وندها ( تکواژهای وابسته ) که از یک یا چند واج تشکیل شده و فاقد معنی و کاربرد مستقل اند ؛ در بیشتر زبان های هند و اروپایی نقش مهمی را در زایایی ، خلاقیت و واژه سازی یا تصریف واژه ها بر عهده دارند و بنا بر نقشی که ایفا می نمایند بر دو نوع تقسیم می شوند : تکواژهای تصریفی و اشتقاقی ؛ به منظور شناخت تکواژهای تصریفی و اشتقاقی زبان فارسی و سابقه و جایگاه آن ها در ساختمان کلمه و نیز نقشی که این تکواژ...

چکیده از دیر باز، اگر چه شاعران در تنگنای وزن و قافیه گرفتار بوده اند؛ اما دقت در بارِ معنایی واژه ها و تلاش در به کارگیری بهترین کلمات، آنها را قادر ساخته است تا بیش از نثر نویسان خلاقیت لغوی و ترکیبی داشته باشند. شاعر با ایجاد لغات جدید یا استفادۀ نو از همان لغات گذشته؛ اولا در غنای کلام خویش کوشیده است و ثانیا در دو بخش خلق لغات جدید و ایجاد معانی متعدد برای آنها، زبان سرزمین خویش را زنده و پ...

انواع مختلفی از نظریه ها دربارۀ مشکل تقطیع نحوی و ایجاد دستور زبان های مربوط به زبان های طبیعی وجود دارند. این مقاله یک دستور زبان نحوی برمبنای صورت بندی دستور زبان رابطه ای برای زبان ترکی (آذری) که جزو زبان های پیوندی می باشد، ارائه می کند. در صورت بندی دستور زبان رابطه ای، کلمات یک جمله بر طبق نقش های نحوی که دارند به یکدیگر متصل می گردند. زبان ترکی (آذری) دارای ساخت واژه ای صرفی و اشتقاقی پی...

چکیده از دیر باز، اگر چه شاعران در تنگنای وزن و قافیه گرفتار بوده اند؛ اما دقت در بارِ معنایی واژه ها و تلاش در به کارگیری بهترین کلمات، آنها را قادر ساخته است تا بیش از نثر نویسان خلاقیت لغوی و ترکیبی داشته باشند. شاعر با ایجاد لغات جدید یا استفادۀ نو از همان لغات گذشته؛ اولا در غنای کلام خویش کوشیده است و ثانیا در دو بخش خلق لغات جدید و ایجاد معانی متعدد برای آنها، زبان سرزمین خویش را زنده و پ...

ساختمان واژگان را در بخشی از دستور زبان بنام صرف بررسی می کنند. صرف یا به عبارت دیگر ساختمان واژه دو گونه است: تصریفی و اشتقاقی. صرف تصریفی آن است که به بررسی نقش نحوی کلمه می پردازد و ساخت اشتقاقی واژه، کلمه را از نظر دو عامل مهم یعنی پیشوندها و پسوندها بررسی می کند. و آن ها را از نظر میزان فعالیت یعنی فعال بودن یا نیمه فعال بودن و یا غیر فعال بودن مورد بررسی قرار می دهد. عده ای از وندها در زم...

چکیده فارسی کتاب کنزالاسرار مازندرانی شامل مجموعه داستان های عامیانه مازندرانی و نیز ترجمه چند داستان از گلستان سعدی است. این کتاب به زبان مازندرانی نوشته شده است. این کتاب را برنهارد دورن -شرق شناس آلمانی تبار روسی- با کمک میرزا محمد شفیع مازندرانی جمع آوری کرده است. در این رساله، به بررسی صرفی متن منثور این کتاب پرداخته ایم. «صرف» یکی از شاخه های عمده زبانشناسی است که به مطالعه و بررسی سا...

از آنجا که وندافزایی یکی از پرکاربردترین فرایند های واژه سازی در بسیاری از زبان ها و همچنین در گویش های کردی است، توصیف و تحلیل نحوه ی افزایش وندها به پایه، به صورت موضوعی مهم در تکواژشناسی مطرح است. در تکواژشناسی واژگانی، نحوه ی افزوده شدن تکواژهای مختلف به پایه مورد بررسی قرار می گیرد. در همین راستا، مدل های مختلفی توسط کیپارسکی (1982 ) ، کاتامبا و استون هام( 2006 ) و ... برای ساخت واژه و لای...

هدف از انجام این پژوهش، مطالعه‌‌‌‌‌ی کاربرد تکواژهای وابسته به اسم فارسی در نوشتار دانش‌‌آموزان دوزبانه‌‌‌ی ترکی‌‌آذربایجانی-فارسی، بر اساس انگاره‌‌ی چهار تکواژ است. داده‌‌ها از نوشته‌‌های 80 نفر از دانش‌‌‌آموزان دختر و پسر پایه‌‌های چهارم و پنجم ابتدائی مناطق روستایی شهرستان مشگین‌‌شهر گردآوری شد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است. ابتدا تکواژهای وابسته به اسم فارسی در چارچوب انگاره‌‌ی چهار...

هدف تحقیق حاضر، ارائۀ طبقه‌‌‌بندی نوینی از تکواژهای تصریفی زبان فارسی در چهارچوب مدل 4-M، می‌‌باشد. مدل 4-M، یک مدل تولید بنیان است که در آن، تکواژها با توجه به انتخاب‌‌‌شان در سطوح مختلف تولید انتزاعی گفتار، به یک نوع تکواژ محتوایی و سه نوع تکواژ نظام‌‌مند، تقسیم می‌‌‌‌شوند. با استناد به شواهد و ملاک‌‌‌هایی از زبان فارسی و طبق معیارهای مدل 4-M؛ تکواژهای نفی و سببی‌‌‌ساز فعل فارسی، همچنین مشخصه...

پژوهشِ حاضر، نقش‌‌نماهای اسم فارسی را در گفتارِ گویشوران ترکی‌‌‌آذربایجانی، بر اساس مدلِ چهارتکواژ بررسی نموده‌است. داده‌‌ها از منبع‌های معتبرِ زبانِ ترکیِ ‌آذربایجانی و تعاملات زبانی گویشوران منطقه‌های مرکزی استان اردبیل گردآوری شده‌اند. ابتدا نقش‌‌نماهای اسم فارسی در چهارچوبِ مدلِ چهارتکواژ، به تکواژهای محتوایی (حروف‌اضافه)، تکواژهای نظام‌‌مندِ متقدم (حروفِ ‌ندا) و تکواژ نظام‌‌‌مندِ پیونددهندۀ متأخر (کس...