چکیده پژوهش حاضر، مطالعه ای تطبیقی در چارچوب مکتب ادبیّات تطبیقی فرانسوی است که به منظور کشف روابط فرهنگی و ادبی دو شاعر ایرانی و عرب؛ ناصرخسرو قبادیانی و ابوالعلا معرّی و تأثیر و تأثّر آنها نسبت به یکدیگر، موضوع نقد اجتماعی را در شعر آنها مورد کنکاش قرار می دهد. ناصرخسرو در سفرنامه و به هنگام دیدار از شهر معرّه از مرتبه ی علمی ابوالعلا سخن گفته و احیاناً با توجّه به کنجکاوی علمی اش، با افکار و ان...

عنوان پایان نامه معجز احمد و مسائل زبانشناسی بین متنبی و معری همراه با ترجمه نیمه ی اول جلد دوم می باشد.این پایان نامه به بررسی مسائل لغوی و به خصوص دید معناشناسانه ابوالعلا معری در این شرح و تحلیل کلمات و الفاظی که متنبی در سرودن اشعارش به کار برده است می پردازد.از جمله این مسائل می توان از ترادف و اشتراک لفظی و تضاد و تعریب و ریشه شناسی معنایی و دگرگونی معنایی نام برد. منابع مورد استفاده شرح...

چکیده نوستالژی (غم غربت) یکی از اصطلاحات روان شناسی است که وارد حیطه ی ادبیات شده است و ارتباط قوی با حافظه و خاطره دارد. اندوه ناشی از علاقه به سرزمینی خاص که انسان آرزوی رسیدن به آن را دارد؛ اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی و حوادثی که در زندگی شاعر بوجود می آید می تواند در ایجاد نوستالژی موثّر باشد. بعضی از شاعران، در آثار خود به نحوی غم غربت و دلتنگی های حاصل از آن را در اشعار خود بیان کرده ...

بشر از ابتدای آفرینش، با مساله مرگ و زندگی، درگیری فکری داشته است. این درگیری از آغاز عصر عقلانیت انسان همواره با تقابل دو دیدگاه بدبینانه و خوشبینانه (نسبت به جهان و سرنوشت انسان) همراه بوده است. ابوالعلای معری، شعر بزرگ عرب در عصر عباسی، در میان بدبینان تاریخ نام پرآوازه ای دارد. ابوالعلا، نابغه ای نابینا، ادیبی نقاد، اندیشمندی بدبین، عقل گرایی شکاک و زاهدی سختگیر بود که هرگز همسری نگزید و فر...

در سده­های نخستین مسیحیّت،  آیینی گنوسی (عرفانی) پا می­گیرد که در طول قرون متمادی در سراسر چهان پراکنده می­شود. این آیین جهانی، در ایران باستان، مانی را و در دورۀ اسلامی، بنابر نظر بسیاری از پژوهش­گران، اسماعیلیان را تحت تأثیر خود قرار می­دهد. پژوهش پیش رو، دو شاعر در ادبیات فارسی و عرب؛ یعنی ناصرخسرو اسماعیلی و ابوالعلاء معرّی را با معیار قرار دادنِ اندیشه­های گنوسیشان سنجیده است. در این­که ناصرخ...

با تشکیل کشور مسلمان نشین پاکستان در شبه قاره، تلاش های اسلام گرایانه برای تشکیل حکومت اسلامی در این کشور گسترش یافت. از جمله مهم ترین اندیشمندان در این زمینه ابوالعلاء مودودی است که با انتشار آثار متعدد نقش موثری در شکل گیری فضای سیاسی این کشور تازه تاسیس ایفا نمود و با تشکیل حزب جماعت اسلامی، تلاش برای کسب یا مشارکت در قدرت را آغاز نمود.بررسی اندیشه و تجربه های این حزب می تواند تصویر روشنی را...

میان ابوالعلا معری ، خیام و حافظ همسویی هایی وجود دارد که همه این اشتراکات نه در اثر تاثیر مستیم آنها از یکدیگر است . اشتراکات فکری حافظ و خیام را می توان در سه مقوله : خدا ، انسان ، جهان بررسی کرد . بیگمان زیر بنای فکری خیام ، ارسطویی است و زیر بنای فکری حافظ افلاطونی و اشراقی است . ولی آن دو درباره جهان و انسان غم مشترکی دارند برای مثال مرگ ، ناپایداری های جهان و اوضاع سیاسی و اجتماعی روزگار...

موضوع اصلی معراج نامه ها، «سفر» است. مسافران این گونه سفرهای روحانی درواقع شارحان سفرنامۀ روح و روان خوی شاند؛ چراکه آنان خود باتوجه به ذوق و عقاید خویش، پله های نردبان عروج را طی می کنند «ویراف» «موبد زرتشتی» «ابن قارح» شاعر و نویسندۀ عرب که البته ازطرف ابوالعلا به این سفر فرستاده می شود  دو مسافر جهان آخرت هستند و این دو سفرنامه، شرح مشاهدات و چگونگی سفر این دو شخصیت است. در مقالة حاضر، کیفیت...

میان ابوالعلا معری ، خیام و حافظ همسویی هایی وجود دارد که همه این اشتراکات نه در اثر تاثیر مستیم آنها از یکدیگر است . اشتراکات فکری حافظ و خیام را می توان در سه مقوله : خدا ، انسان ، جهان بررسی کرد . بیگمان زیر بنای فکری خیام ، ارسطویی است و زیر بنای فکری حافظ افلاطونی و اشراقی است . ولی آن دو درباره جهان و انسان غم مشترکی دارند برای مثال مرگ ، ناپایداری های جهان و اوضاع سیاسی و اجتماعی روزگار...

در میانه ی رو به اواخر قرن پنجم هجری، در منطقه ی موسوم به اران که تحت نفوذ سیاست، فرهنگ و ادبیات ایرانی بود، شاعران بزرگی چون ابوالعلا گنجوی، نظامی گنجوی، مهستی گنجوی، خاقانی شروانی، مجیرالدین بیلقانی و فلکی شروانی برخاستند که داعیه دار ابداع طرز نو و شیوه ی غریب در شعر فارسی بودند. این شاعران مبتکر و نوآور تغییرات شگرف در شیوه ی پیشین سبک شعر ایجاد نمودند و آهنگ حرکت شعر فارسی را تا قرن ها پس...