هنر صخره ای در ایران سابقه ای بس طولانی دارد .در این رساله که به روش توصیفی – تحلیلی کار شده است ابتدا به طور اجمالی به معرفی هنر صخره ای در ایران و سپس به تجزیه و تحلیل و تطبیق نقوش دو منطقه ی ارنان (مهریز) و مزرعه مفیدی (اردکان) در استان یزد پرداخته شده است . در مطالعه نقوش سنگی ایران به این نکته مهم دست یافته شده که بیشترین نقوش سنگ نگاره ها ، نقش بز کوهی بوده است که این نشان از اهمیت و جای...

واقعه معراج پیامبر اکرم (ص) همواره موردتوجه هنرمندان بوده و موجب پدید آمدن آثار متعددی در عرصه‌های مختلف هنری همچون؛ نگارگری و سفالگری شده است. بنابر آیات قرآن کریم، شبی در مکه، جبرئیل بر پیامبر اکرم (ص) نازل می‌شود و پیامبر را به بیت‌المقدس فرامی‌خواند (آیه اول سوره اسرا و آیه 18 سوره نجم). پیامبر سوار بر مَرکبی به نام بُراق می‌شود و سفر روحانی خود را آغاز می‌کند. در سده هفتم هجری قمری و در عهد ...

به لحاظِ جایگاه و تعالیِ هنر در ایران، عصرِ صفوی یکی از درخشان‌ترین دوره‌هایِ تاریخیِ این سرزمین است. در این دوره، صنعت نساجی و به‌ ویژه قالی‌بافی، پیشرفت چشمگیری داشته است. از این حیث، اساطیر و نقوش نمادین که بخشی از فرهنگ و هنرِ مردم‌اند در زمینه‌هایی مختلف، از جمله فرش‌هایِ صفوی، به گونه‌ای بارز نمود دارند. از جمله نقوش نمادینِ پُرتکرار در فرش‌ها و منسوجاتِ این دوره، نقش‌مایه‌یِ پرنده است. پرندگانی چون...

چکیده یکی از راه های ارتباط با فرهنگ و هنر اقوام مختلف، شناخت باورها و اعتقادات آنهاست. در بسیاری از موارد، این باورها در قالب نقش بر روی آثار هنری و اشیاء تاریخی فرهنگی ظاهر می شوند. از این رو، شناخت این نقوش اهمیت به سزایی پیدا می کند. نقش زنجیره ی خمپا یکی از نقوشی است که در بین فرهنگ ها و تمدن ها در طول تاریخ بر روی آثار به عنوان یک آرایه ی تزیینی و نمادین به کاررفته است. هدف کلی این پژوهش،...

خانه های قاجاری را به حق می توان یکی از ارزنده ترین نمونه ها از میان بناهای تاریخی موجود در استان مازندران دانست. نمای بیرونی و درونی بیشتر این خانه ها آکنده از انواع نقوش تزیینی می باشد که در این میان، نقش درخت از کثرت حضور بیشتری نسبت به نقوش دیگر برخوردار است و به دو صورت ساده و پُرنقش قابل رویت می باشد. در این پژوهش، به منظور کسب آگاهی و شناخت بیشتر نسبت به نقوش تزیینی بکار رفته درون نقش درخ...

فلات ایران مهد و زادگاه اصلی سفالینه های منقوش است. این سفالینه ها در دوره های مختلف از نظر شکل، تناسب، توازن و ابداع در لعاب دهی و تزئینات، بسیار ممتاز و بی نظیرند. تزئینات و نقوش ظروف سفالین به حدی متنوع و متعدد است که می توان آنها را به چند گروه تقسیم کرده و مورد بررسی قرار داد. نقش پرندگان نیز یکی از نقوش متداول سفالینه های ایران است. انسان از دیر باز به پرندگان علاقه داشت و آنان را عامل نز...

چکیده : دست بافته های سنگسری ، خود به عنوان هنر قومی و نماد فرهنگی قلمداد می شوند و هرکدام از این نقوش در یک دست بافته عشایری می تواند نمایی از دنیای درون ایل و زبان تصویری زندگی آنان باشد. چنانکه خطوط زیگزاگ در این نقوش می تواند نمادی از کوههای محل سکونت پیرامون مردمان ایل بوده و خطوط مارپیچ ، نشانی از رودهای در جریان باشد. هدف از این پژوهش بررسی نقوش و عوامل تأثیرگذار بر پیدایش آن در د...

ارزشمند ترین بنای دوره صفویه در کرمان مجموعه گنجعلی خان است. این مجموعه را می توان موزه هنرعصر صفویه در کرمان دانست. سردر کاروانسرای گنجعلی خان در میان این مجموعهی ارزشمند همچوننگینی زیبا می درخشد. چرا که کاشی کاری این سردر شامل تزئینات متنوعی از جمله انواع نقوش هندسی،گیاهی، انسانی و نقش های نمادینی می باشد که همنواختی زیبایی را ازجهت معنایی و بصری ایجاد کردهاست. در نتیجهی تحقیقات توصیفی- تحلیل...

هنرمندان دوره صفوی از نمادها و نشانه‌ها در آثار خود استفاده کرده‌اند که با گذشت زمان بر معانی این نمادها غباری نشسته است. در این پژوهش نقوش و کتیبه‌های رواق الله وردی‌خان و تعامل این دو عنصر با یکدیگر در حرم مطهّر رضوی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف مقاله بازخوانی و رابطه کتیبه‌ها و مرغانی است که در لابلای نقوش اسلیمی و ختایی کاشی‌کاری این رواق به کار رفته اند. لذا سوال‌ها این است 1. مضامین کتیب...