توسل به پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) از امتیازهای خاص فرهنگ تشیع به‌شمار می‌رود که ریشه در آیات و روایت‌ها دارد. از آنجایی که هر یک از امامان(ع) مظهر یکی از اسمای حسنای الهی هستند، در حین توسل به ایشان، بایستی به نوع مظهریت و تجلی‌ ویژة آنها توجه کرد. از‌این‌رو، هنرمندان صفوی، بازنمایی توسل به امام رضا(ع) را که دار...

حکومت سلجوقیان با گسترش قلمرو سرزمین ایران و تکامل شعر و هنر یکی از درخشان‏ترین ادوار تاریخ هنر، فرهنگ و تمدن ایران است. در عصر شکوفایی سلجوقیان، تاثیر رویکرد زیبایی‏شناسی ایرانی ـ اسلامی نه تنها بر هنر سلجوقی بلکه در تمدن اسلامی شاکله‏ای از سنت‏های تصویری و مفهومی را فراهم آورد که بسیاری از آثار برجسته‏ی هنری، حتی در دوره‌های بعد، تحت تاثیر آن قرار گرفتند. در آغاز ظهور اسلام، هنر نگارگری ایران...

نگارگری ایران از دیرباز یکی از مستندات تاریخی فرهنگ و تمدن کهن سرزمین ایران بوده و تصاویر آن سرشار از نمادها و نشانه‌های فرهنگی است که از نوع جهان بینی و ارزش‌های دوران خود خبر می‌دهند. از اینرو تحلیل معنایی این نشانه‌های تصویری یکی از راه‌های بازیابی و درک بهتر طرز فکر و سبک زندگی یک سرزمین و همچنین کاربرد و ارزش‌های نشانه‌ای و فرهنگی ابژه‌ها در دوران گذشته آن فرهنگ و همچنین پیگیری روند تغییر ...

نمودهای اسلامی و عرفانی در نگارگری های بسیاری دیده می شوند که یکی از برترین و بهترین نمونه های این نمودها،  معراج حضرت محمد (ص) است. این مقاله، به بخشی از عناصر تأثیرگذار مفاهیم عرفان اسلامی بر نگارگری  های معراج می پردازد؛ هدف اصلی این پژوهش، بررسی جنبه های بَصَری به کار رفته در نگاره های معراج، با توجه به مفاهیم و نمودهای اسلامی و عرفانی است. و در این پژوهش به پرسش هایی مانند، نسبت میان ادبیات ...

در دوران معاصر با توجه به شرایط اجتماعی فرهنگی و اندیشه تجددخواهی و بازتاب فرهنگ و هنر غرب، نگارگران ایرانی به ویژه حسین بهزاد، در راستای احیای هویت و فرهنگ ایرانی-اسلامی به نگارگری گذشته رجوع می‌کنند. این تحقیق با هدف مطالعه نگارگری حسین بهزاد در دوران معاصر با بهره‌گیری از مفاهیم هرمنوتیک گادامر با رویکرد توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفته و گردآوری اطلاعات آن با استفاده از منابع کتابخانه‌ای استو ب...

شمایل‌نگاری مذهبی در ایران اسلامی از مهم‌ترین مآثر هنر شیعی است. پیشینة این هنر در ایران نشانگر رویکرد تنزیهی در آن با هدف بی‌پیرایه نشان دادن اولیای الهی و منزه دانستن آنان از تشبیهات این جهانی است. این رویکرد در آثار اصیل نگارگری و پس از آن در آثار خیالی‌نگاری قابل مشاهده است. با سیطره یافتن تجربه‌گرایی (اثبات‌گرایی) بر اندیشة هنرمند معاصر از یک‌سو و تبادلات فرهنگی و هنری میان جوامع از سوی دی...

بازشناسی بینش و اندیشه‌ی تاریخنگاری ایرانیان از خلال منابع تاریخ‌نگاری اسلامی در قرون نخستین نشان می‌دهد که تاریخنگاری در ایران باستان از جایگاه برجسته‌ای برخوردار بوده و به ابتکارات و نوآوریهایی دست یافته که در نوع خود در آن زمان بی‌نظیر بوده است.یکی از این‌گونه اندیشه‌ها تلفیق تفکر تاریخنگاری با هنر نگارگری و نقاشی در خلق آثار تاریخی مصور و منقش بوده است که طی فرآیندی طولانی در ایران باستان د...

از اوایل قرن بیستم نشانه شناسی، به مثابه «روشی از نقد متون»، بستری مناسب را در بررسی سازوکار تولید و ادراک معنا پیش می نهد. رمزگان از مفاهیم بنیادین در نشانه شناسی است. هر نظام نشانه ای تنها به واسطه آگاهی مخاطب از رمزگان حاکم بر آن، امکان معنامندی می یابد. دسته بندی ده گان? امبرتو اکو از رمزگان تصویری، یکی از روش های کارآمد در بررسی متون تصویری را ارائه داده که از طریق آن می توان جوانب متنوع ی...

در این پایان نامه سیر تحول پیکره آدمی در مکاتب نگارگری ایران ، و روند تکامل آن و دور شدن پیکره از تاثیرات هنر چین و هنر بیزانس در مکاتب مختلف و تبدیل شدن به پیکره های کاملا ایرانی در هنر نگارگری پرداخته شده است . در مکتب نگارگری تبریزاول ، پیکره ها دارای ویژگی های چون کشیدگی و بلندی قامت ، بیان حالات عاطفی شدیددر چهره ها و بیشترین بیان احساس از طریق حرکات بدن را دارا می باشد. در نگاره ای مکتب...

توسعه و آبادانی شهر هرات، رواج شهر نشینی، آزادی اندیشه، تساهل و تسامح مذهبی و دوران صلح و آرامش حکومت سلطان حسین بایقرا تغییرات عمده ای را در ساختار فرهنگی و هنری جامعه شهری هرات بخصوص در نگارگری به وجود آورد. کمال الدین بهزاد هنرمند برجسته این دوره تحت تاثیر شهر هرات ارزش های مستقر در جامعه را در آثارش نمایان کرد و نگاهش را به شهر و مولفه های شهری و رفتارهای شکل گرفته در فضای کالبدی آن معطوف ک...