هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی استعاره و نقش آن در ترویج طرزفکر در گفتمان سیاسی ایران است. به طور دقیق تر، در این مطالعه تلاش می شود تا واقعیت های ساخته شده به کمک استعاره و همچنین جنبه های گفتمانی پنهان شده یا برجسته شده توسط استعاره در گفتمان سیاسی ایران آشکار گردند. بدین منظور، یک چارچوب نظری دو بخشی شامل نظریه معاصر استعاره و رویکرد تحلیل انتقادی گفتمان برای این مطالعه در نظر گرفته شده است...

مقاله حاضر به مطالعه گفتمان مقاومت در مقابل شبه مدرنیته نظام پهلوی می پردازد. الگوی نظارت بر تن زنانه، محور این مطالعه هم در بررسی ساختار گفتار حاکم و هم گفتمان مقاومت است. با استفاده از نظریه فوکو در مورد مناسبات قدرت و بدن و نیز نظریه گفتمانی لاکلا و موفه سعی شده تا مرزهای معنایی برساخته شده حول مدلول تن زنانه درون بستری از منازعات و رخدادهای اجتماعی- سیاسی دوران پیش از انقلاب، ترسیم شود. این...

انقلاب‌ها علاوه بر بعد ملی و سرزمینی دارای بازتاب‌های فراملی و جهانی هستند. نظریه‌پردازی در  مورد این بعد از انقلاب‌ها به‌طور عام و در مورد انقلاب اسلامی ایران به‌طور خاص کمتر مورد توجه بوده است. این مقاله با استفاده از نظریه تحلیل گفتمان لاکلائو وموف در پی توجه به این بعد بوده و در صدد است به این سؤال پاسخ دهد که از منظر تحلیل گفتمان لاکلائو وموف، قابلیت و نحوه بازتاب یافتن یک گفتمان انقلابی ه...

از قرن نهم، فضای استعاری و آرمانی مناسبی برای باز تولید گفتمان مهدویت به عنوان رکن اصلی تشیع فراهم شد. این گفتمان از طریق خرده‌گفتمان‌های گوناگون، موفق شد حاکمیت مستقر گفتمان تسنن را به حاشیه راند و با هِژمونیک شدن و سلطه حکومت صفویه در قالب مهدویت غالیانه با دال مرکزی سلطنت و با دال‌ها و نشان‌‌های مختلف تشکیل شود. هم‌زمان با شکل‌گیری این گفتمان، فقهای شیعه، گفتمان مهدویت امامیه را با دال مرکزی ...

زبانشناسی سیاسی به عنوان یکی از زیرشاخه های زبانشناسی، به رابطه بین زبان و سیاست با دیدگاه تحلیل نقّادانه کلام می پردازد. با آگاهی از قدرت زبان، سیاستمداران در گفتمان های سیاسی خود از راهبرد های زبانشناسی خاصی جهت تاثیر بر روی مخاطب و تحمیل عقاید سیاسی شان به آنها استفاده می کنند. مطالعه حاضر به بررسی و تحلیل نقّادانه پنج نمونه از سخنرانی های جرج بوش، رئیس جمهور وقت آمریکا، در مورد جنگ عراق و ترو...

پژوهش حاضر به تحلیلِ گفتمانِ استعارة­ مفهومیِ عشق، بر پایة رویکرد پیکره‌ایِ تحلیلِ انتقادیِ استعاره (Charteris-Black, 2004) در ترانه­های فارسی، با مضامین عاشقانه و اجتماعی می­پردازد. بر این مبنا، این مقاله می­کوشد تا دریابد استعاره­های مفهومی عشق در گفتمان ترانه­ های عاشقانه و اجتماعی چگونه طبقه ­بندی می­شوند و مفهوم ­سازی استعاری عشق در گفتمان‌های عاشقانه و اجتماعی نیز چه تفاوت­هایی با یکدیگر دارند....

کی از مسائلی که تحلیل گفتمان انتقادی در پی آن است افزایش آگاهی مخاطبین از رابطه میان زبان و ایدئولوژی است. گفتمانی که توسط اعضای یک نهاد اجتماعی استفاده می شود تمایل دارد ایدئولوژی محور باشد. پس تحلیل گر انتقادی در پی آن است تا رد پای این ایدئولوژی را نشان دهد و با استفاده از ابزارهای زبانی، اساس ایدئولوژیک گفتمان را منعکس کند. از آنجایی که استعاره در زبان رخ می دهد میتواند ابزاری مناسب در جهت ...

چگونگی ساخته شدن «غرب»، نقشی کلیدی در تکوین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارد. اصولاً شکل‌گیری جمهوری اسلامی نه تنها حرکتی در مقابل استبداد داخلی بلکه تلاشی برای بازتعریف جایگاه ایران در مناسبات بین‌المللی بود. هدف مقاله بررسی دیدگاه‌های مختلف درباره غرب و نتایج مفهومی آن در دهه اول حیات جمهوری اسلامی ایران است. سؤال مقاله این است که «غرب» در گفتار‌های رسمی جمهوری اسلامی ایران در قالب چه مقول...

تحلیل داده های تحقیق نشان می دهد که نقش استعاره بازنمایی و بازتولید ایدئولوژی و برجسته سازی و حاشیه رانی ایدئولوژی در رسانه هاست.همچنین تحلیل داده های تحقیق نشان می دهد که راهبردهای ایدئولوژیک استعاره نظام مند در گفتمان شامل قطبی سازی، برجسته سازی نقاط قوت خودی ها و نقاط ضعف غیر خودی ها، توصیف کنشگر، غیریت سازی، مثال و تشریح، گواه نمایی، مقایسه، مقوله بندی، خود بزرگ منشی ملی، اجماع، تکرار، تلوی...

گفتمان انتقادی، نوعی روند تکوینی تحلیل گفتمان به‌شمار می‌رود که در آن با عبور از توصیف صِرف داده­‌های زبانی، بر فرایندهای مؤثّر در شکل‌­گیری گفتمان توجّه می‌شود. در همین راستا، پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی- تحلیلی و بر اساس الگوی تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف، تلاش کرده به گفتمان­‌کاوی انتقادی داستان حضرت موسی (ع) در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین بپردازد و ضمن بررسی جنبه­‌های ادبی و بلاغی داستان...