در دوره­ معاصر، نقد ادبی در کانون توجه قرار گرفته است و آثار ادبی از دیدگاه­های مختلف بررسی شده­اند. در میان شاخه­های متعدد نقد ادبی، یکی از رویکردهایی که از آغاز سده­ بیستم به آن توجه شد، رویکرد بررسی ساختارگرایانه است که به سبب تلاش برای کشف الگو و نظامی از روابط و پیوندها، ارزیابی مفاهیم را ممکن می­سازد؛ بدین ترتیب ساختارگرایی با حرکت از زبان به ادبیات و تحلیل ژرف‌ساخت آثار ادبی، الگوهای منا...

نظریۀ منطق مکالمه یا منطق گفتگویی در قرن بیستم در تقابل با نقد سبک‌شناختی و زبان‌شناسی ساختارگرای سوسوری مطرح شد. میخاییل باختین، از یک سو در اعتراض به رژیم تک‌آوای استالین و از سوی دیگر در مخالفت با نظریۀ فردی و غیراجتماعی بودن زبان -که پیش از او بر حوزۀ نقد ادبی حکمفرما بود- این نظریه را مطرح کرد و در آن به ساختار اجتماعی گفتار، نقش «غیر» یا «دیگری» در گفتگو و ماهیّت چندصدا و مکالمه‌گرای زبان ...

نمایشنامۀ چهارصندوق نوشتۀ بهرام بیضایی با درون‌مایۀ‌ سیاسی _ اجتماعی در دهۀ چهل یکی از مناسب‌ترین نمونه‌های آثار این نمایشنامه‌نویس برای نقد جامعه‌شناختی ادبیات است. نقد جامعه‌شناختی ادبیات با ایجاد پیوند میان اثر ادبی و جامعه توانسته جایگاه و اهمیت خود را در میان انواع نقد نشان دهد و در حال حاضر یکی از روش‌های سودمند و کاربردی در بررسی آثار هنری به شمار می‌رود. روش مورد استفاده در این نوشتار ر...

چکیده: خاقانی شَروانی برجسته ترین شاعر مکتب آذربایجان و یکی از بزرگ ترین شاعران ادب فارسی در قـرن ششم بـوده است. خاقانی در بیشتر قالب های شعـری طبع آزمایی نموده است، امّا نهایت هنرنمایی او را در قصایدش می بینیم. در قصاید او ویژگی های برجسته ای هست که بیشتر دشواری های شعرش از این ویژگی ها سرچشمه می گیرند. به نظر می رسد این ویژگی ها عبارتند از: وفور کاربرد اصطلاحات علمی، مانند: اصطلاحات ریاضی، نج...

پژوهش حاضر، با اتکا به دوره تاریخی و روابط بینافرهنگی در بوف کور و از منظر نقد تکوینی به انجام خواهد رسید، صادق هدایت اولین نویسنده ایرانی دارای سبک نگارش مدرن است و از جمله آثار مهم او می توان به بوف کور و سگ ولگرد اشاره کرد. نظر به شخصیت خاص و آثار خاص هدایت و تقدم او در این عرصه، بسیاری از صاحبنظران واوی های مختلفی با دیدگاههای جامعه شناسانه، رواشنناسانه و ... داشته اند. تاریخچه زندگانی، س...

نظریۀ منطق مکالمه یا منطق گفتگویی در قرن بیستم در تقابل با نقد سبک‌شناختی و زبان‌شناسی ساختارگرای سوسوری مطرح شد. میخاییل باختین، از یک سو در اعتراض به رژیم تک‌آوای استالین و از سوی دیگر در مخالفت با نظریۀ فردی و غیراجتماعی بودن زبان -که پیش از او بر حوزۀ نقد ادبی حکمفرما بود- این نظریه را مطرح کرد و در آن به ساختار اجتماعی گفتار، نقش «غیر» یا «دیگری» در گفتگو و ماهیّت چندصدا و مکالمه‌گرای زبان ...

 پژوهش­ حاضر ­به بررسی ­و مقایسه ساختاری ­یک­ غزل از حافظ­ و دیگری از نشاط اصفهانی پرداخته است، که غزل نشاط به تقلید ­از غزل حافظ سروده شده است. بررسی ساختاری از رویکردهای جدید در نقد ادبی است که همگام با پیشرفت­­های زبان شناسی نوین ظهور یافت، این رویکرد متاثرازدیدگاه­های ساختارگرای قرن بیستم (پراگ) و­ مبتنی بر­این اصل است که برای نقد و بررسی ساختاری یک اثر، باید اجزای آن را در ارتباط با کل سیس...

این پژوهش به بررسی رمان های مذکور به روش نقد تکوینی لوسین گلدمن می پردازد. در روش نقد تکوینی لوسین گلدمن، ما به بررسی متون ادبی به عنوان ساختاری ابداعی می پردازیم که از ساختار اجتماعی جامعه نشأت گرفته است . نتیجه این پژوهش آن ست که تجربه ی رمان نویسی سهیل ادریس، برگرفته از داستان زندگی وی و مربوط به تاریخ واوضاع اجتماعی لبنان در دهه ی هفتاد قرن بیستم است. به عبارتی دیگر ساختاری ابداعی به شمار...