شاید بتوان حافظ را شناخته‌ترین ‌سرایندة ایرانی در فرهنگ آلمانیدانست. با بودن برگردان‌های گوناگون و بسیار از دیوان او به زبان آلمانی، از جملهترجمه‌های روکرت (کرینبورگ 1929)، پورگشتال، روزنتسوایگ، ول‌لبن و دیگران، هنوزاین پرسش بجاست که آیا برگردان دوبارة آن بایسته است. تنگناهای آیینی و و واهمه ازفرمانروایی خونریز، هنرمند را در چنبرة خود گرفتار کرده بود و او را پروانة بالندگیدر ‌موسیقی و هنرهای تج...

هدف این پژوهش با عنوان بررسی سبکی و محتوایی مضامین مشترک 50 غزل از حافظ و 50 غزل از جامی اثبات این فرضیه است که جامی در غزلهایش از حافظ چقدر تأثیر پذیرفته چه در وزن و قافیه و ردیف چه مضمون و محتوا و چه تضمین. با بررسی هایی که در دیوان غزلیات هر دو صورت گرفت غزل ها و نمونخ هایی برگزیده و مورد بررسی سبکی و محتوایی قرار گرفت. اگرچه جامی از حافظ در سرودن غزلیاتش الگوبرداری کرده است ولی با نگاهی گذر...

در میان آفرینندگان آثار ادبی، خواجه شمس­الدین محمد حافظ شیرازی، جایگاه ویژه‌ای دارد. این تمایز و برجستگی در گرو عوامل متعددی است از جمله این‌که حافظ در پدیدآوردن آثارش، شگردهای هنری فراوانی را به‌کاربسته که بسیاری از آن­ها به رفتار و کارکرد وی با زبان و شیوه­ی واژه­گزینی و واژه­چینی او بر روی زنجیره­ی سخن مربوط است. حافظ­پژوهان بسیاری تمام تلاش خود را به کار بسته­اند تا خود را در جهان ذهن و زبا...

یکی از برجسته ترین ویژگی های ادبی شعر حافظ «ایهام» است که شاعر به وسیلة آن توانسته کلام خود را از جذبه ای خاص برخوردار و رندانه ظرایف و طرایف را از هر مضمونی بیان کند و در عین حال خواننده را در گزینش بی نهایتی از معنا رها سازد. بنابراین توجه بیشتر مشتاقان شعر حافظ به بررسی این شگرد و سایر ترفندهای ادبی مرسوم در بلاغت عصرِ او معطوف شده است. شعر حافظ دارای جذبه هایی پنهانی است که او هنرمندانه آنها...

یکى از کهن‏الگوهاى ضمیر ناخودآگاه جمعى که یونگ آن را در روان‏شناسى تحلیلى خود مطرح کرده، پیر خرد است. این کهن‏الگو غالبا به صورت شخصیتى که جنبه راهنما دارد، در وجود فرد ظاهر مى‏شود. یونگ این کهن‏الگو را در دوران جوانى به صورت یک شخصیت مسن و مقتدر در ساختار وجودى خویش کشف کرد و آن را شخصیت شماره دو نام نهاد. به اعتقاد یونگ پیر خرد در وجود مرد به صورت یک راهنماى مذکر یا پیرمرد خردمند و در وجود زن...

چکیده ادب فارسی و عربی در دوره ی معاصر از دو جنبه دارای اهمیت ویژه ای است. یکی بازگشت به شیوه ی شاعران بزرگ کهن و دیگری دگرگونی در موضوعات شعری به دلیل تحولات سیاسی و اجتماعی که اندک اندک در ایران و جهان عرب پدیدار گشت. در این دوران برای نخستین بار عناصر سیاسی و اجتماعی به عرصه ی شعر راه یافت و مفاهیم اجتماعی نظیر عدالت، آزادی، بیداری، تجدد و پیشرفت به درون دیوان شاعران کشیده شد. حافظ ابراهیم...

«جلال الدّین سعدالله تبریزی» متخلّص و ملقّب به «حافظ سعد» از شعرای نیمه نخست قرن نهم هجری است که در عهد تیموریان گورکانی می زیسته و از مریدان «قاسم انوار» بوده است. او در انواع قالب های شعری مانند قصیده، غزل، قطعه، رباعی، مستزاد و مخمّس، مثنوی و نیز در سرودن معمّا طبع آزمایی کرده است. اشعار وی به سبک عراقی است و بخش عمده دیوان وی غزل است. او بسیاری از اشعار خود را از شعرای متقدّم و معاصرش چون حافظ ...

دریافتن ژرفنای سروده‌های بسیاری از شاعران بزرگ جهان اسلام، بدون شناختن مایه‌های قرآنی شعر آنان ممکن نیست. در پژوهش حاضر نگارنده به تبیین، تحلیل و تطبیق جلوه‌های تأثیرپذیری سروده‌های حافظ و ابوالعتاهیه از آیات و مضامین قرآنی پرداخته، و گونه‌های آن را در دیوان هر دو شاعر باز نموده است. تأثّر قرآنی این دو شاعر در حوزه اقتباس‌های مستقیم و اقتباس‌های غیرمستقیم جای می‌گیرد که هر کدام...

این پژوهش با هدف بازنمایی گوی و چوگان در ابیات شعرا )فردوسی، حافظ، نظامی و جامی) انجام گرفت. پژوهش حاضر از نوع تحلیل محتوا، با رویکرد تاریخی- تحلیلی بود و به منظور جمع آوری اطلاعات از اسناد کتابخانه‌ای مراکز اطلاع‌رسانی و مراجعه به مقالات معتبراستفاده شد. جامعه آماری تحقیق را مجموعه کامل اشعار شاهنامه فردوسی، دیوان حافظ، خسرو و شیرین نظامی و بهارستان جامی بود که بصورت کل شمار جستجو، مشاهده و مو...

سبک معماری هر دوره، بازتابی از طیف اندیشه‌گان و گفتمان آن دوره است و به تبع دیگرگونی اوضاع اجتماعی و فرهنگی، دیگراندیشی و دیگربینی در تمامی سطوح آگاهی آدمی رخ می‌دهد. گفتمان مسلط هر دوره، بینش و خوانشی دیگرگون را می‌طلبد. یکی از مواردی که در عصر حافظ نیازمند دیگرخوانی است،عماری در دفتر حافظ است. واژگان معماری در دیوان حافظ دامنه‌ی گسترده‌ای دارد و جالب‌تر این که این واژگان، در زیرساخت و روساخت ...