نوستالژی در آثار داستانی صادق چوبک

نوستالژی اصطلاحی است که از روان شناسی وارد ادبیات شده است و به طور کلی حالتی است که در آن شاعر یا نویسنده، در اثر خویش، خاطرات گذشته یا سرزمینی را که یادش را در دل دارد، از روی حسرت و درد ترسیم کند. در پژوهش حاضر، آثار داستانی صادق چوبک، نویسنده ی معاصر، از دیدگاه نوستالژی با استفاده از مولفه های زبانی، بیانی و انعکاس رنگ ها بررسی شده است. نوستالژی رایج در آثار چوبک فردی و در بیشتر موارد مستمر است و علت اصلی ایجاد آن تنهایی قهرمان است. مهم ترین علائم نوستالژی در آثار او یادآوری خاطرات و احساس دلتنگی برای گذشته است. پرکاربردترین مولفه ی نوستالژی نیز در آثار او واژه ها هستند. چوبک از نوستالژی به عنوان ابزاری هنری برای نوشتن داستان هایش بهره برده است. برخی داستان های او مانند «مردی در قفس» و «اسب چوبی» با محوریت نوستالژی شکل گرفته اند و در بعضی موارد مانند تنگسیر، نوستالژی عامل تحرک شخصیت های داستانی او بوده است. سیر تحول نوستالژی در آثار چوبک، به نوعی سیر نوستالژی در شخصیت خود او را نیز نشان می دهد، به این معنی که نوستالژی در آثار اولیه ی او در مقایسه با آثار بعدی اش روند نزولی دارد.