دیرباز مورد توجه برخی پارسی سرایان بوده­است، تا آنجا که این شعرها، قرن­ها، مورد تقلید و اقتباس شاعران ایرانی قرار گرفته است. شاعران ایرانی در آغاز به همان سبک و شیوه­ شاعران جاهلی به سرودن مضمون های آن می­پرداختند تا این که با گسترش تصوف و عرفان اسلامی، توانستند معانی مادی و زمینی این اشعار را به معانی معنوی و عرفانی ارتقا دهند و آنها را به صورت تعبیرها...

شعر آیینی فارسی در مسیر طولانی خود، شاعران توانایی را به خود دیده است. یکی از آنان حسن کاشی، از شاعران شیعۀ قرن هفتم و هشتم هجری است. وی به غیر از مدح و منقبت خاندان رسول اکرم (ص)، بویژه امیر مؤمنان، حضرت علی(ع) شعری نسروده؛ از این رو، وی را شاعر امیرالمؤمنین می نامیم. اشعار وی از منظر محتوا و مضامین، ترکیبات زبانی و سهولت بیان، دارای اهمیّت ویژه ای است. با توجّه به غلبۀ شاعران اهل تسنّن در قرن هف...

چکیده: سیّد محمد سحاب اصفهانی، از شاعرانِ باذوقِ عصر قاجار و از ستایشگران فتحعلی شاه است. او قریحه ی سخن-سرایی را از پدرش هاتف اصفهانی به ارث برده، که وی نیز از شاعران برجسته ی دوره ی بازگشتِ ادبی است؛ دوره ای که در آن گروهی از شاعران، از ابتذالی که در سبک هندی به وجود آمده بود رویگردان شدند و به منظور احیای زبان و شعر پارسی، که به زعم آنان و بسیاری از سخنوران- به انحطاط و رکود گراییده بود؛ اشعار...

تظاهر و چاپلوسی از جمله رذیلت های اخلاقی است که در فرهنگ ایرانی و دین اسلام مورد مذمّت قرار گرفته است و به عنوان منشاء بسیاری رذایل اخلاقی و انحرافی شناخته می شود. با این وجود، در دوره هایی از تاریخ ایران و به سبب شرایط ویژه ی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی که در جامعه وجود داشت، زمینه ی گسترش این رذایل اخلاقی فراهم می شد. سده های هفتم و هشتم ه ق یعنی دوران پرالتهاب تهاجم مغول و ناپایداری های پس از آن،...

در این پژوهش، سعی شده است؛ موضوع بدیع هنجار گریزی، در آثار سعدی،?بررسی شود. هنجارگریزی، خروجی است از قواعد زبان معیار توسط شاعر و نویسنده که به برجستگی ادبی می انجامد. به طور سنّتی این کار در علم سبک شناسی انجام می گیرد امّا با ورود علم زبان شناسی به ادبیّات، شیوه ای نوین در طبقه بندی ویژگی های هر اثر هنری پدید آمده است و نظریات گوناگونی در این باب مطرح شده است. در این پژوهش نظر یه ی لیچ، زبان شن...