بررسی اثر رقم و آرایش کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ تحت شرایط دیم

به منظور بررسی اثر رقم و آرایش کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد در شرایط دیم آزمایشی در سال زراعی 1376-77 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم زراعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. این آزمایش بصورت فاکتوریل و در قالب بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار به اجرا درامد. فاکتورهای مورد بررسی رقم شامل چهار سطح (داراب 295، اراک 2811، زرقان 279 و لاین بی خار شماره 10) و آرایش کاشت شامل سه سطح {آرایش مربع (20×20 سانتیمتر)، آرایش لوزی (20×20 سانتیمتر)، آرایش مستطیل (فاصله ردیف 40 سانتی متر، فاصله روی ردیف 10 سانتیمتر)}، بود. در همه آرایشها تراکم در واحد سطح ثابت (25 بوته در مترمربع) بود. رقم اراک 2811 براساس زمان 50 درصد گلدهی زودرس ترین رقم بود که از نظر آماری اختلاف آن با سایر ارقام معنی دار بود. ارتفاع نهائی بوته، ارتفاع شاخه دهی و تعداد شاخه بارور نیز تحت تاثیر رقم واقع شد. لاین شماره 10 بیشترین ارتفاع بوته و تعداد شاخه فرعی را داشت و داراب 295 بیشترین ارتفاع شاخه دهی را داشت . رقم زرقان 279 کمترین ارتفاع بوته، ارتفاع شاخه دهی و تعداد شاخه بارور را تولید کرد. اثر رقم بر شاخص برداشت و شاخص برداشت طبق معنی دار شد. رقم زرقان 279 کمترین شاخص برداشت و شاخص برداشت طبق را داشت . اثر رقم بر شاخص سطح برگ و عملکرد بیولوژیک را تولید کرد. اثر رقم بر عملکرد معنی دار بود و رقم اراک 2811 و زرقان 279 بترتیب بیشترین عملکرد دانه (3746 کیلوگرم در هکتار) و کمترین عملکرد دانه (2305 کیلوگرم در هکتار) را تولید کردند. در بین اجزای عملکرد تعداد دانه در طبق مهم ترین جزء بود. رقم اراک 2811 دارای بالاترین درصد روغن، پائین ترین درصد پوست و بیشترین عملکرد روغن در واحد سطح بود. رقم زرقان 279 با پائین ترین درصد روغن و بالاترین درصد پوست ، کمترین عملکرد روغن را تولید کرد. اثر آرایش کاشت بر تعداد طبق بارور در بوته، عملکرد دانه و عملکرد روغن معنی دار بود و آرایش مربعی بیشترین تعداد طبق بارور در بوته، بالاترین عملکرد دانه و روغن را تولید نمود. آرایش مستطیل با کمترین تعداد طبق بارور در بوته، پایین ترین عملکرد دانه و روغن را تولید نمود. در دو رقم داراب 295 و اراک 2811، عملکرد آرایش مربع برتری معنی داری بر آرایش مستطیل داشت و در لاین شماره 10 برتری عملکرد دو آرایش مربع و لوزی بر آرایش مستطیل معنی دار شد.