این نوشته از منظر انسان‏ شناسی اقتصادی، نگاهی متفاوت با مردم‏ شناسان کلاسیک مکتب نوسازی به ده ایرانی به مثابه زادگاه فرهنگ تولیدی و کار دارد و به برخی عوامل موثر در فروهشتگی ده و دگرگونی و تقلیل ساختار تولیدی شهرهای ایران اشاره می کند. در یک صد سال اخیر، ایرانیان با شتابی فزاینده از فضاهای تولیدی در ده، ایل، فضاهای کشتکاری، دامداری، و همزمان از فضای تولیدات و صنایع شهری، سازمان های غیررسمی و نی...

منطقة بیستون جزو مناطق منحصر به فرد در کشور و حتی جهان است که آمیختگی تاریخ و طبیعت، فرهنگ و افسانه را یک جا به نمایش می‌گذارد. این منطقه به عنوان پناهگاه حیات وحش از یک‌‌سو ارزش‌های طبیعی منحصر به فردی دارد و از دیگر سو دارای آثار تاریخی با ارزش جهانی است. در این مقاله به نقش معماری منظر به عنوان پیونددهنده و احیاکنندة ارتباط بین لایه‌های طبیعی، تاریخی و روایت‌های داستانی منظر در چارچوب دیدگاه...

چکیده «برکت» یکی از مفاهیم اساسی در قرآن و عهدین به شمار می­رود به طوری که در فرهنگ مسلمانان و سایر اهل کتاب حضور فعّال و روشنی دارد؛ با این حال به دلیل احساس وضوح معنا، کمتر به عمق معنای آن پرداخته شده است. در این مقاله می­کوشیم با استفاده از متدهای مختلف زبان­شناسی تاریخی، همانند معناشناسی و ریشه شناسی تاریخی، معنای این واژه را از قدیمی­ترین کاربرد آن در زبان موسوم به نوستراتیک باستان و آفروآ...

این پژوهش باهدف بازخوانی مواضع سیاسی امام صادق (ع) در برابر بنی‌امیه در حفظ و حراست فرهنگ شیعی انجام‌شده است. پژوهش حاضر یک پژوهش تاریخی به شمار می‌رود به‌صورت توصیفی، تحلیلی بوده و موضوعات مربوط به آن از منابع معتبر دوران امام صادق (ع) چه تاریخی و چه حدیثی به شیوه کتابخانه‌ای گردآوری‌شده است. نتایج حاصل نشان می‌دهد، زمانی که حکومت بنی‌امیه در سراشیبی سقوط قرار گرفت فضای باز سیاسی ایجاد شدو در ...

در دوران تحولات پرشتاب، خودتاملی و واکاوی‌خود، برای تداوم فرهنگی یک ضرورت است. بدون چنین بازاندیش‌هایی یک فرهنگ و سنت امکان مواجه فعال با وضعیت های جدید اجتماعی را از دست می‌دهد. فرهنگ ایرانی نیز دارای امکان‌ها و موانع خاص خویش است که بازشناسی آنان البته از منظرگاهی به لحاظ وجود‌شناسانه درونی، می‌تواند به توان این سنت در مواجه با امر نو و تعامل با دیگر سنت‌ها بیفزاید. از جمله مسائل فرهنگ امروز ...

مهم‏ترین عوامل شکل‏دهنده و تأثیرگذار بر فرهنگ راهبردی جمهوری اسلامی ایران چه مواردی هستند؟ تحت تأثیر این عوامل، فرهنگ راهبردی جمهوری اسلامی بر چه محورها و شاخص‏های استوار است؟ به نظر می‏رسد مهم‏ترین عوامل شکل‏دهنده و تأثیرگذار بر فرهنگ راهبردی جمهوری اسلامی ایران شامل مواردی چون اسلام شیعی، عوامل اقتصادی، حافظه تاریخی، موقعیت جغرافیایی، تجربه جنگ 8 ساله و درک واقعیات بین‏المللی باشند. ضمن اینکه...

یکی از جنبه­های مهم و عام در دوران پست مدرنیسم نگاه نسبی­گرایانه به هر چیز از جمله فرهنگ است. از این رو بررسی مفهوم فرهنگ و سرنوشت تاریخی و عقاید و نظریات پیرامون آن هماره از دل مشغولی­های اصلی اندیشمندان جامعه­شناسی بوده است. نسبی­گرایی فرهنگی به معنای ارزشمند بودن همه فرهنگ ها و قوم مداری به معنای برتر دانستن فرهنگ جامعه و گروه خود، موافقان و مخالفان زیادی همراه با نظریات و نقدهای گوناگون به ...

معناشناسی تاریخی، یا به تعبیر دیگر مطالعه در فرایند شکل گیری معنا، ابزاری کارأمد برای شناخت مفاهیم مربوط به فرهنگ های گذشته و پیوستگی های أن با فرهنگ های کنونی است. در مقالهء حاضر، معنای،واژهء روسی با همین رویکرد مورد بررسی قرار گرفته است. نخست با بررسی ریشه شناختی بر روی و اژه، نشان داده شده که چگونه این و اژه در مراحل تاریخی شکل گیری زبان، با ترکیب پیشوند،”c” و اژهء " ، به عنوان معنای اسمی پا...

حاکمیت پهلوی و سیاست‌گذاران فرهنگی آنها به منظور تحقق ایدئولوژی رسمی خود و هدایت جامعه به سوی الگوهای مدرن، از آموزه‌ها و مباحث تاریخی بخصوص تاریخ ایران باستان، که از زمینه‌ لازم جهت بازسازی هویت مدرن جامعه ایران برخوردار بود بهره وافری بردند. از این‌رو، مشاهیر و چهره‌های شاخص فرهنگ باستانی و اسطوره‌ای ایران همچنین رخ‌دادها و آثار روزگار باستان که به تهییج احساسات ناسیونالیستی کمک می‌کرد مورد ت...

«عنتره بن ‌شداد» شاعر حماسه‌سرای عرب یکی از پهلوانان نامداری است که از طریق حضور در جنگ‌های متعدد ایران و اعراب در روزگار پیش از اسلام با ایران عهد ساسانی ارتباط داشت. او جلوه‌هایی از تعاملات اعراب را با ساسانیان به همراه مشاهدات خود از وقایع و حوادث در شعر حماسی خود منعکس کرده است. او علی‌رغم رویارویی‌های خصمانة دیرین، بسیاری از فضایل سلاطین ساسانی را بازگو و حقایقی متعدد از شکوه و عظمت فرهنگ ...