اعجاز قرآن از جنبه‌های گوناگونی بررسی شده است که یکی از انواع آن اعجاز علمی است. علوم در قرآن به دو دسته تقسیم می‌شوند: علم به حقایق حسی و عقلی، علم به حقایق غیبی و ماورایی. گرچه قریب به یک چهلم آیات شریفه به خلقت آسمان‌ها، ماه، خورشید، ستارگان و عجایب آنها اختصاص پیدا کرده است، وجود احادیثی دربارة منع ایجاد ارتباط بین گردش ستارگان و تأثیر آنها بر سرنوشت بشری را نمی‌توان نادیده گرفت. در این مقا...

ستاره‌شناسی یونانی از طریق کتاب مجسطی بطلمیوس به زبان عربی وارد شد و توانست منشأ آثار گوناگون علمی در عالم اسلام شود. هیئت که نمایندۀ وجه کیهان‌شناسانۀ نجوم در تمدن اسلامی است، آهسته آهسته از دیگر رشته‌های نجوم مجزا شد و تبدیل به یک رشتۀ خاص و مستقل از دانش نجوم گردید. در این مقاله تلاش شده، بیشتر آثار شناخته شده که در زمینۀ علم هیئت در تمدن اسلامی نوشته شده‌اند معرفی گردیده و طبقه‌بندی شوند. و...

در این مقاله، مکاتبات علامه محمدحسین شرف‌الدین درباره تخریب بقیع بررسی و بر اساس آن، نقش ایشان در واکنش علمای شیعه به این مسئله تحلیل شده است. شرف‌الدین تأثیری عمیق در اطلاع‌رسانی، همبستگی و تحریم حج از سوی کشورهای اسلامی داشت و تلاش برای مقابله نظامی کشورهای اسلامی به سرکردگی یمن با آل سعود، از جمله اقدامات اوست. تنها اقدام اخیر به دلیل اشتباه محاسباتی وی درباره امام یحیی پادشاه یمن ناکا...

شبکه­هایانحرافقائم درمحاسباتژئودزی فیزیکیو محاسبهژئوئیدبسیارپراهمیتهستند. یکی از روش­های تعیین مولفه­های انحراف قائم () مقایسه مختصات نجومی و ژئودتیک است. در قرن اخیر با پیشرفت­های صورت گرفته قادر به تعیین مختصات ژئودتیک با استفاده از مشاهدات GPSبا دقت بسیار زیاد هستیم. همچنین با به‌‌کارگیری روش­های الکترواپتیکی نجوم ژئودتیک، تغییرات اساسی در روش­های کلاسیک نجوم ژئودتیک در تعیین مختصات نجومی به...

تاکنون مقالات ارزشمندی در خصوص ورود نجوم جدید به ایران نوشته شده‌است. مسألۀ اصلی اغلب این پژوهش‌ها، محتوای نسخه‌های خطی‌ای است که برای اولین بار در این زمینه نوشته شده‌اند. در حالی که بسیاری از این نوشته‌ها، در عمل تأثیر چندانی بر جامعۀ علمی ایران نداشته‌اند و نتوانسته‌اند موجب انتشار نجوم جدید در ایران بشوند. در این مقاله علاوه بر کتاب‌های نوشته شده، برخی از عوامل اجتماعی این موضوع نیز مطرح شد...

چکیده این رساله تصاویر صور فلکی و اجرام آسمانی، از قدیمی ترین بازمانده های تصویری موجود در ایران تا دوره قاجار را مورد بررسی قرار داده است. در فصل اول به تعریف علم نجوم و صور فلکی، تاریخچه آنان در ایران باستان و دوران اسلامی، همچنین احکام نجوم و باور تاثیر ستارگان که جزئی جدایی ناپذیر از مسائل نجومی در طول تاریخ محسوب می شدند پرداخته شده است. در مبحث علم نجوم ایران باستان، سنت ها و باورهای مذ...

در این مقاله تحریرهای طوسی و مغربی، از راه تحقیق در ویژگیهای هر یک و تفاوتهای آنها با یکدیگر، بررسی می شود. طوسی در تحریر اُکَر تئودوسیوس به چارچوب ظاهری متن اصلی پایبند بوده است؛ در عین حال با اضافه کردن اصول موضوعه و چند قضیۀ مقدماتی به استحکام ساختار ریاضی این رساله افزوده است و جملاتی را که خود به متن اضافه کرده است با عبارات مشخصی چون «أقول» و «فی بعض النسخ» از متن اصلی جدا کرده است. شیوۀ نگ...