گابریل مارسل فیلسوفِ اگزیستانس، نمایشنامه نویس، موسیقی دان، منتقد تئاتر و موسیقی معاصر فرانسوی است. نمایشنامه های مارسل پیوندی ناگسستنی با مفاهیم فلسفی او دارد. مارسل خود می گوید که عشق به موسیقی و تئاتر در او از علاقه پرُشور به فردیت موجودات و جذابیت مقاومت ناپذیر رازهای بی پایان به سوی حقیقت سرچشمه می گیرد. مارسل در فلسفه اگزیستانس راه امید را برای انسان می گشاید؛ در نمایش هایش انسان و موقعیت ه...

با گسترش علم روانشناسی و مطرح شدن آن به عنوان یکی از شاخه های مهم علمی در قرن 19 و سپس ورود آن به عالم هنر و از جمله تئاتر که اوج آن با مطرح شدن سیستم استانیسلاوسکی در پرورش بازیگر بود دنیای بازیگری وارد دورانی تازه شد. وارد شدن روانشناسی به تئاتر نه تنها باعث دگرگونی در بازیگری شد بلکه در تحلیل متون نمایشی و ادبی نیز برگی تازه بود زیرا با تحلیل روان شناسانه، دریچه تازه ای بر روی آنالیز متون نم...

در این پژوهش با بررسی آثار یاسمینارضا چگونگی آفرینش یک نمونه از ساختارهای نو در نمایشنامه نویسی معاصر مورد کاوش قرار گرفته است. برای نیل به این هدف لازم بوده که نخست ساختار مورد نظر جهت مقایسه مشخص گردد که ساختار ارسطویی برگزیده شده و میزان انحرافات و نوآوری های موجود در ساختار نمایشنامه های رضا با این ساختار قیاس گردید. پنج اثر مطرح رضا به نام های ‹ گفتگوهای پس از یک خاکسپاری ›، ‹ هنر ›، ‹ مرد...

مجموعة نمایشی «من فوق سبع سماوات» باکثیر از جمله نمایشنامه­های تاریخی اسلامی است که حضور عنصر شخصیت در آن بسیار پررنگ‌تر از دیگر عناصر نمایش است. شخصیت در نمایشنامه به انواع گوناگونی از جمله اصلی و فرعی، ایستا و پویا، مقابل و مخالف، نوعی و همه­جانبه و... تقسیم­بندی می­شود. شخصیت­پردازی در نمایشنامه معمولاً به کمک برخی تکنیک­ها همچون گفتگو، عمل، صحنه­پردازی و نامگذاری صورت می‌پذیرد. ­این مقاله بر...

چکیده: هدف از این پژوهش بررسی موقعیت و جایگاه جنسیت و توصیف نقش های جنسیتی در شماری از نمایشنامه های معاصر ایرانی است. این پژوهش براساس نظریه ی کنش متقابل نمادین صورت پذیرفته است. نظریه کنش متقابل نمادین، اجتماع را محیطی پویا و نقش های اجتماعی را عوامل متغیر در نظر می گیرد؛ که در گذر زمان استحکام و ثبات پیدا می کنند. نمایشنامه های افرا، یا روز زود می گذرد اثر بهرام بیضایی، بهجت اثر محمدچرم ش...

آرمان امید، نمایشنامه نویس کامروای دهه پنجاه، سال هاست که سکوت کرده است. اما این سکوت، هرچند به سایه اش برده است، اما هرگز موجب نشده که او و آثار ارزشمندش به فراموشی سپرده شود. تدوین این پایان نامه که به نقد تکوینی سه نمایشنامه اش"کبودان و اسفندیار"، "زیتون" و "تذکره کنستانتینوپل") اختصاص دارد، دلیلی بر این ادّعا است. در این پژوهش، پس از ارائه شناخت نامه ای مجمل از آرمان امید و نیز معرفی تاریخ...

در این مقاله به مقایسه ی تطبیقی نمایشنامه شاه لیر شکسپیر و شاه لیر ادوارد باند با تکیه بر خشونت به عنوان عامل شکل گیری نمایشنامه های باند، پرداخته می شود. از نگاه رفتار گرایان، شخصیت فرد محصول کنش و واکنش متقابل میان دو دسته عوامل ارثی و محیطی است؛ خشونت و اخلاق نادرست و ریشه آن در کودکی و نمود آن در اخلاق کودک به بلوغ رسیده، مسئله مهمی است که با پرسش های زیادی روبه روست. هدف از این مقاله، شناخ...

یکی از عناصر کلیدی و بسیار تعیین کننده در داستان نویسی امروزی پرداختن به شخصیت و شخصیت پردازی است. اشخاص ساخته شده ای راکه در داستان و نمایشنامه ظاهر می شوند شخصیت می نامند و شخصیت؛ در اثر روایتی یا نمایشی، فردی است که کیفیت روانی و اخلاقی او، در عمل وی و در آنچه می گوید و می کند، وجود داشته باشد. خلق چنین شخصیت هایی را که برای خواننده در حوزه داستان و رمان مثل افراد واقعی جلوه می کنند شخصیت پر...

تئاتر روایی برتولت برشت که نقطة مقابل تئاتر ارسطویی است، تحول عظیمی را در ادبیات نمایشی آلمان به ‏وجود آورد. مهم‏ترین وجه تمایز بین تئاتر ارسطویی و غیر ‏ارسطویی، نوع نگرش و تأثیری است که این دو نوع تئاتر روی تماشاگران می‏گذارند. از دیدگاه برشت، محور موضوعی تئاتر ارسطویی، قضا و قدر‏گرایی و دغدغه‏های فردی است. او با طرح تئاتر روایی بر این نوع طرز تفکر که قرن‏ها بر ادبیات نمایشی جهان به خصوص اروپا...

سوء تفاهم به مثابه یک عنصر نمایشی در بسیاری از نمایشنامه های جهان همچنان « بادبزن خانم ویندرمیرا»، « اهمیت ارنست بودن»، « بالماسکه دزدان»، «عروسی خون»، « چه کسی از ویرجینیا ولف می ترسد؟» « فرزند»، «عید پاک»، «جان گابریل بورکمن» و به ویژه در « سوء تفاهم» اثر آلبر کامو و «اتللو» اثر شکسپیر مطرح است. از این رو، این پژوهش در پی آن است که با تحلیل محتوای آثار یاد شده، فرآیند شکل گیری سوء تفاهم و عو...