از میان امکانات بلاغی، تشبیه بیشترین کارکرد را در تاریخ بیهقی دارد. تشبیه‌ شگردی است‌ که برای زنده‌ بیان‌ کردن تاریخ با نگرش نقادی در خدمت قلم‌ بیهقی قرار می‌گیرد. در واقع، او برای بیان تفصیلی اندیشه‌های خود، تجسم ‌‌بخشیدن و روشن‌‌ کردن مسئله‌‌ای و مستندکردن و القای آن به مخاطب از تشبیه‌ استفاده می‌کند. کارکرد تشبیه در تاریخ بیهقی، کارکردی دیالکتیکی است. با نگاهی به‌ تشبیهات تاریخ بیهقی می‌توان...

در یک مطالعۀ آزمایشگاهی درج همخوان غلت [j] و چاکنایی­های [?] و [h] برای جلوگیری از التقای واکه­ها را از طریق مشاهدۀ الگوی تغییرات فرکانس و شدت انرژی سیگنال صوتی بررسی کردیم. تعدادی کلمۀ فارسی حاوی وندهای اشتقاقی، تصریفی یا واژه­بست که شامل توالی­های واکه­ای V1-V2 بودند، انتخاب شدند طوری که V1 عضو پایانی ستاک (ریشه) کلمه و V2 عضو آغازی پسوند باشد. در پیشینۀ مطالعات فارسی چنین بحث شده است که درج ...

      از زمانیکه لارسن ( 1988 ) استدلال کرد که گروه فعلی از دو پوسته ( لایه ) یکی با هسته فعل سبک و دیگری با هسته فعل واژگانی تشکیل شده است ، زبانشناسان کو شیده اند تا بر این اساس ساخت های متعددی را در زبان های مختلف تجزیه و تحلیل کنند و نقایص و اشکلات احتمالی آن را بررسی نمایند و در تکامل آن تعدیل هایی بوجود آورند . ساخت سببی فارسی با توجه به گوناگونی و تنوع ساختار نحوی آن می تواند در این راست...

لای­ زنگان یکی از روستاهای شهرستان دارابِ فارس است که در 54 کیلومتری شرق داراب واقع شده است. این روستا حدود دو هزار نفر جمعیت دارد. در این پژوهش، نگارنده به بررسی فرایندهای واجی «ابدال»، «کاهش» و «افزایش» در گویش لای­زنگانی پرداخته است. داده ­های این پژوهش نشان می ­دهد که نسل جدید، واژه ­ها را بر خلاف والدین خود با تغییراتِ واجیِ کم­تری به ­کار می ­برند. در این گویش، فرایند واجی ابدال از سایر فرای...

چکیده هدف از انجام این پژوهش بررسی فرایند واژه سازی وندافزایی در زبان فارسی از دیدگاه شناختی می باشد. از این رو 30 پیشوند و 40 پسوند از نظر معنایی مورد بررسی قرار گرفته است. برای تحلیل، نخست مفاهیم مطرح شده در چارچوب شناختی تعریف شده و سپس با توجه به مفاهیم مقوله بندی، پیکربندی و مفهوم سازی این وندها مورد بررسی قرار گرفته اند. روش کار به این صورت است که نخست وندها با توجه به مقوله های دستوری ط...

یکی از مسائل مهم در زمینه ترجمه ماشینی و همچنین بازیابی اطلاعات ریشه یابی کلمات می باشد. سه روش عمده جهت ریشه یابی کلمات به ترتیب روش ساختاری، روش جدول مراجعه و روش آماری می باشد. روش ساختاری، وابسته به ساختار ریخت شناسی زبان است. در این روش جهت بدست آوردن ریشه ی کلمه، عملیات حذف پیشوند و پسوند کلمه بر اساس قوانین تعیین شده ای صورت می گیرد. در روش جدول مراجعه هر کلمه و ریشه ی آن در یک ساختار ذخ...

چکیده: در پژوهش حاضر، نشانه های تصویری اعلان هایی که با مضامین سیاسی در دوران انقلاب اسلامی ایران بین سال های 1357 تا 1359 طراحی شده اند از منظر دانش نشانه شناسی و به روش توصیفی-تحلیلی مورد مطالعه قرار گرفته اند، مساله اصلی در پژوهش حاضر کشف و شناسایی عناصر و نشانه های تصویری به کار رفته در اعلان های انقلاب اسلامی ایران بین سال های 1357 تا 1359 میباشد، تا با یافتن این نشانه ها به خوانش تصویری ...

چکیده این تحقیق در چارچوب معیارهای نحوی و معنایی به بررسی ساخت ناگذرا در بختیاری می پردازد. بررسی داده های طبیعی تحقیق نشان می دهد که در بختیاری ساخت ناگذرا عمدتاً به دو شیوه ساخته می شود، یکی با استفاده از پسوند "ــِ سد ((-esd" که از نوع ناگذرای ساختواژی است و دیگری از طریق مصدر به همراه صرف فعل "رفتن" که از نوع ناگذرای نحوی محسوب می شود. ساخت ناگذرا ساختی است که با توجه به ملاک های صوری دارای...

چکیده بررسی و توصیف نظام صرفی گویش ترکی قشقایی به کوشش ساناز قربانی پژوهش حاضر به بررسی و توصیف نظام صرفی گویش ترکی قشقایی اختصاص دارد که از دسته ی گویش های جنوب غربی ایران است. برای این منظور، شماری از گویشوران از میان ایل نشینان قشقایی انتخاب شدند. این گویشوران همگی سالخورده و بی سواد بودند و تقریباً تمامی عمر خود را در زندگی ایلی گذرانده بودند. از آن جا که نگارنده خود نیز گویشور ترکی ...

چکیده در این پژوهش کوشیده شده است تا گویش مردم کدکن که گویشی کهن و تاریخی است از جهت آوایی، ساخت واژی و نحوی مورد بررسی قرار گیرد. در این بررسی، واج های گویش کدکن شامل 22 همخوان و شش واکه مشخص می گردد که در این میان همخوان «?/ ژ » درگویش تنها صورت آوایی دارد؛ نه واجی. و نیز دو همخوان «?/ء» و «h/ه» دو واج گونه مهم دارند: [؟] و [h?]. درمیان واکه ها نیز [?] ، [e:] و [o:] سه واج گونه مهم برای واک...