برای استقرار نظام دموکراتیک وجود زمینه‌های اجتماعی- اقتصادی مناسب لازم است؛ ازاین‌رو، مطالعة علمی این‌زمینه‌ها می‌تواند چگونگی تحقق دموکراسی را تبیین کند. این‌پژوهش با هدف پاسخ به دو سؤال چیستی (براساس گونه‌شناسی آلموند و وربا) و چراییِ فرهنگ سیاسی دانشجویان دانشگاه گیلان (مبنی بر نظریة لیپست) صورت گرفته‌است. این‌مطالعه با روش پیمایش انجام شده‌است. ابزار گردآوری داده‌ها پرسش‌نامه بوده و جامعة آ...

شواهد زیادی بر این دلالت می کنند که نهادهای دموکراتیک در جوامعی که از نظر پیشرفت اقتصادی در سطح پایین تری قرار دارند،به سختی برقرار می شود.اقتصاد بازار با محدود کردن قدرت دولت،و رفاه مالی با گسترش آموزش می توانند زمینه ساز تکثر و تقویت دموکراسی باشند.اصل نظریه بر این مدعاست که دموکراسی غربی یا همان لیبرالیسم سیاسی دارای ریشه های اجتماعی و خصوصا اقتصادی بوده است.به عبارت دیگر،به صرف میل یا عقیده...

اگر هدف از سیاست دموکراتیک مشارکت آگاهانه افراد در تعیین سرنوشت عمومی باشد، طبعاً رسانه به مثابه واسطه ارتباط حکومت و شهروندان اهمیت محوری می یابد. هم زمان، با توجه به تکثیر رسانه ای فزاینده اطلاعات در عصر مجازی شدن فرهنگ این مشکل اساسی برجسته می شود که آیا رسانه ای شدن فزاینده «جهان ـ زیستِ» معاصر به کنشی سیاسی و مترقی در زمینه تعمیق خودآیینی شهروندان می انجامد یا با توجه به فوران پیام ها در عصر...

انقلاب شکوهمند اسلامی تحولی ژرف در کل تاریخ ایران به شمار می‌آید که دستاوردهای بزرگی که قابل قیاس با دوران گذشته نیست با خود به همراه آورده است. اما در زمینه توسعه سیاسی علی‌رغم بهبود نسبت به دوران گذشته با وضعیت مطلوبی که شایسته نظام اسلامی است فاصله بسیار دارد. این مقاله در تلاش است با طرح این پرسش که فرهنگ سیاسی چه تاثیری در مقوله توسعه سیاسی داشته است؟ با رهیافتی فرهنگی به آسیب شناسی این مس...

چکیده این مقاله در پی بررسی برخی ویژگی های فرهنگ دموکراتیک در شعر عصر مشروطه است. به این منظور ابتدا با اشاره به دیدگاه نظری مانهایم، مفهوم دموکراسی تعریف شده است. ساختار این مقاله بر اساس مفهوم فاصله زدایی مانهایم شکل گرفته است. این مفهوم که ویژگی اصلی فرهنگ دموکراتیک است، در پی حذف یا تحدید فواصل عمودی است. حاصل امر در حوزه های مختلف دارای وجوه بروز متفاوت است که در مجموع سیمای کلی فرهنگ دموک...

توجه به مقوله فرهنگ در حیطه سیاست امر تازه ای است. عمده مباحث مطرح شده در رابطه با فرهنگ سیاسی در جامعه علمی ایران مبتنی بر تز کلاسیک آلموند و وربا یعنی بحث «فرهنگ مدنی» بوده است. نوشتار حاضر در راستای واکاوی پیوند فرهنگ و سیاست، تأکید خود را بر بررسی گونه شناسی فرهنگ سیاسی مبتنی بر تز نوپدید اینگلهارت و ولزل (2005؛ 2009) نهاده است. این نوشتار از نظر کنترل شرایط پژوهش یک بررسی پیمایشی، از نظر و...

دموکراسی از نظام های مورد مطالبه در قرون اخیر بوده است. تمایل به دموکراسی همواره به نتیجه دلخواه یعنی به گذار ختم نشده است و در این مسیر هواداران دموکراسی با چالش ها و مسائل بسیاری مواجه شده اند. ایران نیز یکی از کشورهایی است که مطالبه دموکراسی تقریبآ از دوره مشروطه به این سو در آن وجود داشته است. در این میان ویژگی تکثر، چندقومی و چندفرهنگی بودن جامعه ایران نیز همواره به عنوان عاملی مؤثر در امر...

واکاوی علل و عوامل توسعه نایافتگی در مقطع اثرگذار 1320 تا 1332؛ مورد تأمل برخی از پژوهشگران بوده است، بیشتر آنان توسعه نایافتگی را از زاویه ریخت‌شناسی قدرت سیاسی و مداخلۀ خارجی مورد تأمل قرار داده‌اند؛ اما در پژوهش حاضر تلاش شده است تا به تأثیر نقایص و ناکارآمدی‌های فرهنگ سیاسی بر توسعه نایافتگی در نخستین دهۀ پسارضاشاه تا کودتای 28 مرداد 1332 پرداخته شود و با روش توصیفی- تحلیلی درصدد طرح این پر...

مسأله نوشتار حاضر گذار به دموکراسی در خاورمیانه است. هدف این نوشتار ارائه پاسخی به این پرسش است که چرا جنبش های انقلابی گسترده در منطقه خاورمیانه که با هدف حاکمیت قانون،آزادی های سیاسی و اجتماعی و دستیابی به سطح بالایی از رفاه اجتماعی- اقتصادی و رفع تبعیض و نابرابری شکل و بسط یافت، نه تنهاگذار دموکراتیک به معنای استقرار فرآیندها و رویه های جدید دموکراسی و تعمیق آن را در پی نداشت، بلکه به شکست (...

مسئله دموکراسی در عراق به مسائل و بحران های قومی در این کشور در نسبت با سیاست و حکومت باز می گردد و از این رو مسئله ای مرتبط با هویت ملی یا کشور آن است. گزاره مرکزی این مسئله، قاعده دیر پاسی حاکمیت اقلیت عرب سنی بر شیعیان و کرد ها تا پیش از فرو پاشی رزیم بعث است که عمدتاً به واسطه خشونت بی حد و حصر سیاسی اعمال می شد. اقتدار گرایی دولت در این دوره با تکیه بر نهاد های نظامی و سرویس های امنیتی موجب...