مرتضی عزتی
استادیار دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس
[ 1 ] - تحلیل اثر سرمایه اجتماعی دینی بر نوآوری (میان دانشجویان دکتری دانشگاه تربیت مدرس)
نوآوری یکی از نیازهای پایه‌ای توسعه است. برای رسیدن به هدف‌های توسعه علمی باید نوآوری علمی در کشور گسترش یابد. سیاستگذاری در‌زمینه توسعه علمی نیازمند شناخت درست از عامل‌های اثرگذار بر آن است. یکی از ویژگی‌های جامعه‌های دینی نفوذ و اثرگذاری برخی عناصر دینی در کارکردهای آن و در نتیجه مردم است. در اینجا کوشش می‌شود با پایه‌های علمی و ابزار به‌کار رفته در جهان، سنجه‌ای برای اندازهگیری دسترسی به من...
[ 2 ] - اندازهگیری سرمایه اجتماعی در میان نخبگان (مطالعه موردی: نخبگان استان تهران)
یکی از چالش‌های اصلی سرمایه اجتماعی، سنجش و اندازهگیری آن است. ازاین‌رو روش‌های مختلفی برای آن پیشنهاد شده است. یکی از این روش‌ها ژنراتور موقعیت است که در این مقاله برای سنجش سرمایه اجتماعی نخبگان استفاده شده است. این روش بر سنجش میزان دسترسی فرد به منابع اجتماعی تأکید داشته و تلاش دارد منافع جذب شده توسط فرد در شبکه اجتماعی را بسنجد. در مقاله حاضر با استفاده از دادههای پرسش‌نامه‌ای که میان ن...
[ 3 ] - اثر سرمایه دینی بر هزینه های این جهان و هزینه های در راه خدا
یکی از سفارشهای ویژه دین، پرداخت زکات است که در مفهوم همگانی آن به معنای هزینه در راه خداست. این هزینه به پیوند افراد با دین یعنی عوامل برانگیزاننده دینی مانند ایمان و سرمایه دینی بستگی دارد. هزینههای این جهان نیز در شرایطی از سرمایه دینی اثر میپذیرد. این مقاله در پی آن است که به بررسی اثر سرمایه دینی بر هزینههای این جهان و هزینههای در راه خدای خانوار با نگاه به نظریههای اسلا...
[ 4 ] - برآورد اثر سرمایه دینی روی مصرف کالاها و خدمات ضروری و تجملی در جامعه شهری ایران
یکی از اثر‌های دین بر رفتارهای اقتصادی، اثر آن بر مصرف کالاهاست. در پژوهش پیش رو کوشیده شده است تا اثر سرمایه دینی بر اندازه مصرف کالاهای ضروری و تجملی برآورد شود. دادههای مصرف برای پژوهش پیش رو از نتیجه‌های آمارگیری از درآمد و هزینه خانوار شهری ـ که هر ساله از سوی مرکز آمار ایران گرداوری می‌شود ـ به‌دست آمده است. مدل‌های پژوهش با روش داه‌های تابلویی اقتصادسنجی برای استان‌های کشور برای دور...
[ 6 ] - الگوی رفتار تولیدکننده باورمند به زندگی پس از مرگ
رفتار تولیدکننده، یکی از چالش‌های نظری مهم درباره اثر دین بر اقتصاد است. در این‌باره نظریه‌هایی ارایه شده است؛ اما این نظریه‌ها نارسایی‌هایی نیز دارد. در نوشتار پیش رو کوشیده شده است با یادآوری انگیزه و هدف تولیدکننده و دادن چارچوبی سازگار با دین به آن، اثر باور به زندگی پس از مرگ و رضایت‌خاطر آن زندگی، بر رفتار تولیدکننده تحلیل و تبیین شود. نوشتار پیش رو در چارچوب نظریه‌پردازی می‌گنجد و روش...
[ 7 ] - برآورد اثر انفاق بر کاهش فقر در ایران
هدف اصلی پژوهش پیش‌رو برآورد اثر انفاق بر کاهش فقر در ایران است. در پژوهش برای انفاق از شمار موقوفه‌ها و مجموع پرداختی‌ها به کمیته امداد امام خمینی; و برای خط فقر از رویکرد نیازهای اساسی و برآورد هزینه سبد 2080 کیلو کالری به ازای هر نفر در روز و از متوسط قیمت آن در بین استانها استفاده شده است. در این بررسی، دادههای استانی دوره زمانی 1379 ـ 1390 به‌کار گرفته شده است. تجزیه‌وتحلیل با روش اقتص...
