شهر، به مثابه تبلور آیین و اندیشه جامعه، نمی تواند در تمدنهای مختلف یکسان پدید آید. گوناگونی شهرها در تاریخ و جغرافیای جهان، بیش از هر چیز معلول این تفاوت است. فلات ایران به عنوان یکی از قدیمیترین زیستگاههای بشر، تمدنهای مختلفی را تجربه کرده و شهرهای زیادی را به وجود آورده است. بررسی روند تغییرات شهر ایرانی در طول تاریخ دو شیوه کاملاً متمایز را از سازمان فضایی شهر ارائه می دهد. سازمان فضایی به...

بررسیها و مطالعات جغرافیایی جمعیت، به علت پرداختن به موضوع جمعیت با دید جغرافیایی، از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است. جمعیتی که در کالبد فضایی فعالیتهای خود بررسی شده است، انعکاسهای آن در فضا و تاثیر پذیری فضایی، شیوه نگارش ویژه ای را به وجود آورده که در جغرافیای جمعیت مطرح است. با توجه به تنوع محیطی (جغرافیایی) و تاثیر گذاری آن بر توزیع فضایی جمعیت، در جنوبغربی دریای خزر و در بستر جغرافیا...

با وقوع تحولات در برخی کشورهای اسلامی واقع در جغرافیای جهان عرب در سال 2011م و تغییر نظام‏های سیاسی پیشین آنها که سه ویژگی بارز اقتدارگرایی، اسلام‌ستیزی و همراهی با غرب و اسرائیل در سیاست‏های داخلی، منطقه‏ای و بین‏المللی را دارا بودند، شاهد انتشار ادبیات تحلیلی متعددی پیرامون این وقایع هستیم که یکی از آنها اعتقاد به «بیداری اسلامی» در «بهار عربی» است. در این نوشتار ضمن مفروض دانستن این ایده در ...

گسترش شهرنشینی، توسعه فضایی و کالبدی و افزایش اهمیت و نقش‌ شهرها در عرصه‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و... زمینه‌ساز توجه بیشتر و تلاش بازیگران برای به کنترل درآوردن فضاها و افزایش حوزه نفوذ، رقابت بازیگران و خلق مناظر و ریخت خاصی در شهرها شده است. گسترش و تنوع مسائل و بارز شدن نقش سیاست و قدرت در شهر هم در سطح ملی و هم بین‌المللی، موجب توجه جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک به فضاهای شهری و شکل‌گیری شا...

محیط زندگی با تعریف روشن عرصه‌های فردی و جمعی و ایجاد سلسله‌مراتب فضایی سامان می‌یابد و عرصه‌های تعریف‌شده‌ احساس تعلق افراد به محیط را افزایش می‌دهد. محیط‌های آموزشی ازجمله محیط آموزش معماری نیز به چنین عرصه‌هایی نیاز دارند. این مقاله، عرصه‌کار‌‌فردی در کارگاه طراحی معماری را به‌عنوان مکملی برای عرصه‌کارجمعی و عاملی تأثیرگذار بر کیفیت محیط آموزش مطرح می‌کند. هدف این پژوهش کیفی، معرفی عرصه‌کارف...

آمایش سرزمین نتیجه بازتاب اندیشه­ و عملکرد مستمر و با نظم و برنامه گروه­های انسانی در مقیاس­های متفاوت (روستایی، شهری، ناحیه­ای و ملی و حتی در برخی مصادیق بین المللی) است تا توزیع هماهنگ انسان­ها و فعالیت­های اقتصادی را در رابطه با منابع طبیعی ناحیه تأمین کند. آمایش سرزمین در خدمت انسان برای ارتقای سطح کیفی زندگی او است. و تفکر آمایشی بیانگر روح فعال و جسم پویای بشری با درک جغرافیایی است. آمایش...

اغلب تحقیقات انجام‌شده در ایران به بررسی چگونگی تخصصی‌شدن و تمرکز فضایی صنایع پرداخته‌اند و مطالعه‌ای که علاوه بر تخصصی‌شدن، تأثیر تنوع و رقابت صنعتی بر تمرکز فضایی صنایع را نیز سنجیده باشد، تا به حال صورت نگرفته است. از‌ این رو، این مقاله برای تعیین موقعیت و جایگاه شهرستان‌های مختلف کشور ایران در ساختار فضایی تولید، به بررسی تأثیر تخصصی‌شدن، تنوع نسبی و رقابت صنعتی بر تمرکز فضایی صنایع در بخش‌...

جغرافیای انتخابات یکی از شاخه¬های جغرافیای سیاسی است که به مطالعه جنبه¬های جغرافیاییِ انتخابات مانند سازماندهی فضایی انتخابات، تنوعات فضایی در الگوهای رأی¬گیری و تاثیر عوامل محیطی و فضایی در تصمیم¬های رأی¬دهندگان می¬پردازد. عواملی که به لحاظ موقعیتی، جغرافیایی و فضایی نوع تصمیم¬گیری¬های انتخاباتی را تحت¬الشعاع قرار می¬دهند، بسیار گسترده¬اند. یکی از این عوامل مقوله طایفه¬محوری است که از عوامل تاث...

تحلیل و بررسی فعالیت‌‌های علمی یک جامعه، نقش مهمی در برجسته‌کردن نقاط ضعف و قوت این‌گونه فعالیت‌ها دارد و زمینه را برای کاهش موانع پیشرفت علمی فراهم می‌‌کند. این مقاله به منظور تحلیل روش‌ها و موضوعات مقاله‌های علمی - پژوهشی چاپ‌شده در مجلات جغرافیایی ایران در 5 سال (از ابتدای سال 1388 تا انتهای سال 1392) تهیه شده است. واحد نمونۀ این تحقیق، مجموع مقاله‌های چاپ‌شده در سه مجلة «جغرافیا و توسعه»، «...

محرک‌های مالی R&D شامل مشوق‌های مالیاتی، یارانه‌ها، گرنت‌ها و سایر انگیزه‌هاست که توسط دولت برای حمایت فعالیت‌های R&D اعمال می‌شود. عملکرد اقتصادی می‌تواند از کشورهای دیگر متأثر شود. در این مطالعه محرک‌های مالیاتی به‌عنوان حمایت‌های غیرمستقیم و سوبسیدهای مستقیم به‌عنوان حمایت‌های مستقیم در نظر گرفته‌شده است. هدف شناسایی مناسب‌ترین مدل فضایی و مقایسه این محرک‌ها با رویکرد مدل داده های تابلویی پو...