ابوالفضل مساعدی

استاد دانشکدة منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد

[ 1 ] - پیش ‏بینیِ بارندگی ماهانه با استفادة مستقیم از موجک و شبکة عصبی موجکی

برآورد و پیش‏‏بینی بارش اهمیت ویژه‏ای دارد. به دلیل نبود قطعیت، هیچ ‏یک از مد‏ل‏های آماری و مفهومی نتوانسته‏اند به منزلة یک مدل برتر در الگوسازی دقیق بارش شناخته شوند. اخیراً، به کاربردِ موجک در آنالیز سیگنال‏ها و سری‏های زمانی در هیدرولوژی توجه شده‏ است. در این تحقیق، سیگنال بارندگی با استفاده از موجک مادر منتخب تجزیه شد و داده‏های به‌دست‌آمده با دو روش برازش معادلات مستقیم و هیبرید عصبی- موجکی ...

[ 2 ] - بررسی رابطة تولید مرتع با پارامترهای اقلیمی مؤثر و شاخص‌های خشکسالی در مراتع ندوشن

با آنکه بارندگی مهم‌ترین عامل تأثیرگذار در تولید مرتع است، اطلاعات اندکی دربارة روابط تولید مرتع تحت تأثیر متقابل عوامل آب‌وهوایی و، به‌ویژه، شاخص‌های خشکسالی وجود دارد. این پژوهش با هدف بررسی ارتباط تولید مرتع با عوامل آب‌و‌هوایی بارندگی، دما، تبخیر، تعرق، شاخص‌های خشکسالی بارش استانداردشده (SPI)، و شناسایی خشکسالی (RDI) در منطقة ندوشن واقع در استان یزد انجام شده‌ است. بدین منظور، در مورد هر ع...

[ 3 ] - اصلاح شاخص خشک‌سالی RDI بر اساس مناسب‌ترین روش برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل و تابع توزیع احتمال

شاخص RDI از برازش توزیع لوگ‌نرمال بر مقادیر نسبت بارندگی (P) به تبخیر و تعرق ‌پتانسیل (ETo) در هر بازة زمانی دلخواه به‌دست می‌آید. در این شاخص مقدار ETo از روش ترنت‌وایت (Th) و بر اساس دمای‌ میانگین محاسبه می‌شود. روش Th مقدار ETo را در مناطق ‌خشک و نیمه‌خشک کمتر از مقدار واقعی تخمین می‌زند. همچنین، در برخی از مناطق ممکن است توزیع لوگ‌نرمال نتواند مناسب‌ترین توزیع بر مقادیر نسبت بارندگی به ETo ...

[ 4 ] - بررسی کارایی منطق فازی در پیش¬بینی جریان روزانه رودخانه

پیش­بینی و برآورد جریان رودخانه برای هر منطقه و حوضه آبریز به عنوان یکی از مهمترین پارامترها در استفاده بهینه از منابع آبی محسوب می­شود. در این پژوهش از مدلی مبتنی بر منطق فازی (سیستم استنتاج فازی، FIS Fuzzy Inference System) برای انجام فرآیند پیش­بینی جریان استفاده شده است. به این منظور از سه پارامتر بارندگی، دما و دبی روزانه حوضه آبریز لیقوان­چای برای پیش­بینی جریان روزانه رودخانه لیقوان، اس...

[ 5 ] - ارزیابی آلودگی به عناصر سنگین و رابطۀ آن با دانه‏ بندی رسوبات مخزن دریاچۀ سد کارده

امروزه منابع آب ذخیره‌شده در مخازن سدها یکی از منابع اساسی تأمین آب شرب محسوب می‏شوند. عناصر موجود در رسوبات مخازن سدها از مهم‏ترین عوامل مؤثر بر کیفیت آب هستند. به‌دلیل مشکلات ناشی از کم‏آبی، بر‌خلاف برنامه‏ریزی‏های اولیه، امروزه تقریباً همۀ آب ذخیره‌شده در مخزن سد کارده به شرب اختصاص داده شده‏ است. از طرف دیگر، در سطح حوضۀ آبریز این سد تغییرات زیادی از نظر کاربری اراضی، توسعۀ اراضی کشاورزی و ا...

