بررسی نقش صنعت بر توسعهی کالبدی فضایی شهر نظرآباد

چکیده : شهر به عنوان یک پدیده مکانی فضایی تحت تأ ثیر مجموعه ای از عوامل و نیروها ی طبیع ی و انسانی است که در ابعاد مختلف جمعیتی، فیزیکی و اجتماعی پیوسته در بستر زمان تغییر م ییابد . یک ی از عوامل تأثیرگذار که حیات اجتماعی و اقتصادی شهرها را تحت تأثیر قرار میدهد صنعت است. در ایران نیز صنعت به عنوان موتور محرکه رشد اقتصادی محسوب شده و رونق آن تحولات گسترده ای را در ابعاد مختلف به ویژه گسترش شهرها بر جای گذاشته است. به نظر م یرسد با وجود نقش ی که صنعت در گسترش شهرنشینی داشته در مطالعات انجام شده بدان توجه شایستهای مبذول نشده است. این تحقیق بر آن است که تأثیر صنعت را بر توسعه شهرنشینی شهر نظرآباد به عنوان منطقه مورد مطالعه بررسی نموده و پاسخ مناسبی برای این سوال ارایه نماید که فعالیت های صنع تی در ای ن شهر چه تأثیری بر تحولات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و در نهایت بر سیمای کالبدی فضایی گذاشته است؟ روش تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی میباشد که نقش اقتصادی (ساختار اشتغال) به عنوان کارکرد اصلی شهر و متغییر مستقل و تحولات اجتماعی و کالبدی فضایی آن به عنوان متغیی ر وابسته در نظر گرفته شده است. دادههای مورد نیاز تحقیق با استفاده از آمارهای رسمی کشور و گزارش ها ی موجود در سازمانهای ذیربط تهیه شده و در تجزیه و تحلیل اطلاعات، ابتدا با استفاده از نقشهها، و عکسهای هو ایی و ماهوارهای تصویری روشنی از وضع موجود منطقهی مورد مطالعه ارایه شده است. برای تحلیل داده ها از استفاده شده و برای تعیین نقش صنعت از تکنیک تحلیل اشتغال و تکنی ک تحلی ل gis ، excel نرمافزار پایه اقتصادی شهر، مدل طولی عرض ی ای زارد، تغیی رات ضر یب مکا نی، دی اگرام سه گوش و ضر یب همبستگی بهره گرفته شده است. نتایج نشان داد که صنعت باعث توسعهی کالبدی فضایی شهر نظرآباد شده است به طوری که ای ن شهر در سال 1335 از یک روستای کوچک با جمعیت 799 نفر و با مساحتی در حدود 6 هکتار، به شهر ی با جمعیت 97722 نفر، و با وسعت 3574 هکتار در سال 1385 رسیده و در تخری ب اراض ی کشاورز ی و باغهای اطراف شهر و تبدیل آنها به کاربریهای مسکو نی و صنع تی و ایجاد محله ها ی جدی د، الحاق روستاهای اطراف شهر به بدنه اصلی شهر، افزایش قیمت زمین و مسکن و بورسباز ی آنها نقش مهم ی داشته است.