این مقاله حاوی یادداشتهایی ارزنده است از شادوران استاد جلال­الدین همایی که باریک­بینی­هایی را در برخی اشعار لسان­الغیب خواجه حافظ شیرازی بیان می­دارد. این یادداشتها که تاکنون در نشریه­ای درج نشده است، به لطف و عنایت استاد دکتر شاه حسینی در اختیار پژوهش­نامه فرهنگ و ادب قرار گرفته است. نکات مورد اشاره مرحوم همایی شامل دوازده مورد است که برخی را به اختصار و در حد اشاره و برخی را مشروح­تر بیان داش...

در روایت‌های شاهنامه، از نظر سبک‌شناسی (stylistic)، تصویرگری ادبی، و خیال‌پردازی (imagination) غلبه بر توصیف صحنه‌های جنگ است. اما از دیدگاه مضمون‌شناسی پیام مسلط (theme) و اصلی بر پرهیز از خشونت و هشدار در برابر افراطی‌گری و کشتار استوار است. فردوسی بر مبنای حکمت ژرف اشراقی، اسطوره‌ای، و اسلامی از همان آغاز در طراحی داستان «ایرج» ترجیح گفت‌وگوی مداوم، مفاهمه، صلح، و پرهیز از خشونت را ...

پژوهش حاضر به بررسی سبک شناختی اشعار همام تبریزی – شاعر قرن هفتم هجری - پرداخته است ؛ با توجه به بسامد بالای خصابص زبانی، ادبی و فکری اشعار سبک عراقی در دیوان وی، باید گفت : همام از جمله شاعران خوش قریحهی سبک عراقی است که متأسفانه جامعهی ادبی کمتر با اشعار وی آشناست، علاوه بر بخشیده است به « تشخّص سبکی » این، اشعار همام، حائز خصوصی هات منحصر به فردی است که به شعر وی خصوص رویکرد عرفانی و بهره...

در برنامه ریزی چرای دام از مراتع باید با توجه به اختلاف در وزن زنده و احتیاج ها متفاوت انرژی واحد دامی، مقدار علوفه مورد نیاز را تعیین کرد. از طرف دیگر باید نیاز روزانه واحد دامی استفاده کننده از مرتع را بر اساس کمیت و کیفیت ترکیب علوفه مصرفی دام برآورد نمود. برای همین منظور بعد از انتخاب بخشی از مراتع منطقه فریدونشهر در استان اصفهان، اقدام به تیپ بندی پوشش گیاهی شد و در هر تیپ از تمامی گونه ها...

سجع از جمله آرایه های لفظی است که به دلیل همانند سازی واژه های پایانی دو یا چند جمله از نظر وزن (متوازن) یا حرف آخر کلمه (مطرّف) و یا هر دو (متوازی)، آهنگ خاصّی به کلام می بخشد؛ هم از این روست که در زیبایی شناسی آوایی نثر، جایگاهی ممتاز دارد. سجع از مؤلفه های محوری در برخی از متون کهن فارسی است. بهارستان عبدالرّحمن جامی و التّفاصیل فریدون توللی از جملۀ این متون هستند که نثر آن ها به واسطۀ استفادۀ و...

از مهم‌ترین ویژگی‌های یک اثر هنری که می‌تواند بیانگر مفاهیم به‌کاررفته در آن باشد، ترکیب‌بندی و عناصر بصری آن است. این پژوهش که در آن نگاره‌های دربار جمشید و دربار فریدون از شاهنامه‌ی طهماسبی انتخاب و موردمطالعه قرارگرفته‌اند، به این سؤالات پاسخ داده است که چه عناصر بصری مشترک و با چه شباهت‌ها و تفاوت‌های مفهومی، در این نگاره‌ها به‌کاررفته و هرکدام نگاره، نقاش بهتر توانسته است عظمت دربار را به ...

مشروطیّت، یکی از مهم­ترین حوادث تاریخ ایران است. بستری برای ایجاد شکافی عظیم، میان مناسبات سیاسی و اجتماعی ایران؛ اگرچه این جنبش، پس از طی کردن فراز و نشیب­های بسیاری، از اهداف اولیه خود فاصله گرفت. به دلیل اهمّیّت بالای این برهه از تاریخ، نظر مورّخان و تحلیل‌گران بسیاری به‌سمت جنبش مشروطه جلب شده‌است. در بین مهم­ترین تحلیل­گران این دوره، فریدون آدمیت دارای جایگاه ویژه­ای است. در این مقاله ضمن بررس...

هدف پژوهش حاضر بررسی فرآیندهای رایج در دو نوع واژه­های مشتق و مرکب است. بدین منظور، با مراجعه به یک فرهنگ 40,000 واژه­ای (مشیری، 1388) داده­های مورد نیاز برای این پژوهش، جمع­آوری و پس از تفکیک حدود 4034 واژه­ مشتق و 1464 واژه­ مرکب، فرآیندهای واجی رایج، در این دو گروه بررسی شده است. در این پژوهش با استفاده از نرم­افزار excel و به کمک رایانه، درصد و بسامد وقوع این فرآیندها محاسبه گردیده است. برخ...

در فایل اصل مقاله موجود است

در دهه های نخست قرن بیستم، تحول در حوزه شعر فارسی شتاب فزاینده ای گرفت و به پیدایش جریان های مختلف شعری انجامید. شعر رمانتیک فارسی، یکی از جریان های شعری معاصر بود که از دهه دوم قرن بیستم به تدریج رواج یافت و در دهه های سی و چهل به یکی از جریان های مهم شعر روزگار بدل شد. فریدون توللی، شاعر معاصر شیرازی، پیشوایی شاخه ای از شعر رمانتیک را در طول چند دهه به عهده داشت. مهدی حمیدی شیرازی، نیز ...