تفاسیر قرآن - همواره- یکی از گسترده ترین و متنوع ترین جولانگاه های ابرازِ و بیان اندیشه های دینی و معرفتی به شمار می روند چه، فهم هر مفسر از آیات کتاب مبارک الهی با توجه به عواملی چند، به صورت طبیعی متفاوت از همگنان خود خواهد بود. از سوی دیگر، بررسی تفاسیر قرآن و بیان دقیق ویژگی ها و امتیازات هریک، گامی است بس مهمّ و ضروری جهت درک صحیح، جامع وکاملتر از آیات این کتاب آسمانی.  «لطائف الاشارات» که ق...

با ظهور اسلام و نزول قرآن، علم تفسیر به عرص? علوم اسلامی گام نهاد و با پیدایش فرق? تصوّف، تفسیر و تأویل عرفانی مجال بروز یافت. میبدی و قشیری از مفسّران بزرگ قرآن کریم هستند که با تأویل عرفانی آیات قرآن، خدمت شایان توجّهی به علم تفسیر و عرفان نموده اند. در این پژوهش پس از بحث مختصری پیرامون تأویل، تفسیر، زندگی و آثار این دو مفسّر، به بررسی مباحث زبان شناسی، ویژگیهای زبان عرفانی، نماد، نشانه شناسی...

تفسیر قرآن یکی از شاخه¬های مهم علوم قرآنی است که از همان سده¬های آغازین اسلام مورد توجه علمای مسلمان عرب و غیر عرب قرارگرفت. از جمله مفسران قرآن، عارفانی بودند که مسیر طریقت را طی کرده و به آن آشنا بودند. هر کدام از این عارفان به ذوق و مشرب خود اشارات و تعبیرات عرفانی را از آیات قرآن، بیان ¬داشتند. از جمله مهم¬ترین این تفاسیر عرفانی عبارتند از: تفسیر «لطایف¬الإشارات» از ابوالقاسم قشیری، تفسیر «...

عنصر خط، یکی از عناصر اصلی به کار رفته در مقولة کتابت و نسخه­­نویسی به شمار می­آید و پرداختن به اسلوبی ناشناخته از خط که در نسخه­ای از کتاب لطائف التفسیر نوشته شده و در نُسَخ خطی برهه­ای از تاریخ خوشنویسی نیز مرسوم بوده، مهم­ترین هدف این پژوهش است. با این هدف، نسخه­ای از کتاب لطائف التفسیر انتخاب و ریخت­شناسی خط آن به شیوة تاریخی، تحلیلی و تطبیقی بررسی می­گردد. تاکنون در منابع کمتر به ویژگی­های ن...

رساله «گونه شناسی تفاسیر عرفانی از حروف مقطعه قرآنی» با هدف دسته بندی آرای مفسران عارف درباره حروف مقطعه قرآنی به انجام رسیده است و ده تفسیر بزرگ (قرآن العظیم، حقایق التفسیر، لطائف الاشارات، کشف الاسرار، عرائس البیان، تأویلات، تفسیرقرآن الکریم، روح البیان، تفسیر منظوم صفی و بیان-السعاده) که متعلق به قرون مختلف (از قرن سوم تا چهاردهم قمری) می باشند مورد مطالعه قرار گرفته و ضمن یادآوری روش تفسیری...

 مولانا فخرالدّین علی صفی، از نویسندگان قرن دهم هجری و دارای تألیفات متعددی، از جمله کتاب ارزشمند و ماندگار «لطائف الطّوائف» است. این کتاب، مجموعه ­ای از حکایات طنزآمیز مربوط به گروه­ ها و طبقات مختلف اجتماعی است که با آیات قرآن کریم، احادیث پیامبر (ص)، ائمّة اطهار (ع) و ضرب­ المثل­های عربی آراسته شده ­است.  صفی در این کتاب، به­شدت از منابع عربی و فارسی پیش از خود متأثّر شده ­است. در این پژوهش، از ...

ابن­سینا در نمط پنجم کتاب اشارات خود طی یک فصل و ضمن یک استدلال، از امکان حوادث بحث به میان می آورد. خوانش شارحین اشارات از این استدلال آن بوده است که ابن سینا در این فصل صرفاً در صدد اثبات آن است که هر حادثی ممکن است و به سبب همین امکان هم مسبوق به ماده است. این خوانش کامل نیست و نمی تواند چرایی این بحث را در نمط پنجم اشارات توجیه کند. خوانش دیگری می گوید ابن سینا می خواهد با این استدلال قدیم ب...

مولانا فخرالدّین علی صفی، از نویسندگان قرن دهم هجری و دارای تألیفات متعددی از جمله کتاب ارزشمند و ماندگار «لطائف الطّوائف» است. این کتاب مجموعه ای از حکایات طنزآمیز مربوط به گروه ها و طبقات مختلف اجتماعی است که با آیات قرآن کریم، احادیث پیامبر (ص)، ائمّه اطهار (ع) و ضرب المثل های عربی آراسته شده است. صفی در این کتاب به شدت از منابع عربی و فارسی پیش از خود متأثّر شده است. در این پژوهش از مجموع 867 ر...

چکیده پژوهش حاضر به بررسی تفاوتهای زیبایی شناسانه طنز و حکایات مشترک در آثار عبیدزاکانی(رساله دلگشا) و لطائف الطوائف فخرالدین علی صفی و همچنین اوضاع اجتماعی - ادبی و سیاسی ایران در قرون هفتم، هشتم، نهم و دهم می پردازد. در این پژوهش، ازمجموع 644 حکایت لطائف الطوائف، تعداد 287حکایت بررسی شده است. کنایه، سجع، جناس، تشبیه و استعاره ازنظر بسامد بیشترین آرایه ها را به خود اختصاص داده اند. مراعات ...