محمدعلی آقاجانی

استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، گرگان، ایران

[ 1 ] - بررسی وضعیت آلودگی به بیماری ساق سیاه توتون در استان گلستان*

قارچPhytophthora nicotianae (=P. parasitica)  با ایجاد بیماری ساق سیاه توتون یکی از عوامل مهم بیماری­زا در مزارع توتون می­باشد. بیماری می­تواند در تمام مراحل رشد گیاه رخ دهد و خسارت در برخی مزارع می­تواند به صد درصد برسد. جهت بررسی وضعیت آلودگی به این بیماری در مزارع توتون استان گلستان، در سال زراعی 1393، تعداد 45 مزرعه توتون در پنج منطقه مختلف گرگان (تقرتپه، جعفرآباد، قرق، نوده ملک و والش­آباد...

[ 2 ] - مروری بر الگوهای پیش‌آگاهی بیماری بادزدگی فوزاریومی سنبله گندم

بیماری بادزدگی فوزاریومی سنبله، ناشی از گونه‌های مختلف قارچ فوزاریوم، یکی از عوامل محدود کننده‌ی تولید گندم می‌باشد که از نقاط مختلف جهان، از جمله استان‌های شمالی ایران، گزارش شده است. آلودگی بیماری در دوره‌ی گلدهی اتفاق می‌افتد، اما نشانه­هایبیماری پس از آن ظاهر می‌شود؛ بنابراین زمان مناسب سمپاشی در دوره‌ی گلدهی، یعنی پیش از پیدایشنشانه­ها است. با توجه به این ضرورت و دوره‌ زمانی کوتاهی که برای...

[ 3 ] - بررسی وضعیت آلودگی و عوامل مهم زراعی در بروز بیماری ساق سیاه توتون در استان گلستان

ساق سیاه یکی از مهمّ‌ترین بیماری­های توتون در دنیا است که می­تواند خسارات زیادی را موجب شود. جهت بررسی وضعیت آلودگی به این بیماری در مزارع توتون استان گلستان، تعداد 45 مزرعه توتون در پنج روستا مختلف منطقه گرگان (والش­آباد، تقرتپه، جعفرآباد، نوده­ملک و قرق) و چهار روستا مختلف منطقه علی­آباد (برفتان، پیچک­محله، الازمن و فاضل­آباد) در سال زراعی 1394، انتخاب و از زمان ظهور علایم بیماری طی بازدیدهای ...

[ 4 ] - مدلی برای پیش آگاهی بیماری بادزدگی فیتوفترایی سیب زمینی در گرگان

بادزدگی فیتوفترایی ناشی از Phytophthora infestans، یکی از بیماری‌های مهم سیب زمینی در دنیا و ایران، به ویژه در استان گلستان می‌باشد. برای پیش‌آگاهی این بیماری تاکنون 16 مدل در دنیا معرفی شده است. به منظور ساختن یک مدل پیش‌آگاهی، از داده‌های آب و هوایی و وقوع بیماری طی ده سال اخیر استفاده شد. سپس با استفاده از داده‌های دما، رطوبت نسبی و بارش روزانه‌ی فروردین ماه، 22 متغیر ساخته شد. بررسی این متغ...

[ 5 ] - بررسی نقش بوته‌های زرشک در انتقال عامل بیماری زنگ سیاه گندم به فصل دیگر

چکیده قارچ Puccinia graminis f.sp. tritici عامل بیماری زنگ سیاه گندم است. این زنگ، دوپایه با سیکل کامل است که میزبان واسط آن گیاه زرشک (Berberis spp.) بوده وتولید مثل جنسی قارچ بر روی آن صورت می‌پذیرد. در برخی مناطق که یوردیوسپور ها امکان بقا در زمستان را ندارند، بوته‌های زرشک بازیدیوسپورهای تولیدشده توسط تلیوسپورهای زمستان گذران را پذیرفته و باعث انتقال زنگ سیاه به فصل بعد می‌گردند. در این تح...