[ 6 ] - تعیین خصوصیات خشکسالی بر اساس شاخص شناسایی خشکسالی (RDI) و بررسی تغییرات آن در مناطق و دوره‌های مختلف زمانی

سابقه و هدف: خشکسالی یک پدیده آب و هوایی است که در همه‌ی مناطق اقلیمی اتفاق می‌افتد. هر پدیده خشکسالی با سه مشخصه تداوم خشکسالی، شدت خشکسالی و بزرگی خشکسالی شناخته می‌شود. از جمله شاخص‌های خشکسالی، شاخص شناسایی خشکسالی (Reconnaissance Drought Index) می‌باشد. تغییر اقلیم و به دنبال آن تغییر در خصوصیات پدیده خشکسالی و تاثیر آن بر اکوسیستم‌ها باعث نگرانی در جوامع بشری و در بین محققان شده‌است. ویژگ...

[ 7 ] - نقش تبخیر و تعرق در پایش خشک‌سالی هواشناسی در چند ناحیه اقلیمی کشور

سابقه و هدفآب یکی از اساسی‌ترین نیازهای بشر و سایر موجودات زنده است. خشک‌سالی پدیده‌‌ای طبیعی و تکرار‌پذیر است که می‌تواند موجب بروز بحران‌های جدی شود. این پدیده ‌در هر رژیم آب و‌ هوایی، حتی در مناطق مرطوب ممکن است مشاهده شود، اما اثرات و فراوانی آن در مناطق خشک و نیمه‌خشک بیشتر نمایان می‌شود. مهم‌ترین عامل ایجاد خشک‌سالی بارندگی می‌باشد، اما افزایش و یا کاهش تبخیر و تعرق می‌تواند تا حدودی شرای...

[ 8 ] - بررسی اثر تغییر اقلیم بر مقدار نیاز خالص آبیاری محصولات عمده‌ی دشت همدان- بهار با استفاده از نتایج مدل ریزمقیاس LARS-WG

تغییر اقلیم و اثرات آن بر منابع آب یکی از مهم‌ترین چالش‌های فراروی بشر در قرن حاضر و آینده می‌باشد. در این تحقیق اثر این پدیده بر مقدار نیاز خالص آبیاری محصولات عمده‌ی دشت همدان- بهار )گندم، جو، سیب‌زمینی، چغندرقند، ذرت دانه‌ای و علوفه‌ای، نخود و پیاز( در سه دهه‌ی آتی بررسی شده است. بدین منظور ابتدا توانائی مدل LARS-WG5 برای شبیه‌سازی متغیرهای اقلیمی دمای حداقل و حداکثر، تابش خورشیدی و بارش ایس...

[ 9 ] - مدل‌سازی برخی از عوامل موثر بر فرسایش شیاری با استفاده از منطق فازی

یکی از چالش‌های بزرگ در فرآیند برنامه‌ریزی و مدیریت اکوسیستم‌های طبیعی از جمله منابع آب‌و‌خاک، عدم درک پیچیدگی‌ها و پویایی این اکوسیستم‌ها در مدل‌های مرسوم می‌باشد اما بر اساس ایده اساسی تئوری فازی، می‌توان این محدودیت را وارد مدل نمود. در این پژوهش نیز به منظور مدل‌سازی رابطه عوامل "درصد سنگریزه سطح زمین"، "درصد سیلت" و "اثر مشترک طول شیب و درصد شیب" با عامل "سطح مقطع شیار در واحد طول"، مدل‌ها...

[ 10 ] - مدل‌سازی توأم تغییرات زمانی- مکانی بارش ماهانه (مطالعه موردی بخشی از استان گلستان)

بارش یکی از تغییرپذیرترین پدیده‌های هواشناسی و هیدرولوژیکی است. بررسی نحوه تغییرات زمانی-مکانی بارش به منظور مدیریت و برنامه‏ریزی منابع آب در مناطق مختلف یک حوضه آبریز بسیار ضروری است. خودهمبستگی زمانی-مکانی این داده‏ها از یک طرف کار تحلیل آن‏ها را مشکل می‏سازد و از طرف دیگر سبب افزایش دقت تحلیل آن‏ها می‏شود. هدف از این پژوهش، مدل‏سازی تغییرات توأم زمانی-مکانی و درون‌یابی بارش ماهانه در سطح است...

