معناشناسی نحوی کان و مشتقات آن در قرآن کریم و برابریابی آن به فارسی

در این پژوهش به بررسی ساخت های نحوی فعل "کان" و مشتقات آن در قرآن کریم پرداخته ایم. با توجه به این که "کان" و مشتقات آن در قرآن (1450مورد) در ساخت های مختلف به کار رفته است مترجم باید دید روشنی از این فعل داشته باشد و بداند در هر مورد چه ترجمه ای از آن ارائه دهد تا ترجمه او از منظر نحوی، درست، روان و تا جای ممکن نزدیک به مدلول متن عربی قرآن باشد. برای دریافت معانی این فعل و مشتقات آن، کلیه موارد "کان" در قرآن کریم استقصاء شده است و سازه ها و ساخت های نحوی‏ که "کان" در آن به کار رفته است مشخص و دسته بندی شد سپس با استفاده از منابع نحوی، کتب اعراب القرآن ، تفاسیر و مهمتر از همه، سیاق به تبیین معنای "کان" در ساخت های مختلف پرداخته ایم، و در مواردی ساخت کاملا تحلیل شد، در بررسی معادل فارسی ساخت ها، 11 ترجمه بررسی، مقایسه و نقد گردید و برای این منظور به منابع دستور فارسی نیز مراجعه شد تا بتوان برابری مناسب برای هریک از این سازه ها، ارائه نمود. از جمله نتایج این پژوهش این است که "کان" در قرآن کریم، در نقش های مختلف فعل ربطی، کمکی، وجهی و تامه به کار رفته است و در آیات بسیاری برای بیان حقایق ثابت و لم یزلی یا قوانین کلی و همیشگی به کار رفته است و باید به صورت فعل ربطی ـ تأکیدی "هستیدن"، ترجمه گردد و قیدی که دال بر استمرار باشد مانند قید "پیوسته یا همواره"، در ترجمه اضافه گردد. ساخت "ماکان+ لام جحود"، در قرآن دال بر تأبید است، لذا آیات دارای این ساخت باید با استفاده از قید تأبید "هرگز"، که برابر فارسی لام جحود، در قرآن است و فعلی که بسته به سیاق مضارع اخباری یا ماضی استمراری است ترجمه گردد، "کان" در این آیات، یک فعل کمکی است.