[ 6 ] - کارآیی ژن‌های مقاومت به بیماری لکه‌برگی سپتوریایی(Stb) در ارقام افتراقی گندم در برابر جدایه‌های Zymoseptoria tritici

چکیده بیماری لکه برگی سپتوریایی گندم ناشی از Zymoseptoria tritici، از مهم‌ترین بیماری‌های گندم در جهان و ایران به‌شمار می‌رود. مقاومت ژنتیکی مهم‌ترین و اقتصادی‌ترین راهبرد برای کنترل این بیماری می‌باشد. بنابراین پایش مداوم جمعیت قارچ بیمارگر برای بررسی اثر‌بخشی ژن مقاومتStbدر برابر جدایه‌هایZ. tritici  ضروری است. در این پژوهش، الگوی پرآزاری پنج جدایه‌ی مختلف روی ارقام افتراقی گندم حاوی ژن‌های م...

[ 7 ] - تأثیر فرآیند درجه‌بندی بر گسترش بیماری‌های پس از برداشت پرتقال تامسون ناول

به‌منظور بررسی تأثیر مراحل مختلف فرآیند درجه‌بندی (سورتینگ) میوه‌ها بر گسترش بیماری‌های پس از برداشت پرتقال، تحقیقی در قالب دو آزمایش مستقل صورت پذیرفت. در آزمایش نخست، نمونه‌گیری از میوه‌ها در هنگام ورود به کارگاه (شاهد) و پس از پایان هر یک از مراحل شامل شستشو با غوطه‌وری در آب، شستشو با آبفشان آب گرم حاوی قارچ‌کش، واکس‌زنی، درجه‌بندی، همچنین با حذف مرحلة شستشو با آبفشان آب گرم حاوی قارچ‌کش از...

[ 8 ] - بررسی عملکرد اسانس‎های گیاهی بر روی پوسیدگی بعد از برداشت کپک سبز مرکبات

ادامه روند به‌کارگیری سموم شیمیایی تأثیر طولانی مدت روی سلامتی انسان و الودگی محیط زیست دارد و سبب ایجاد مقاومت در نژادهای بیماری‎زا می‏گردد. بیماری‎های بعد از برداشت سبب خسارت اساسی در بازار شده و نیاز به کنترل اساسی دارد. استفاده از فراورده‎های طبیعی گیاهی به‌عنوان روش جایگزین مناسب‎تر برای کنترل بیماری های بعد از برداشت شناسایی شده است. مهم‎ترین بیماری بعد از برداشت در مرکبات کپک سبز می‌باشد...

[ 9 ] - بررسی وضعیت آلودگی و عوامل مهم زراعی در بروز بیماری ساق سیاه توتون در استان گلستان

ساق سیاه یکی از مهمّ‌ترین بیماری­های توتون در دنیا است که می­تواند خسارات زیادی را موجب شود. جهت بررسی وضعیت آلودگی به این بیماری در مزارع توتون استان گلستان، تعداد 45 مزرعه توتون در پنج روستا مختلف منطقه گرگان (والش­آباد، تقرتپه، جعفرآباد، نوده­ملک و قرق) و چهار روستا مختلف منطقه علی­آباد (برفتان، پیچک­محله، الازمن و فاضل­آباد) در سال زراعی 1394، انتخاب و از زمان ظهور علایم بیماری طی بازد...

[ 10 ] - تأثیر برخی از قارچ‌کش‌ها‎ روی عامل بیماری پوسیدگی اسکلروتینیایی ساقه‌ی کلزا (Sclerotinia sclerotiorum) در استان مازندران

چکیده پوسیدگی ساقه، ناشی از قارچ sclerotiorumSclerotinia، یکی از بیماری‎های مهم کلزا می‎باشد و قارچ‌کش‌ها جهت کنترل آن، به کار گرفته می‌شوند. در ایران اغلب از کاربندازیم و تبوکونازول جهت مبارزه‌ی شیمیایی با این بیماری استفاده می‎شود. به‌منظور معرفی سایر قارچ‌کش‌های موثر بر بیماری، اثر هفت قارچ‌کش روی بیمارگر، در شرایط آزمایشگاهی بررسی شده و شش قارچ‌کش برتر در مزرعه به‌کار گرفته شد. در شرایط آزم...