[ 11 ] - گزارش فنی بررسی تأثیر ناحیه آب و هوایی بر میزان همبستگی تعدادی از پارامترهای هواشناسی با شاخص‌های خشکسالی هواشناسی

در این پژوهش به پایش خشکسالی بر اساس سه شاخص خشکسالی SPI، RDI، SPEI در ایستگاههای بابلسر، بندرعباس، سبزوار، شهرکرد، شیراز و زاهدان به‌منظورتأثیر بررسی تبخیر‌‌ و ‌‌تعرق بر خشکسالی پرداخته شده است. میزان همبستگی شاخص‌های مذکور در مقیاس 12 ماهه با میانگین متحرک 12 ماهه تعدادی از پارامترهای هواشناسی محاسبه گردید. بر اساس نتایج، بالاترین مقادیر همبستگی بارش با شاخص SPI و همچنین همبستگی معناداری بین ...

[ 12 ] - توسعه ی شاخص تجمیعی خشکسالی (ADI) بر پایه تجزیه به مولفه های اصلی به منظور پایش خشکسالی کشاورزی در استان گلستان - ایران

شاخص‌های تک متغیره برای هدف و کاربردی مشخص تا حد زیادی مفید می‌باشند، اما تصویر جامعی از ویژگی‌های خشکسالی به عنوان یک پدیده پیچیده‌ی اقلیمی ارائه نمی‌نمایند. در این پژوهش با محاسبه‌ی شاخص‌های مختلف خشکسالی به عنوان ورودی و استفاده از روش تجزیه به مولفه‌های اصلی (PCA)، شاخص تجمیعی خشکسالی (ADI) جهت پایش خشکسالی کشاورزی در سطح استان گلستان توسعه داده شد. بدین منظور با استفاده از داده‌های روزانه ...

[ 13 ] - اثر تغییرات بارش و کاربری اراضی بر تولید رسوب (مطالعه موردی: حوزه آبخیز صنوبر- تربت حیدریه)

فرسایش خاک در حوزه­های آبخیز تابعی از اقلیم، توپوگرافی، نوع خاک و کاربری اراضی می­باشد. دراین بین، اهمیت بارش به دلیل نوسانات زیاد و کاربری اراضی به دلیل نقش آبخیز­نشینان در توسعه جوامع بسیار مشهود است. در این تحقیق از داده­های بارش، دبی و رسوب در دوره آماری 1388-1346 استفاده شد. وضعیت خشکسالی با شاخص SPI سه­ماهه مشخص شد. با استفاده از تصاویر ماهواره­ای، نقشه کاربری اراضی در سه مقطع زمانی تهیه ...

[ 14 ] - تعیین بهترین روش دمایی برآورد تبخیر از سطح مخزن سد کارده به منظور بررسی تاثیر کاهش حجم مفید مخزن بر مقدار افزایش تبخیر از سطح دریاچه

سابقه و هدف: کم‌آبی امروزه به یکی از مهم‌ترین مشکلات مردم در بسیاری از جوامع تبدیل شده است. احداث سد و ذخیره آب به منظور تامین بخشی از آب مورد نیاز و هم‌چنین کنترل سیل یکی از راه‌های همزیستی با مشکلات ناشی از کم‌آبی، سیل و یا خشکسالی است. وضعیت تبخیر از سطوح آبی دریاچه‌ها، مخازن و برکه‌ها در نحوه بهره‌برداری بهینه از منابع آبی بسیار مؤثر است. میزان تبخیر از سطح آب‌ها معمولا در مناطق خشک، بویژه ...

[ 15 ] - Association between XRCC1 (rs1799782) Gene Polymorphism and Oral squamous cell carcinoma

Background and purpose: Oral squamous cell carcinoma (OSCC) is the most common tumor of the head and neck. XRCC1 is a DNA repair gene and there are controversies about the association between XRCC1 gene polymorphism (RS1799782) in pathogenesis and susceptibility to OSCC. The purpose of this study was to investigate the association between XRCC1 (rs1799782) gene polymorphism and its dominant all...