شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر تشکیل و پایداری تشکل های آببران (مطالعه موردی: حوضه آبریز سد البرز استان مازندان )

چکیده : تعاونی آب بران سازمانی برای مدیریت و استفاده بهینه از آب، با تاکید بر مشارکت کلیه گروه های ذی نفع می باشد. هدف این تحقیق بررسی و طبقه بندی عوامل موثر بر تشکیل و پایداری تشکل های آب بران است. به همین منظور در مرحله اول با استفاده از مدل کانو یک چهارچوب مفهومی جهت بررسی عوامل تشکیل و پایداری تشکلهای آب بران ارائه شد، که عوامل موثر را به سه طبقه الزامی، یک بعدی و جذاب طبقه بندی نمود. نتایج نشان داد 28 عامل در طبقه الزامی، 13مولفه در طبقه یک بعدی و 2 عامل در طبقه جذاب قرار گرفتند. در مرحله بعد عوامل قرارگرفته در هر طبقه را با استفاده از تکنیک topsis رتبه بندی نمود، نتایج حاصل از این بخش نشان داد در طبقه الزامی "انتقاد پذیر ی مدیریت تعاونی" ، در طبقه یک بعدی "معرفی بیشتر تعاونی آب بران و اهداف و امتیازات آن به کشاورزان" و در طبقه جذاب "چند منظوره بودن تعاونی آب بران" مهمترین عوامل تأثیرگذار بر تشکیل و پایداری تشکل های آب بران هستند. همچنین مهمترین عامل موثر بر تشکیل تعاونی "معرفی بیشتر تعاونی آب بران و اهداف و امتیازات آن به کشاورزان" و مهمترین عامل موثر بر پایداری تعاونی "تشکیل جلسات منظم جهت برنامه ریزی برای اعضاءتوسط مدیریت تعاونی" است. نتیجه نشان داد که جنسیت، تاهل، وضعیت تحصیلات،سابقه عضویت در تعاونی و میزان درآمد پاسخ دهندگان بر تمایل به مشارکت آنان در تعاونی آب بران تاثیر ندارد در حالیکه سن کشاورزان بر میزان مشارکت آنان در تعاونی موثر است. و در پایان، راهکارهایی در جهت بهبود تشکیل و پایداری این تشکل ها ارائه شد. این تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی-استنباطی است. کشاورزان شبکه های آبیاری حوضه آبریز سد البرز استان مازندران جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می دهند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 118 کشاورز به صورت کاملاً تصادفی انتخاب شدند. واژه های کلیدی: تشکل های آب بران، مدیریت مشارکتی آبیاری ، مدل کانو، تکنیک tops