[ 9 ] - نظریه رفتار تولید کننده مسلمان
[ 11 ] - اثر ایمان مذهبی بر رفتار مصرف‌کننده
[ 12 ] - بررسی اثر وفور منابع طبیعی (نفت و گاز) بر سرکوب مالی و رشد اقتصادی از کانال اثرگذاری بر توزیع درآمد
در این مقاله تلاش شده است اثر وفور منابع طبیعی (نفت و گاز) بر سرکوب مالی و رشد اقتصادی از کانال اثرگذاری بر توزیع درآمد مورد بررسی قرار گیرد. مدل سیستم معادلات همزمان که از تبیین نظری پژوهش استخراج شده است با استفاده از روش حداقل مربعات سه مرحله‌ای (3SLS) برای دوره 1389-1352 مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که افزایش درآمدهای نفتی منجر به افزایش نابرابری شده و مطابق آنچه انتظار م...
[ 13 ] - بررسی امکان‌پذیری تدوین محتوای متون درسی رشته اقتصاد اسلامی و ارائة الگویی برای آن
هدف مقاله حاضر، بررسی دو پرسش و پاسخ به آنهاست: 1) چهارچوب و الگوی مناسب برای تدوین متون دروس مصوب رشته اقتصاد اسلامی چیست؟ و 2) آیاامکان تدوین متن درسی برای دروس مصوب رشته اقتصاد اسلامی وجود دارد؟ برای ارائة پاسخی مناسب، مقاله ابتدا با معرفی چهارچوبی نظری و تحلیل آن، الگویی رای تدوین متون درسی اقتصاد اسلامی ارائه می‌کند و سپس با مرور فهرست تفصیلی یک درس مصوب (برای نمونه، اقتصاد خرد اسلامی 1) ب...
[ 14 ] - اثر وفور درآمدهای نفتی بر رشد اقتصادی ایران از کانال اثرگذاری بر عدم تعادل در بودجه و بخش خارجی
در این پژوهش سعی شده است اثر وفور منابع نفتی بر عدم تعادل در بخش خارجی، عدم تعادل در بودجه و رشد اقتصادی مورد بررسی قرار گیرد. الگوی سیستم معادلات همزمان که از تبیین نظری پژوهش استخراج شد با استفاده از روش حداقل مربعات سه مرحله‌ای (3SLS) برای دوره 1391-1352 مورد ارزیابی قرار گرفته است. بر پایه نتایج پژوهش، کسری بودجه غیر نفتی و کسری تجاری غیر نفتی منجر به کاهش رشد اقتصادی می‌شوند. همچنین بر اسا...
[ 15 ] - اندازهگیری سرمایه اجتماعی در میان نخبگان استان تهران (با استفاده از تکنیک ژنراتور منابع)
همواره در پژوهش‌های مربوط به سرمایه اجتماعی، مسئله کمی کردن و اندازهگیری سطح سرمایه اجتماعی یکی از چالش‌های اصلی تلقی شده است. در این راستا تلاش‌ها و کوشش‌های متعددی صورت گرفته که به پیشنهاد روش‌ها و تکنیک‌های مختلفی انجامیده است. یکی از این روش‌ها، تکنیک ژنراتور منابع می‌باشد که در این مقاله از آن برای سنجش سرمایه اجتماعی نخبگان استفاده شده است. این تکنیک بر سنجش میزان دسترسی فرد به منابع اجت...
[ 16 ] - برآورد اثر تبعیض اقتصادی بین منطقهای بر رشد اقتصادی استان‌های کشور
این پژوهش با تدوین شاخص اندازهگیری تبعیض اقتصادی بین منطقهای بر پایه نگاه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تلاش دارد اثر این تبعیض را بر رشد اقتصادی استانها برآورد کند. دادههای استانی سالهای 1379 تا 1388 گردآوری و مدل رشد با روش دادههای تابلویی اقتصاد سنجی برآورد شده است. متغیر وابسته مدل، تولید ناخالص داخلی و رشد آن و متغیرهای توضیح‌دهنده مدل، موجودی سرمایه و نیروی کار استان بودهاند که ...