[ 11 ] - بررسی تاثیر منطقه رشد و جهات مختلف درخت بر قهوه‌‌ای شدن فیزیولوژیک و برخی از خصوصیات ظاهری میوه آلو (رقم شابلون) (Prunus saliciana cv. Shablon)

عارضه قهوه‌‌ای شدن گوشت آلو رقم شابلون یکی از عوارض مهم در استان گلستان می‌‌باشد. با توجه ‌‌به این مشکل، پژوهش حاضر به‌‌منظور بررسی اثر شرایط اقلیمی موثر بر بروز این عارضه و سایر صفات فیزیکوشیمیایی میوه در قالب طرح آشیانه‌ای در سه تکرار انجام شد. اثر تیمارهای مختلف شامل منطقه (آزاد شهر، بندرگز، گنبد و آق قلا) بر صفات تعداد کل میوه، عملکرد و درصد آلودگی نشان داد که تیمار منطقه تاثیر معنی‌‌داری ب...

[ 12 ] - بررسی اثر ضدقارچی اسانس چهار گیاه دارویی، آنالیز و شناسایی ملکولی باکتری آنتاگونیست علیه قارچ عامل پوسیدگی بعد از برداشت پرتقال Penicillium digitatum

کپک سبز مرکبات  Penicillium digitatumازمهم‎ترین بیماری‌های بعد از برداشت می‌باشد. به کارگیری مداوم سموم شیمیایی تاثیر ماندگار روی سلامتی انسان و آلودگی محیط زیست دارد و سبب بروز مقاومت در سویه‌های بیماری‎زا می‏گردد. در این تحقیق فعالیت ضدقارچی غلظت‌های مختلف (100، 200، 300 و 400 پی‌پی‌ام) اسانس چهار گیاه دارویی آویشن شیرازی (Thymus vulgaris)، آلوورا (Aloe vera)، سیر (...

[ 13 ] - تحلیل زمانی پیشرفت اپیدمی های بیماری سفیدک‌پودری انگور در منطقه سیستان، ایران

بیماری سفیدک‌پودری انگور به ‌وسیله‌ی قارچ Erysiphe necator ایجاد شده و از گسترده‌ترین بیماریهای انگور در دنیا و ایران به شمار می‌رود. بررسی پیشرفت زمانی اپیدمی این بیماری بهوسیله‌ی ارزیابی داده‌های مربوط به‌30 تاکستان در سه شهرستان زابل، زهک و هامون از منطقه سیستان و طی دو سال زراعی 96-1395و 97-1396 انجام گردید. بازدیدهای میدانی از تاکستانها جهت ثبت دادههای مربوط به وقوع و شدت بیماری از زمان شر...

[ 14 ] - مقایسه مدل‌های پیشرفت زمانی بیماری سفیدک داخلی انگور در استان خراسان شمالی

سفیدک داخلی انگور (Plasmopara viticola) مهم‌ترین عامل کاهش تولید انگور در مناطق دارای آب و هوای معتدل و پرباران محسوب می‌شود. جهت بررسی منحنی پیشرفت زمانی بیماری در تاکستان‌های استان خراسان شمالی، طی سال‌های 1397 و 1398، از اواسط فروردین‌ماه هم‌زمان با تورم جوانه‌ها، با نمونه‌برداری هفتگی، میزان وقوع و شدت بیماری در 80 تاکستان از چهار شهرستان بجنورد، مانه و سملقان، شیروان و فاروج محاسبه شد. با ...