نظام شهری تجسم فضایی مدیریت و برنامه ریزی سرزمین است. با مطالعه نظام شهری نحوه پخشایش و میزان تعادل جمعیت شهرها و تناسب این توزیع با تعداد شهرها مشخص می گردد هدف مقاله حاضر، بررسی نظام شهری استان لرستان و تحلیل میزان تعادل  و تناسب اندازه جمعیت و تعداد سکونت‌گاههای شهری در سطح استان می باشد. تحقیق حاضر از منظر هدف؛ شناختی ، استراتژی تحقیق استفهامی،  با روش ارزیابی- مقایسه ای با به‌کارگیری مدل‌ه...

تمرکز نامعقول و نا متناسب امکانات در عرصه های زیستی، توسعه ی اقتصادی – اجتماعی نابرابر نواحی جغرافیایی را در پی خواهد داشت. موضوعی که بازتاب آن را در چشم انداز جغرافیایی شهرها و رشد ناهمگون آنها نیز می توان یافت. فرآیند چنین روندی شبکه شهری را در عملکرد خود نامتعادل ساخته است. برای ایجاد تعادل و به منظور شکل دادن فضاهای مناسب و همگون بحث برنامه‌ریزی منطقه ای، شناخت نابرابری های اقتصادی، اجتماعی...

هدف این مقاله بررسی عملکرد شهر ابهر بعنوان یک شهر میانی در ساختار توسعه فضایی استان زنجان است. روش تحقیق توصیفی– تحلیلی می باشد. برای بررسی نقش شهر و حوزه نفوذ آن از روشها و مدلهای کمی استفاده شده است. مدلهای اقتصادی نشان می دهد، این شهر در بخش دوم و سوم اقتصاد دارای شرایط پایه ای بوده و نقش خدماتی داشته است. در بخش صنعت نیز از رشد مناسبی برخوردار می باشد. بررسی حوزه نفوذ شهر ابهر، بیانگر اختصا...

در عصر حاضر که با خصیصه‌های عدم قطعیّت، نوآوری و پیچیدگی مسائل شناخته می‌شود، نظام برنامه‌ریزی سنّتی با چالش‌های متنوّعی مواجه است. یکی از ضعف‌های نظام برنامه‌ریزی منطقه‌ای رایج، عدم شناسایی، تحلیل و به‌کارگیری عوامل کلیدی توسعة منطقه است؛ از این رو، پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل کلیدی توسعة استان خراسان شمالی با رویکرد آینده‌نگاری راهبردی انجام گرفته است. این پژوهش، با رویکردی آینده‌نگرانه از ت...

نقطه اشتراک برنامه‌ریزی شهری و عدالت اجتماعی در شهر، عدالت توزیعی است. اساس توزیع عادلانه خدمات شهری نیز توجه به دو معیار قابلیت دستیابی و چگونگی پراکنش فضایی خدمات می‌باشد. هدف این پژوهش تحلیل تعادل فضایی دسترسی به خدمات شهری در شهر اقلید می‌باشد. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی می‌باشد. داده‌های مورد نیاز با روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه گردآوری شد. جامعه آماری، شهروندان 15 محله شهر اقلید ...

یکی از ویژگی‌های کشورهای جهان سوم، تمرکز شدید جمعیت و فعالیت‌ها و عدم تعادل فضایی در برخورداری از امکانات اجتماعی است. این ویژگی را در ایران قبل از انقلاب و آثار و بقایای آن را در ایران بعد از انقلاب می‌توان یافت. بر طبق این ویژگی بخش عمده‌ای از امکانات و جمعیت در یک یا چند نقطه تمرکز می‌یابد و سایر مناطق به صورت حاشیه‌ای عمل کرده و باعث بروز نابرابری‌های منطقه‌ای می‌شود. در این زمینه توجه به ن...

رشد و سیر تحول نظام شهری کشورها از گذشته تا حال با توجه به نظرات مختلف موردبررسی قرار گرفته است در این میان اکثر کشورهای در حال توسعه آغاز دورة تحول شهرنشینی و دگرگونی فضایی خود را با توجه به برخی از بنیان‌های کمی از جمله شهر برتر تجربه کرده‌اند‎؛ بدین‌ترتیب که افزایش تعداد جمعیت شهرهای بزرگ به ضرر شهرهای متوسط به خصوص شهرهای کوچک و روستاشهرها عمل می‌کنند. چنین حالتی در نظام شهری کشورمان نیز به...

امروز عدم تعادل­ های منطقه ­ای در فضای ملّی لزوم مطالعه و بررسی در شبکه و نظام سلسله مراتب شهری را لازم و ضروری ساخته است تا از این رهگذر به عوامل مؤثر در مکان گزینی شهرها، الگوی پراکنش جمعیت شهرنشین و بالاخره به تعادل و عدم تعادل ­ها در نظام سلسله مراتب شهری هر منطقه پی برد و سپس با شناخت وضع موجود به ارایه راه حل پرداخت. هدف این مقاله بررسی چگونگی استقرار و توزیع فضایی جمعیت و نیز پی برد...

غالب برنامه ریزان شهری، بویژه در مکتب ساختارگرایی معتقدند که پدیده های گوناگون فضای زندگی را نمی توان جداگانه و بطور مستقل از یکدیگر مطالعه کرد؛ لذا پیوستگی اساسی تئوریهای سکونتگاهی شهری و ناحیه ای را می توان در «تئوری سیستم ها» مشخص ساخت. این پژوهش با اعتقاد به اینکه تعادل فضایی در سیستم شهری استان فارس و بوشهر چه وضعیتی دارد، انجام شده است. با عنایت به ماهیت تحقیق سؤال اصلی مقاله این است که آ...

نظام شهری ایران به دلیل تمرکز امکانات و خدمات در شهرهای بزرگ، از الگوی کهکشانی در قبل از سال 1300، به الگوی زنجیره­ای متمایل شده است. این الگو، ضمن بر هم زدن روابط منطقی شهرهای کوچک، میانی و بزرگ با یکدیگر، باعث آشفتگی و عدم تعادل فضایی در نظام شهری - منطقه­ای آن شده است که در غرب کلان­منطقة زاگرس نیز به مقدار بیشتری وجود دارد.  هدف این پژوهش، تحلیل و کاهش عدم تعادل­های شهری - منطقه­ای و فضایی ...