ارائه ی یک مدل چندوجهی-نقشگرای ارزشیابی کیفیت ترجمه برای متون چند رسانه ای

چکیده به طور کلی می توان بیان کرد که تمرکز بیشتر تحقیقات انجام شده در زمینه ی ارزشیابی کیفیت ترجمه بر روی سه نوع متن اصلی بیانی، اطلاعاتی و خطابی بوده و به حوزه ی ترجمه ی متون چند رسانه ای که دارای ویژگی های خاص خود می باشد تقریباً توجه چندانی نشده است. با توجه به این موضوع، مطالعه ی حاضر با اتخاذ رویکردی چندوجهی-نقش گرا به توصیف ویژگی های متون چند رسانه ای پرداخته و نیز عواملی را که در ترجمه ی این متون باید در نظر گرفته شوند مشخص کرده است، به این منظور که بتوان یک مدل ارزشیابی کیفیت ترجمه ی خاص برای ارزشیابی زیرنوس فیلم و همچنین ترجمه ی دیگر متون چند رسانه ای ارائه کرد. برای رسیدن به این هدف، پژوهش حاضر از دو تئوری "دستور نقش گرای نظام مند" هالیدی و "دستور طرح تصویری" کرس و ون لیوون بهره گرفته است. "دستور نقش گرای نظام مند" هالیدی بخش تحلیل نقش گرا را تشکیل می دهد در حالی که "دستور طرح تصویری" کرس و ون لیوون بخش تحلیل نشانه ای تصویر را بر عهده دارد. فیلم 21گرم (2003) به کارگردانی آلخاندرو گنزالز ایناریتو در بخش نشانه ای تصویری در سه سطح معنایی ایده پردازی، میان فردی و متنی مورد تحلیل قرار گرفت. این تحلیل به منظور نشان دادن تأثیر نشانه ای تصویر در ایجاد معنا انجام گرفت. نمای نقش گرای تحلیل پاره گفتار انگلیسی و همچنین نمای نشانه ای تصویر با نمای نقش گرای جمله ی زیرنویس فارسی نیز در این سه سطح معنایی مورد مقایسه قرار گرفت، به منظور اینکه بتوان خطاها یا عدم هماهنگی بین گفتار مبدأ، زیرنویس و تصویر را را پیدا کرد که بیان کیفیت ترجمه بر اساس این عمل انجام شد. با توجه به تحلیل فیلم و نیز کاستی های دو مدل ارزشیابی کیفیت ترجمه ی ارائه شده ی پیشین (رایس، 1971 و هاوس، 1997) برای ترجمه ی متون چند رسانه ای، پژوهش حاضر یک مدل چند وجهی-نقش گرای ارزشیابی کیفیت ترجمه برای ارزشیابی متون چند رسانه ای ارائه می کند. در پایان پیشنهاد می شود که مدل ارائه شده در دوره های آموزش ترجمه که نیازمند توجه جدی می باشد مورد استفاده قرار گیرد. واژگان کلیدی: ارزشیابی کیفیت ترجمه، معنا، تحلیل چند وجهی، ترجمه ی چند رسانه ای، زیرنویس، گفتمان فیلم