این پژوهش با موضوع تک نگاری شهری، با هدف کلی بررسی فرایند توسعه و نوسازی شهر گراش، برای اوّلین بار در گراش انجام شد. روش های به کار گرفته شده برای این تحقیق، «روش تحقیق تاریخی» ، «روش تحقیق موضعی» و «روش مردم نگارانه» بودند، که با تکنیک های «سندی» و «میدانی» مورد استفاده قرار گرفتند. زاویه نگرش این پژوهش به عنوان یک مطالعه اجتماعی بر پایه چارچوب نظری، براساس نظریات «توسعه کشورهای پیرامونی» ، «...

خزش و گسترش اراضی شهری بر عرصه‌های روستایی، از پیامدهای افزایش جمعیت شهرها به‌شمار می‌آید. الحاق روستا به شهر یکی از نتایج خزش شهری است که آثار اجتماعی، اقتصادی و کالبدی گوناگون مطلوب یا نامطلوب را بر عرصه‌های روستایی ادغام‌شده در شهر برجای می‌گذارد. شهر شیراز از جمله کلان‌شهرهای کشور است که در سال‌های اخیر، از نظر فیزیکی گسترش یافته است. توجه به جوانب مختلف خزش شهری و الحاق روستا به شهر می‌توا...

پیوند‌های روستایی - شهری می‌توانند تأثیر‌ بسزایی در توسعه روستایی منطقه داشته‌ باشند، کما اینکه از شهر به مثابه موتور توسعه روستایی یاد شده است. این آثار می‌تواند نقش مثبت یا منفی و به بیان دیگر نقش زایا یا انگلی بر حوزه یا ناحیه خویش بر جای بگذرد و از منطقه‌ای به منطقه دیگر و از شهری به شهر دیگر متفاوت باشد. از این‌رو شناخت علمی این آثار می‌تواند در برنامه‌ریزی‌های منطقه مؤثر افتد. هدف مقاله ح...

کانون های کوچک شهری (روستا-شهرها)، اولین هسته های شهری و بلافصل نقاط و نواحی روستایی قلمداد می شوند. هرگونه تحرک و فعالیتی در این نوع از سکونتگاهها در مرحله ی اول و بی واسطه، حوزه های روستایی را تحت تأثیر قرار می دهد، این تحرکات می تواند مثبت و موجب تقویت ساختاری در روابط میان این نقاط باشد، یا منفی باشد و موجب از هم گسیختن و تضعیف روابط فضایی- ساختاری این نقاط از یکدیگر گردد. روستا-شهرها به ...

برخوردگاه شهر و روستا یا در هم آمیختن سیستم های شهری، روستایی و طبیعی، با پیشروی سکونتگاه های انسانی، پیوستاری است که از اثر گذاری شهر و شهر- نشینی بر روستا و محیط طبیعی شکل می گیرد. یکی از جلوه های مهم این رویارویی، نابرابری فضایی – نه فقط در درون شهر ها بلکه در محیط پیرامون یا محیط پیرا- شهری نیز هست: نابرابری که بازتاب نابرابری های اجتماعی- اقتصادی جوامع است. شهر تهران با دو پدیده ی جابجایی ...

ازجمله مسائل مهمی که امروزه روستاها با آن مواجه‌اند، فرایند خروج جمعیت جوان و فعال از روستاهاست که پایداری اجتماعات روستایی را به خطر می‌اندازد. مسئلة اصلی این تحقیق بررسی عوامل مؤثر بر ماندگاری جوانان روستایی در روستاهاست. در این پژوهش، از روش پیمایش استفاده شده و با نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای، وضعیت جوانان ساکن در روستاهای شهرستان اهر مطالعه شده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که متغیرهای وضعی...

پیوندهای روستا - شهری می‌توانند تاثیر بسیار زیادی بر توسعه ناحیه‌ای داشته باشند، کما این که از شهر به مثابه موتور توسعه ناحیه‌ای یاد شده است. این پیوندها می‌تواند نقش مثبت و زایا یا منفی و انگلی بر حوزه یا ناحیه خویش بر جای بگذارند و از منطقه‌ای به منطقه دیگر و از شهری به شهر دیگر متفاوت باشند. از این رو شناخت منطقی این آثار می‌تواند در برنامه ریزی ناحیه‌ای مؤثر واقع شود. مسئله‌ای که شاکله پژوه...

تقویت پیوندهای روستایی ـ شهری با هدف  توسعۀ اقتصادی و کاهش  فقر، به شرایط جغرافیایی، اجتماعی-اقتصادی و اکولوژیکی محلی و منطقه­ای بستگی شدید دارد و جریان­های موجود که بین سکونتگاه­های روستایی - شهری و شبکۀ منطقه­ای منتج از آن در شرایط مناسب می­توانند موجد همبستگی و پیوندهای روستایی- شهری و نه تنها به برپایی شبکه­های فضایی منتهی گردیده، بلکه زمینۀ شکل­گیری شبکه­های اجتماعی را نیز مهیا نمایند.این ...

شهرنشینی فرایندی جهانی است که با تأخیر و در قرن بیستم به کشورهای درحال توسعه سرایت کرده است. بنابراین پدیدۀ ادغام هسته های روستایی در شهرها که امروزه به عنوان یک مسأله فضایی – اجتماعی در کانون توجه قرار دارد، حاصل شهرنشینی سریع و گسترش و خزش شدید کالبدی شهرها در کشورهای درحال توسعه است. به این ترتیب در نتیجۀ دست اندازی سریع و بی برنامۀ شهر به اراضی و فضاهای روستایی، روستاها در یک جریان غالباً سر...

فرآیندهای جهانی شدن بر دگرگونی های عمومی در روابط فضایی- زمانی دلالت می کند. در عین حال همزمان باعث قلمروزدایی از بسیاری از پدیده ها، افراد و ایده ها شده است. یکی از ایده ها و قلمروی که از آن قلمرو زدایی شده است، روستاها هستند. در این فضای مفهومی به دشواری می توان از دوگانگی شهر- روستا در علوم اجتماعی دفاع کرد.  مناقشه و شیوه های حل آن در جهان روستایی یکی از پدیده هایی است که از آن قلمروزدایی ش...