[ 17 ] - برآورد اثر عوامل اثرگذار بر بازده دارایی بانکها اسلامی (در کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی)
ارزیابی کارکرد نهادهای اقتصادی و مالی اسلامی و شناسایی ساز و کارهای آنها می‌تواند به سیاستگذاری بهتر در نظام بانکی کمک کند. برای اندازهگیری خوبی کارکرد بانکها، متغیرهای مختلفی را می‌توان در نظر گرفت. در این میان، بازده دارایی یک معیار بسیار مهم برای این کار است که خود تحت تأثیر دو دسته متغیرهای داخلی و خارجی بانک است. هدف این پژوهش، شناسایی مهمترین عوامل اثرگذار بر بازده دارایی بانک‌های اسلام...
[ 18 ] - طراحی سنجه و اندازهگیری سرمایه اجتماعی دینی بر پایه مولد جایگاه
یکی از چالش‌های مطالعات دینی، نبود سنجه‌های معتبر برای اندازهگیری آن است. در این زمینه کوشش‌هایی شده است؛ اما نگاه به دین در جایگاه یک سرمایه در سنجه‌های موجود دیده نمی‌شود. در این مقاله با پایه‌های علمی و ابزار جهانی، سنجه‌ای برای سرمایه دینی ساخته شده و برای اندازهگیری و تحلیل آن، میان دانشجویان دکتری دانشگاه تربیت مدرس به‌کار گرفته شده است. در این بررسی نخست سنجه طراحی و سپس پرسشنامه آن ب...
[ 19 ] - ارزیابی اثر بازارهای مالی بر بازار قرض‌الحسنه در ایران
بررسی کردارهای اقتصادی خداپسندانه و عوامل مؤثر بر آنها، یکی از نیازهای سیاستگذاری اقتصادی در جامعه برای گسترش این کردارهاست. در این مقاله کوشش می‌شود تا اثر بازارهای مالی و انفاق در جایگاه جانشین یا مکمل، اثر درآمد، سن و نهادها و سرمایه دینی در جایگاه عوامل پشتیبان و اثر بازار مسکن در جایگاه مانع کردار خداپسندانه بر روی اندازه بازار قرض‌الحسنه در کشور ارزیابی شود. دادههای استانی برای سالهای ...
[ 20 ] - اثر تبعیض اقتصادی بر بیکاری
بیکاری یکی از مشکلات اساسی اقتصاد در کشورهای مختلف، از جمله ایران است و پیش نیاز برطرف ساختن این مشکل، شناسایی عوامل موثر بر آن است. در این پژوهش اثر متغیرهای اقتصادی همچون نرخ رشد اقتصادی، تبعیض اقتصادی و نسبت موجودی سرمایه به نیروی‌کار و متغیرهای جمعّیتی همچون مهاجرت و نسبت نرخ مشارکت مردان به نرخ مشارکت زنان بر روی نرخ بیکاری در استان‌های ایران بررسی شده است. دادههای این پژوه...
[ 21 ] - طراحی شاخص بومی برای اندازه گیری فساد اقتصادی
(صحت مطالب مقاله بر عهده نویسنده است و بیانگر دیدگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام نیست) این پژوهش به‌صورت کلی در چارچوب نظریههای ارزیابی قرار دارد که به تدوین شاخص اندازهگیری فساد اقتصادی مبتنی بر ارزش‌ها و فرهنگ ایرانی - اسلامی می‌پردازد. در بخش ادبیات موضوع و مرور مطالعات اولیه برای ارائه شاخص فساد از روش اسنادی استفاده می‌شود. همچنین به بررسی نظری برای تدوین شاخص اندازهگیری فساد ا...
[ 22 ] - تبعیض اقتصادی بین منطقهای در ایران
(صحت مطالب مقاله بر عهده نویسنده است و بیانگر دیدگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام نیست) این پژوهش به صورت کلی در چارچوب نظریههای ارزیابی قرار دارد که به تدوین شاخص اندازه گیری تبعیض اقتصادی بین منطقهای بر پایه نگاه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و اندازهگیری آن برای سال 1389 پرداخته است. برای طراحی شاخص از روش تحلیل محتوا برای ارایه تعریف تبعیض اقتصادی بین منطقهای بر پایه قانون اساسی استفاده می...
[ 23 ] - برآوردکشش های تقاضای مسافر و بار در راه آهن جمهوری اسلامی ایران
اطلاع از کشش تقاضا ،علاوه بر این که قدرت تصمیم‌گیری و انتخاب عرضه‌کنندگان خدمات را افزایش می‌دهد، می‌تواند قدرت و توان انعطاف عرضه‌کننده (از جمله عرضه‌کننده خدمات ریلی) درمقابل تأمین‌کنندگان مواد اولیه را نیز مشخص کند. اگر سازمان راه آهن از اثر هر یک از عوامل مؤثر بر تقاضای خدمات نهایی ریلی و کشش آنها اطلاع داشته باشد، زمینه‌های مناسب تری را برای تصمیم‌گیری درباره عرضه زیربنا و نیز تعیین قیمت ...
