هر اثر داستانی از تعدادی شخصیت تشکیل می شود که نویسنده می کوشد با بکارگیری روش های مختلف شخصیت پردازی و در آمیختن آن با تجربه های شخصی خویش در مورد انسان ها و نوع زندگی اشان، شخصیت هایی واقعی و باورپذیر خلق کند. یکی از این شیوه های خلق شخصیت، استفاده از گفت و گوست. نویسنده با قرار دادن شخصیت ها در موقعیت های مختلف آن ها را وادار به گفت و گو می کند تا از این طریق خواننده را به دنیای درونی آن ها ...

پایان بندی داستان، یکی از عناصری است که جهت گیری نوینی به نقد ادبی داده است. هنر داستان پردازی مولانا در میان شاعران و نوابغ ایرانی تقریباً بی نظیر است. شگردهای روایی در مثنوی، ساختار و محتوای این اثر سترگ را در هم تنیده است. یکی از شاخصه های زیبایی شناختی که در داستان های مثنوی چشمگیر است، همین شیوة پایان بندی است. در پژوهش حاضر، شیوه های پایان بندی در شش دفتر مثنوی بررسی شده و مواردی که برجستگ...

نظریه پردازان ادبی معاصر، از چشم انداز های مختلفی ژانرهای ادبی را نقد و بررسی کرده اند. در این میان میخاییل باختین2، نظریه پرداز بزرگ روس، جایگاه ویژه ای دارد. وی با تأکید بر اصطلاح کلیدی «منطق مکالمه»3 در میان انواع ادبی، به ویژه رمان و آن هم رمان های داستایفسکی، آن ها را واجد ماهیت گفت وگویی و چندآوایی می داند. در چنین رمان هایی، صدای راوی بر فراز صداهای دیگر قرار نمی گیرد، بلکه صدایی در کنار...

مقالهء حاضر بررسی رویکرد فلسفی داستایفسکی نسبت به مسئله آزادی، دریافت او از وضعیت بشر و بعد مذهبی، تمثیلی و تحول عظیم فکری وی در بازپسین نوشته هایش- از خاطرات زیر زمینی تا "افسانهء مفتش بزرگ "، بخش فلسفی برادرا ن کاراما زوف- است. فلسفة روسی آرمان طلب و نمادگرا، از سال های پسین قرن نوزدهم، این رمان نویس را به عنوان پدر فکری خود برگزید. چگونه می توان شیفتگی فلاسفه و ادبا را در برابر یک داستان ...

میخاییل باختین از بزرگترین نظریه پردازان در حوزهء نقد ادبی به ویژه در زمینه رمان به شمار می آید. وی با معرفی مفاهیمی همچون منطق مکالمه چند صدایی و عنصر کارناوالی د ر نظریه ادبی خود، توانست از منظری کاملاً نو به رمان بنگرد. آراء و عقاید وی در باب رمان چندآوای- که از مشخصه های اصلی آن تعدد صداها و آگایی های شخصیت ها است- و دیدگاه ویژهء او در مورد کارناوال، و عنصرخنده و نیروی زایدهء نهفته در این پد...

در تحقیق حاضر، رمان ماجراهای هاکلبری فین به عنوان نمونه ای از یک رمان چند آوایی براساس تئوریهای رمان باختین انتخاب شده است. دراینجا سعی شده است تا نشان داده شود که مارک تواین با ایجاد دو دنیای تک آوایی . چند آوایی در این رمان از آن یک رمان چند آوایی می سازد که براساس منطق مکالمه باختین است . دنیای تک آوایی در این رمان به صورت عالم کبیر است که در جامعه آمریکا نمود می یابد و دنیایی است که اصول اج...

نظریه پردازان ادبی معاصر، از چشم انداز های مختلفی ژانرهای ادبی را نقد و بررسی کرده اند. در این میان میخاییل باختین2، نظریه پرداز بزرگ روس، جایگاه ویژه ای دارد. وی با تأکید بر اصطلاح کلیدی «منطق مکالمه»3 در میان انواع ادبی، به ویژه رمان و آن هم رمان های داستایفسکی، آن ها را واجد ماهیت گفت وگویی و چندآوایی می داند. در چنین رمان هایی، صدای راوی بر فراز صداهای دیگر قرار نمی گیرد، بلکه صدایی در کنار...

هدف اصلی این مقاله تحلیل بازنمایی گفتمان های دینی موجود در  فیلم «کتاب قانون» است. بدین منظور از نظریه رمان چند آوای میخائیل باختین استفاده شده است که در آن باختین معتقد است رمان های چندآوا دیدگاه یگانه ای ندارند و دیدگاه اقشار گوناگون اجتماعی را بازتاب می دهند. برای تحلیل فیلم از روش شناسی «لاکلاو و موفه» استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که فیلم کتاب قانون نیز به نوعی دارای گفتمان چند ...

در این پژوهش گفت وگو و لحن در رمان های شب چراغ از جمال میر صادقی و غریبه در شهر از غلامحسین ساعدی از نظر کاربردی که دارند دسته بندی شده، مورد بررسی قرار گرفته اند و با تحلیل رمان های مذکور از دیدگاه باختین انطباق آنها با معیارهای رمان چندآوایی سنجیده شده است. رمان به عنوان یک اثر ادبی تقلیدی از زندگی واقعی است و به همان میزان که گفت وگو در زندگی عادی کاربرد دارد، از برجسته ترین شاخصه ها و از م...

در این پژوهش با اتخاذ روش توصیفی- تحلیلی تلاش شده تا با بهره گیری از یکی از آموزه های نقد ادبی مدرن یعنی بینامتنیت به تحلیل کاربردهای نمایشی آن در حوزه درام معاصر ایران پرداخته شود. رویکرد بینامتنی یکی از مهمترین شیوه های مواجه و قرائت متون ادبی و نمایشی متأخر محسوب می شود . بر اساس این رویکرد متن ها هیچگاه به صورت مستقل خلق نمی شوند ، بلکه همواره در شبکه ای از متون دیگر شکل می گیرند. بسیاری از...