قرآن کریم، یگانه معجزه جاوید اسلام و چراغ پرفروغ هدایت مسلمانان است. زبان قرآن، عربی است و برای فارسی زبانان، ترجمه آن به زبان مادری، ضروری به نظر می آید. زیرا گسترش مفاهیم قرآنی در جامعه، وابسته به ارائه ترجمه های سلیس و روان از قرآن است، لذا نقد و آسیب شناسی این ترجمه ها امری ضروری به نظر می رسد. از آنجایی که هر مترجم براساس برداشت و فهم خود از آیات قرآن کریم ، ترجمه ای ارائه می دهد که با دیگ...

      بنابر نظریۀ زبانی هلیدی و رقیه حسن (1976م)، انسجام متنی یکی از مهم­ترین مؤلفه­های متن­وارگی است که با عناصر گوناگونی همچون دستوری، واژگانی و پیوندی نشانه­گذاری می­شود. «جانشینی» گونه­ای انسجام دستوری بوده که به معنای قرار گرفتن عنصری در متن به­جای عنصری دیگر است و در اشکال مختلف اسمی، فعلی، جمله­ای و بندی در کلام نمود می­یابد. اسم­های اشاره در قرآن کریم، به دلیل ظرفیت بالای معنایی و بلاغی...

نهج‌البلاغه از منابع مهم و معتبر دینی است که از زمان تدوین آن تاکنون با اقبال صاحبان دانش و فضل روبه‌رو شده است و مترجمان متعددی با هدف تبیین و تشریح این شاهکار گرانقدر امیرالمؤمنین (ع) به ترجمۀ آن پرداخته‌اند. اما سؤال اینجا است که این ترجمه‌ها تا چه حد توانسته‌اند اعجاز، قدرت و گیرایی کلام امیر (ع) را به نحو احسن به جامعه فارسی‌زبان معرفی و منتقل کنند؟ پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با هد...

آیت‏ الله جوادی آملی در تفسیر تسنیم دیدگاه ‏های نوینی را در تفسیر آیۀ شریفۀ «بسم الله الرحمن الرحیم» بیان کرده‏ اند. براساس این دیدگاه ‏ها می‏توان فهم دقیق‏تری از معنای این آیۀ شریفۀ به‏ دست آورد و ترجمۀ نوینی از آن عرضه کرد. بدین‏ منظور باید با تکیه بر ساختارهای زبانی، «بسمله» را تحلیل کرد. منظور از ساختارهای زبانی، ساختار لغوی، صرفی و نحوی است. در این نوشتار، براساس دیدگاه‏های تفسیری آیت ‏الل...

نقد و بررسی روش‌های ترجمه به‌ویژه در چند دهه اخیر محور توجه ترجمه‌پژوهان قرآن کریم قرار گرفته است. توجه و اهتمام فراوان در این عرصه، نشان می‌دهد نگرش مثبت زبان‌شناسان و ترجمه‌پژوهان در زمینۀ نیل به ترجمه‌ای کامل، وفادار و مطلوب است. ترجمۀ متون مذهبی به‌ویژه متن قرآن کریم به‌دلیل برخورداری از ظرافت‌های بیانی و لغوی آن امری دشوار بوده و همواره نقد و ارزیابی شده است. دراین‌زمینه الگوها و مدل‌های م...

جستار پیش ‌رو به بررسی و نقد کتاب Le Point Sur L’approche Communicative اثر کلود ژرمن می‌پردازد و دربرگیرندۀ دو بخش اصلی است. در بخش اول، ابعاد محتوایی اثر Le point sur l’approche communicative نقد شده‌ است. ابتدا کتاب از حیث بهره‌جویی از منابع تحلیل و سپس، به ترتیب فصل‌ها، به نقاط قوت و ضعف آن پرداخته شده است.‌ این مقاله از یک سو نشان می‌‌دهد که چگونه کلود ژرمن به‌صورت مستدل و مختصر مسائل را ت...

در کتاب فردوس الحکمه از طلسمی برای تسهیل وضع حمل و سرعت بخشیدن به زایمان زنان دیرزا یا سخت زا سخن گفته می شود که چون صورت چاپ شده آن مغلوط است، ضمن معرفی این کتاب ارجمند و مؤلف و اشاره ای به ارزش تاریخی آن، صورت صحیح آن طلسم در این مقاله ارائه می گردد و از اهمیت استفاده از طلسمات و تعاویذ و اوراد در معالجهء بیماران و آرامش بخشیدن به دردمندان و گرفتاران، به عنوان مرحله ای أز تحؤل علم بشر، به اخت...

میرزا حبیب اصفهانی (1312/1311-1251هـ .ق) در ترجمۀ سرگذشت حاجی بابای اصفهانی، میراث نویسندگی سنتی فارسی را به داستان نویسی جدید انتقال داده است. شیوۀ نگارش میرزا حبیب در این ترجمه -که متن های گوناگون در آن حضور دارند - به گونه ای است که گویی متن های گذشته در این آخرین شعلۀ نثر سنتی، با هم همنوایی بزرگی را بر پا کرده اند. در این میان آثار سعدی به ویژه گلستان، حضوری چشمگیرتر دارد. از این رو، نگارن...

یکی از مهم ترین مسائل مورد توجّه در فرایند ترجمه، دستیابی به تعادل و برابری در ترجمه است که از طریق مطالعۀ جنبه های مختلف زبان مبدأ صورت می پذیرد و یکی از مهم ترین زمینه های مورد پژوهش در تعادل ترجمه ای، برابری واژگانی است. هرچند این امر به شکل کامل در بین دو زبان مبدأ و مقصد، به علّت امکانات زبانی مختلف، قابل دستیابی نیست، امّا وظیفۀ مترجم این است که تا آنجا که امکان دارد، بکوشد برابرنهادهای واژگ...

ابوعبدالله احمد بن محمّد بن اسحاق به ابراهیم هَمَدانی ـ ابن فَقیه هَمَدانی، جغرافیدان ایرانی (نزدیک به: 255-330ﻫ. ق.) در کتاب ارزشمند خود «اخبار البُلدان» که احتمالاً در 290ﻫ. ق./ 903م. نوشته شده است، ترجمۀ متن دو سنگ نوشته در دامنۀ کوه الوند همدان (= سنگ نوشته های گنج نامه) را آورده است. با وجود این، ترجمۀ او کوچک ترین همانندی ای با متن سنگ نوشته های داریوش بزرگ و خشایارشا در دامنۀ کوه الوند ندارد و آ...