شهرها نقش مهمی را در توزیع جمعیت و رشد اقتصادی ایفا می‌کنند. از این رو یکی از جنبه‌هایی که در ادبیات اقتصاد شهری به آن پرداخته می‌شود شکل تجمیع و تمرکز شهری و تأثیر آن بر رشد اقتصادی است. در واقع تمرکز شهری نشان می‌دهد که منابع شهری تا چه حد در یک یا چند شهربزرگ اقتصاد متمرکز شده و یا در میان شهرهای مختلف پراکنده شده‌اند. این مقاله به بررسی رابطه‌ی بین تجمیع (در قالب تمرکز شهری) و رشد اقتصادی...

الگوی رشد و توسعه کالبدی یا شکل شـهر به عنوان الگوی فضایی فـعالیت­های انسان تـعریف می­­شود، در حال حاضر الگوی توسعه شهرها به دو دسته گسترش افقی یا پراکنده (sprawl) و الگوی شهر فشرده (compact) تقسیم می­گردد. شواهد نشان می­دهد که در دهه­های اخیر شهرها به صورتی بی­برنامه رشد کرده و محدوده­های شهری به چندین برابر وسعت اولیه خود رسیده­اند. به همین خاطر برنامه­ریزان و سیاست­گذاران در سراسر جهان تلاش ...

تا قبل از دوران رشد فزاینده شهرها، محلات شهری رشد تدریجی داشتند و ضمن حفظ ارزشهای زیست محیطی ،کالبدی و اجتماعی خود به نیازهای نسبتا ثابت ساکنان خود پاسخ می دادند. به دلیل افزایش جمعیت و رشد سریع شهرها ، محلات شهری فرصتی برای آنکه خود را با مقتضیات زمان وفق دهند نداشتند ، به همین دلیل قادر به پاسخگویی به نیازهای ساکنان خود نشدند و اختلالات زیادی بر آنها حاکم گشت. نگرش توسعه پایدار محله ، حاصل تل...

بررسی و تحلیل گسترش شهر با استفاده از داده های چندزمانه از جمله مباحثی است که در مطالعات شهری و برنامه ریزی برای آیندۀ شهر اهمیت زیادی دارد. هدف از این مطالعه، بررسی میزان گسترش کالبدی شهر مشهد، شناسایی ماهیت اراضی تغییریافته به کاربری شهری، تعیین جهات اصلی رشد و همچنین بررسی الگوی رشد این شهر در بازۀ زمانی 1366 تا 1392 است. بدین ترتیب، با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست (1366، 1379 و 1392) ...

گستردگی و گسیختگی کالبدی، بر سیمای بسیاری از شهرهای غربی کشور نمایان است.گستردگی کالبدی شهرها، در سالهای اخیر، می تواند ناشی از رشد طبیعی جمعیت، مهاجرت روستاییان به شهر و تمرکز گرایی جمعیت و فعّالیت و به طور کلی، به بهانه تامین نیاز مسکن و پیش بینی اراضی مسکونی باشد، لیکن گسیختگی کالبدی می تواند به سبب شرایط اکولوژی اجتماعی شهر و یا موقع و مقرّ جغرافیایی مکان باشد، از تبعات هر دو؛ تجاوز به اراضی ...

بررسی ویژگیهای ژئومورفولوژی در ارتباط با توسعه فیزیکی شهر می تواند به شناخت نواحی مستعد توسعه شهری منجر شده و جهات نامناسب برای توسعه شهری را مشخص کند .بنابراین مهمترین هدف از انجام این پژوهش تحلیل فضائی-مکانی مخاطرات ژئومورفولوژیک در محدوده شهری شیروان است. برای دستیابی به این مهم از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، مطالعات کتابخانه ای، بررسی های میدانی و از نرم-افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی اس...

در پی گسترش توسعه های به بیرون شهر، بافت های روستایی که به ناچار وارد محدوده های شهری شده اند نیز به دلیل عدم توانایی در انطباق با سرعت رشد شهر از این چرخه بازمانده و دچار فرسودگی می شوند. از سویی، وسعت روزافزون بافت های فرسوده در تهران، موضوع نوسازی آن ها را به یکی از مباحث با اهمیت در طراحی شهری تبدیل نموده است. پژوهش حاضر الگوی پیشنهادی مبتنی بر رشد هوشمند را برای مداخله در بافت فرسوده فرحز...

ناحیه مرکزی شهرها مرکز کارکردی (نه الزاماً جغرافیایی) هر شهر را تشکیل می دهند. به همین دلیل جاذب بیشترین مراجعات و سفرهای روزانه هستند. ضرورت اساسی تداوم حیات اقتصادی و کارآمدی فعالیت های ناحیه مرکزی شهر «قابلیت احیاء و باززنده سازی» آن است. در پاسخگویی به این مسائل و مشکلات، مفاهیم و رویکردهای جدیدی برای توسعه های آتی مرکز شهر مطرح گردید که یکی از آنها رویکرد رشد هوشمند است. در این پژوهش سعی بر...

ناحیه مرکزی شهرها مرکز کارکردی (نه الزاماً جغرافیایی) هر شهر را تشکیل می دهند. به همین دلیل جاذب بیشترین مراجعات و سفرهای روزانه هستند. ضرورت اساسی تداوم حیات اقتصادی و کارآمدی فعالیت های ناحیه مرکزی شهر «قابلیت احیاء و باززنده سازی» آن است. در پاسخگویی به این مسائل و مشکلات، مفاهیم و رویکردهای جدیدی برای توسعه های آتی مرکز شهر مطرح گردید که یکی از آنها رویکرد رشد هوشمند است. در این پژوهش سعی بر...