[ 24 ] - برآورد اثر متغیرهای اقتصاد کلان بر انفاق
یکی از ابزارهای پایه‌ای اسلامی برای فقرزدایی و تحقق عدالت انفاق است، همچنین انفاق رشد و تعالی بخش انسان‌های پرداخت‌کننده و در پی آن جامعه است، زیرا انفاق یک عمل اقتصادی است، می‌تواند از متغیرهای اقتصادی و اجتماعی اثرپذیری بسیاری داشته باشد. در این مقاله در پی برآورد اثر بهبودها و نابسامانی‌های بازارها بر انفاق هستیم. برای این منظور، تلاش می‌شود اثر برخی متغیرهای اصلی اقتصادی جامعه بر انفاق برآ...
[ 25 ] - ارزیابی عملکرد کمیته امداد امام خمینی (ره) در زمینه جمع آوری زکات
در این بررسی در پی آنیم تا به ارزیابی عوامل اثرگذار بر جمع آوری زکات توسط کمیته امداد بپردازیم تا شاید از این رهگذر بتوانیم ساز و کارهایی برای بهبود عملکرد آن پیشنهاد نماییم. در این مقاله زکات از دیدگاه نظری، عملکرد زکات در ایران و تجزیه و تحلیلی بر عوامل مؤثر بر عملکرد کمیته امداد در زمینه جمع آوری زکات بر پایه داده های در دسترس را خواهیم داشت. در این بررسی به دو روش عملکرد زکات در کشور را تحل...
[ 26 ] - بررسی عملکرد ایران در باره ابعاد نه گانه‌ی اقتصاد مقاومتی در مقایسه با شاخص های متناظر در کشورهای منتخب مِنا و اکو
اقتصاد مقاومتی، رویکرد جدیدی در برابر جریان غالب علم اقتصاد و برآمده از تحولات درونی اقتصاد ایران با توجه به مولفه‌های قدرت در جهان است. در این مقاله، ضمن اشاره به رویکرد‌های حمایت‌گرا از اقتصاد، ابعاد اقتصاد مقاومتی بازتعریف شده‌اند. خصوصیاتی چون درونزایی، برون‌نگری، امنیت غذایی، پایداری زیست محیطی، دانش بنیانی، عدالت‌محوری، مردم‌سالاری، قدرت اقتصادی و سرمایه اجتماعی، 9 بُعد اقتصاد مقاومتی می...
[ 27 ] - Estimation of Economic Sanctions Effects on Employment of Agricultural Production
The agricultural sector is one of the most important economic sectors in Iran’s economy which has a high share of gross national product. This sector has also a significant contribution to the country's employment and process of economic development. On the other hand, agricultural sector plays an important role in creating employment for villagers and it also prevent the acceleration of migrat...
[ 28 ] - بررسی اثر تحریم‌های اقتصادی بر تولید و اشتغال بخش صنعت ایران
بررسی اثر تحریم های اقتصادی بر تولید و اشتغال بخش صنعت ایران بخش صنعت از نظر تنوع و فراوانی محصولات تولیدی و نیز قدرت اشتغال زایی در تحولات اقتصادی کشور نقش کلیدی ایفا می کند و امکان رشد و توسعه سایر بخش ها را فراهم می کند. در سال های اخیر سهم اشتغال صنعتی کاهش یافته است و به نظر می رسد که در میان عوامل متعددی که بر میزان اشتغا� 2000 � بخش صنعت موثرند، تحریم های اقتصادی اثرات مخرب بیشتر...
[ 29 ] - Estimating the Impact of Economic Sanctions on Employment in the Service Sector
The service sector is one of the most important sectors of the economy, accounting for a high percentage of GDP. Two-thirds of economic activity is devoted to services. The growing growth in the service sector is faster than that of the commodity trade, and in addition, the largest workforce is employed in the sector, accounting for 48 percent of Iranchr('39')s total employment. Services consti...
[ 30 ] - The effect of religious faith on allocating time to action in the way of God
This essay examines the effect of religious faith on the allocation of time for doing deeds in the way of God among the citizens working in free jobs in Zahedan city. The statistical population is the citizens working in free jobs in Zahedan city, and the number of samples was calculated using the Cochran formula of 500 people, the data was collected with a questionnaire. The questionnaire cons...
نویسندگان همکار