رنج و دلتنگی ناشی از دوری از سرزمین محبوب به صورت واگویه یا اعتراض در ادبیات فارسی نمودار شده است. نوستالژی به شکل بازگشت به خاطرات گذشته و فرافکنی غم غربت در شعر و داستان دوران زندان و تبعید شاعران و نویسندگان فارسی زبان، رنگ برجسته ای دارد. از این میان رمان رئالیستی معاصر دربردارندۀ خاطرات نویسندگان تبعید شده است که با عناصر تاریخی، سیاسی و اجتماعی گره خورده است. احمد محمود به عنوان نویسندۀ و...

«ساختار زمانی» نظریه­ای است که به چگونگی شکل­گیری ساختار داستان به تأثیر­پذیری از زمان می‌پردازد. در رمان چشمهایش، ارتباط علی و معلولی بین وقایع، با استفاده از عامل زمان برقرار می­‌شود. بر هم خوردن توالی قراردادی زمان، باعث شده است این رمان شروعی از میانه داشته باشد. بازگشت‌­های مکرر به گذشته در خاطرات فرنگیس، زمانی غیر­خطی و مدور در رمان ایجاد کرده است. هر حادثة این رمان، مانند حلقه­‌ای است که...

سال های ابری را از گونة «رمان خاطرات» یا «خودزیست نامه» (autobiography) به شمار آورده اند که از الگوهای رآلیسم بومی و منطقه ای (local realism) بهره برده است. به سبب نوع نگاه نویسنده به جامعه و بازنمایی صریح و عریان واقعیّت ها، واقع گرایی اثر را برگرفته از اصول فکری مکتب سوسیالیسم دانسته اند و در نهایت آن را مولود دو مکتب ادبی و سیاسی «رآلیسم» و «سوسیالیسم»، یعنی «رآلیسم سوسیالیستی» (socialistic ...

هدف از انجام تز حاضر بررسی مفهوم زمان برگسون-هم زمانی و دیرش زمان - در بوف کور صادق هدایت و خشم و هیاهو ویلیام فاکنر است که به عنوان دو اثر مدرنیست در ادبیات ایران و آمریکا در نظر گرفته می شوند. هانری برگسون خطی بودن و شرح وقایع به ترتیب زمانی را رد می کند و بر این عقیده است که زمان یک مفهوم پیوسته در کل است. آگاهی بر اساس تسلسل و پیوستگی استوار است که تمامی خاطرات و تجربیات را به طور هم زمان پ...

دورا برودر اثر شاخص پاتریک مودیانو، نویسندۀ فرانسوی عصر حاضر است. در این اثر مودیانو با به­تصویرکشیدن وضعیت تبعیدشدگان در طول جنگ و جستجوی دختر جوانی به نام دورا، زندگی او را به دقیق­ترین شکل ممکن روایت می­کند. وی با تداعی خاطرات گذشتۀ خویش در شرایط بحرانی جنگ و دوران اشغال فرانسه و با پیوند زدن زمان حال به گذشته، رمانی منحصربه‌فرد می­آفریند. آنچه مایۀ تمایز این رمان با دیگر آثار هم‌عص...

زمان روایی یا به تعبیر ژِرار ژِنت زمان داستانی، در انتقال مفاهیم، شخصیّت­پردازی و توصیف نقشی غیر قابل انکار دارد. استفاده از مؤلفه های زمان روایی و لایه­های مختلف زمان، از بارزترین ویژگی­های رمان دو جلدی سیمین دانشور به شمار می­رود. در این پژوهش، نویسندگان با روش استقرایی، مؤلفه­های زمان روایی را در سه مقولۀ نظم، تَداوم و بَسامد در رمان دو جلدی «جزیره سرگردانی» و «ساربان سرگردان» سیمین دانشور مورد ب...

پل ریکور یکی از بزرگترین نظریه پردازان در حوزه ی تفکر انتقادی معاصر است. کتاب سه جلدی او، زمان و روایت، در برگیرنده ی آراءِ اصلی او در باب نظریه ی روایت اوست. با وجود کارایی بسیار بالای این نظریه در ادبیاتِ روایی، تا کنون کوشش های اندکی در اعمالِ مستقیمِ این نظریات به آثار بخصوصِ روایی صورت گرفته است. این تحقیق با هدف عملی کردن این نظریات وبه ارائه ی خوانشی جدید از رمان پایان رابطه اثر گراهام گرین ا...

گلشیری از رمان نویسان مدرن معاصر با خلق اثرش یعنی شازده احتجاب قدم در جریان تازه واردِ گونه ای رمان، به نام رمان نو نهاد و توانست با به کارگیری خلاقانۀ عناصر رمان نو به خوبی از عهدۀ آن برآید. وجه رمان نویی این اثر تا به حال مغفول واقع شده‌است. با توجه به اهمیت این رمان و تاثیراتی که در رمان‌نویسی ایران داشته، در این مقاله به بررسی یکی از عناصر رمان نویی شازده احتجاب یعنی مرگ شخصیتپرداخته ایم که ...

زبان مخفی، زبانی غیر­رسمی است که در بین گروه‌های مختلف اجتماعی رواج یافته و به حوزة ادبیات نیز وارد شده‌است. با توجه به محدودیت‌های زبانی و فرهنگی مترجم در ترجمة زبان مخفی، پژوهش حاضر به بررسی ترجمة این گونة زبانی در دو رمان کودک و نوجوان خاطرات یک بچه چلمن ودنیای معرکة تام گیتس می‌پردازد. همچنین این مقاله بر آن است تا علاوه بر بیان انواع زبان مخفی و راهکارهای ترجمة آن، میزان موفقیت مترجم‌ها را...