از دیدگاه اسلامى، انسان از آن جهت که انسان است، احترام و حق حیات دارد. به همین جهت، کشتن بدون مجوز یک انسان، مساوى با کشتن همه انسان‏ها است. با این حال، جنگ و جهاد هم در مواردى تجویز و تشریع شده است و مسلمانان اجازه یافته‏اند تا با کسانى که با مسلمانان سر جنگ دارند، به جهاد برخیزند; اما در مقابل، محدودیت‏هایى نیز مقرر شده و امورى همچون کشتن زنان، کودکان و سالخوردگان ممنوع شده است. با توجه به تغ...

 با توجه به رویکرد تعالی بخش اسلام به بشر، حقوق جنگ جایگاه ویژه‌ای در اسلام دارد، تا جایی که چه در قرآن و چه در سیره نبوی، مفهوم حقوق انسانی در طول جنگ‌ها از برجستگی بالایی برخودار بوده است. در واقع، هدف اصلی اسلام تعالی انسان است و جنگ به خودی خود هدف نیست و تنها در قالب «جهاد» برای دفاع از مرزهای دین از اهمیت و قداست برخوردار است. از طرف دیگر، گسترش مخاصمات مسلحانه در خاورمیانه اسلامی به‌خصوص...

موضوع جنگجویان خارجی هرچند از منظر تاریخی موضوع جدیدی محسوب نمی شود اما در ادبیات حقوق بین الملل موضوعی است که به تازگی و بنا به ضرورت ها بدان توجه نشان داده شده است. وجه ممیزه جنگجوی خارجی و مزدور بر اساس تعاریفی که از آنها به دست آمد در تفاوت انگیزه ها است. مزدور با انگیزه مادی که می تواند پول یا بهره مندی از امتیازات مادی و مانند آن باشد اما انگیزه جنگجویان خارجی انگیزه ایدئولوژی، دینی و یا ...

استثنای شبه جرم به ترتیب در ماده 11 کنوانسیون اروپایی مصونیت دولت‌ها و ماده 12 کنوانسیون ملل متحد در مورد مصونیت دولت‌ها و اموال آن‌ها به عنوان یکی از استثنائات مهم بر مصونیت دولت‌ها پیش‌بینی شده است؛ اما ابهامات زیادی در خصوص دامنه و گسترة این استثناء دیده می‌شود. در این مقاله در پرتو رأی مصونیت صلاحیتی تلاش شده است به این ابهامات پاسخ داده شود از جمله اینکه، آیا مفاد مواد مذکور به قاعده عرفی ...

دولت اسلامی عراق و شام یا همان داعش، یک سازمان تروریستی سیاسی و نظامی است که از سال 2014 به طور چشمگیری تیتر رسانه‌ها شد. این گروه که حضور گسترده‌ای در عراق و سوریه دارد، با تشکیل خلافت اسلامی به رهبری ابوبکر البغدادی، یک دولت اسلامی را به مرکزیت شهر الرقه در 29 ژوئن 2014 ایجاد کرد. بعد از تشکیل این خلافت و آغاز اقدامات سختگیرانه و گسترده در مناطق تحت تصرف و با ادامۀ حملات و پیشروی به شهرهای مخ...

به دنبال شکل‌‌گیری مادة 3 مشترک کنوانسیون‌های چهارگانة ژنو در سال 1949 و پروتکل الحاقی دوم به این کنوانسیون‌ها در سال 1977، جامعة جهانی به مفهوم آستانۀ مخاصمات مسلحانة غیربین‌المللی، به عنوان مرز عبور از وضعیت‌هایی چون شورش و درگیری‌های پراکندة داخلی و ظرفیتی مؤثر در کاهش حقوق حاکمیتی و حتی پایان بخشیدن به صلاحیت انحصاری محاکم داخلی دول محل وقوع مخاصمه، توجه نشان دادند. دول محل وقوع مخاصمه، به‌...

حق دفاع مشروع دولت ها، زمانی که قربانی حملات مسلحانه قرار می­گیرند در حقوق بین الملل عرفی و قراردادی به رسمیت شناخته شده است. با این حال امروزه حملات تروریستی که عمدتاً توسط بازیگران غیردولتی علیه دولت ها شکل می گیرد نیز براساس رویه بین المللی خصوصاً از مسیر قطعنامه های شورای امنیت می تواند حق دفاع مشروع را برای دولت ها ایجاد نماید. امروزه دیگر حق دفاع مشروع دولت ها علیه حملات تروریستی مورد پذیرش...

قرن 21 آغاز تحول در یکی از حوزه‌های حقوق بین‌الملل یعنی حقوق مخاصمات مسلحانه است. دسترسی به سلاح‌های جدید، پیشرفت تکنولوژی و توسل به ترفندهای امروزی سبب شده است نه‌ تنها پدیدۀ شوم مخاصمه به کلی از چارچوب حقوق بین‌الملل رخت برنبندد، بلکه با بروز تحولات اخیر بر پیچیدگی‌های آن افزوده شد. در حقوق بین‌الملل سنتی، اصل بر وجود مخاصمه در روابط بین دولت‌ها بود که پس از روبه‌روشدن با تحولات به‌وجود‌آمده ...

با اوج گرفتن مبارزه با اقدامات تروریستی، استعمال واژه «رزمندگان غیرقانونی» در ادبیات حقوق بین‌الملل بیش از پیش شایع شده است. مشارکت غیرقانونی افراد در مخاصمات مسلحانه گو اینکه باعث می‌شود نتوان آنها را پس از دستگیری، اسیر جنگی و متمتع از حقوق زندانی جنگی قلمداد کرد اما این امر به آن معنا نیست که این اشخاص از هیچ حمایتی در حقوق بشردوستانه بین‌المللی و حقوق بشر برخوردار نباشند. کنکاش در مفهوم رزم...

 گسترش حضور شرکتهای نظامی خصوصی در درگیری‌های بین‌المللی معاصر و بویژه مشارکت مستقیم کارکنان اینگونه شرکتها در مخاصمات مسلحانه، موجب طرح مباحث و چالشهایی در حوزه حقوق بین‌المللی بشردوستانه شده است. برای پاسخ‌گویی به ادعاهایی که به ناتوانی حقوق بین‌الملل در رویارویی با پدیده شرکتهای نظامی خصوصی مطرح شده است از یک‌سو تعیین وضعیت کارکنان این شرکتها از منظر حقوق بشردوستانه (به عنوا...