خط و خوشنویسی بویژه نقاشیخط گویای فرهنگ غنی در تمام سرزمین ایران است. نقاشیخط برخلاف آنکه در بین تحولات خوشنویسی هنر، به عنوان واقعیتی در گوشه ای از جامعه خطاطان و هنردوستان تجلی کرده است. نقاشیخط اصطلاحی است برای توصیف نوعی نگارش توأم با رنگ آمیزی که غالباً در آن از شگردهای خوشنویسی سنتی استفاده می شود. صداقت جباری از هنرمندان برجسته این عرصه هنری می باشد.

موزه ماتِناداران ایروان در کشور ارمنستان یکی از بزر گترین مرا کز حفظ و نگهداری نسخ خطی در جهان به حساب می آید و در کنار مجموعه عظیمی از نسخ ارمنی )بالغ بر 18500 (کلکسیون کم نظیری از نسخ خطی فارسی و عربی، از سده های آغازین اسلامی تا عصر حاضر را در خود جای داده است که شامل مصحف قرآنی، کتب ادعیه و مذهبی، دیوان اشعار، شاهنامه و قطعات خوشنویسی، تذهیب و مینیاتور می باشند. کتاب حاضر، پژوهشی است ارزشمند...

سرآغاز فرمانروایی صفویان- عصر سلطنت اسماعیل و طهماسب- دور? بالندگی هنر خوشنویسی در ایران است. این هنر در این عصر، سه دوره تقریباً برابر را گذراند. نخست دور? گذار و انتقال از سنت های پیشین به ویژه عصر تیموری به صفویان تبریز است؛ دور? دوم که مقارن با نخستین سال‌های سلطنت طهماسب و اقبال او به هنر کتاب‌آرایی است، دور? قاعده مند شدن برخی از خطوط به ویژه نستعلیق و کاربرد آن برای نخستین بار در کتابت قر...

تیموریان سلسله‌ای ترکی – مغولی بودند که در فاصله سال‌های ( 913- 771 ق ) عموماً در نواحی ماوراءالنهر و ایران حاکمیت داشتند . تجربه هم‌زمان زندگی یکجانشینی و کوچ‌نشینی در الوس جغتای و آسیای مرکزی باعث شد تا تیمور و جانشینانش با اسلام و فرهنگ ایرانی آشنایی هرچند مختصری داشته باشند. به همین سبب مؤلفه‌های هویت ایرانی ازجمله هنر ایرانی و مذهب تشیّع در این زمان فرصت رشد و وحدت  بیشتری یافتند . سیاست تسا...

این مقاله به رسم اجازه ستانی و اجازه دهی در آموزش سنتی خوشنویسی می پردازد. شیوه ی درخواست «اجازه» توسط شاگرد پس از اتمام آموزش ها در خوشنویسی به عنوان آزمون صلاحیت شاگرد تلقی می شود که شاگرد تمام آموخته های خود را، با زبردستی در مرقعی فراهم می آورد، تا استاد به فراغت او از تحصیل در فن شریف خوشنویسی رأی بدهد. این نوشتار ابتدا به حکمت کسب «اجازه» پرداخته، آنگاه در بار? روال کسب اجازه و ورود شاگرد...

چکیده تاریخ روند مستمر رویدادهاست و ذهن انسان برای درک و ارزیابی بهتر آن را به اجزایی کوچک پیوسته و یکنواخت تقطیع و از یکدیگر متمایز می کند. در تاریخ هنر روشهای مختلفی برای طبقه بندی وجود دارد که دوره، سبک، مکتب، جنبش، و گرایش معروف ترین آنهاست. طبقه بندی به هر روشی که باشد نیازمند مرجع یا اعتباری مخصوص است. تاریخ بر اساس هر روش که طبقه بندی شود روایتش نیز متفاوت است. یکی از نکاتی که در طبقه ب...

دوره‌بندی عبارت است از تقسیم زمان به واحدهایی کوچک که در هر بخش از جهتی یکسانی و یکنواختی برقرار باشد. اکثر مورخانْ تاریخ خوشنویسی ایران را بر مبنای ادوار سیاسی یا گاه‌شماری طبقه‌بندی کرده‌اند. اما این روش‌ها به‌رغم فوایدی که دارند با تغییر و تحولات خوشنویسی منطبق نیستند. بنابراین به طرحی برای دوره‌بندی نیازمندیم که هم منطبق با تحولات خوشنویسی باشد و هم از مبانی بومی این سرزمین برآمده باشد. برای...

در تاریخ ایران پس از اسلام، عصر صفوی به لحاظ تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و هنری نقط? عطفی محسوب می شود. ارتباط و تعامل خوشنویسی با نگارگری در طول دور? صفوی تحولات فراوانی پیدا می کند. خوشنویسی و نگارگری در اوایل دور? صفوی، در خدمت کتاب آرایی همگام با یکدیگر رشد می یابند. اما به تدریج ارتباط آن ها کاهش یافته و در نهایت، هر یک به طور مستقل مسیر خود را طی می نمایند. این تحقیق سعی بر آن دا...

خطاطان هنرور، زمانی که بر قلمی مسلط شدند ذهن آماده و خلاق آن ها به سراغ قلم یا اقلام دیــگر می رود، این بدایع تفننی گاه به گونه ای در می آمده که گویی خطاط در پی آفرینش تصویر است تا خطاطی. در واقع، خط بهانه ای بوده است تا خطاط شکل یا نقشی را رقم زند که در پی آن مفهومی نمادین را در بر دارد. در این تحقیق این گونه از خطوط را با عنوان خطوط مُشََّکَّل بررسـی می کنیـم. در این گونـه از خطوط، خوشنـویس با توجـ...

این رساله در سه فصل به جهت بررسی مکتب درویش عبدالمجید طالقانی که شامل ریشه ها، زندگی و تحلیل آثار اوست صورت گرفته و در آن از سه مبحث عمده شعر، عرفان و خوشنویسی که عوامل سازنده درویش می باشد، سخن به میان رفته است . با توجه به عضویت او در انجمن بازگشت ادبی، آشنایی او با مسئله عرفان و شعر انجام می گیرد و با داشتن پشتوانه فرهنگی - هنری در خوشنویسی (ابن مقله، میرعلی هروی، باباشاه اصفهانی و میرعماد) ...