" ضمیر" از جمله اقسام کلماتی است که تعابیر متفاوتی در خصوص ماهیت و جایگاه آن در نظام اقسام کلمات از سوی زبان شناسان و دستورنویسان روس مطرح می شود. اکثر زبان شناسان روس، با تأکید بر نقش "اشاره ای یا کنایه ای " بودن ضمیر به منزلة یکی از مهمترین مشخصه های دستوری آن، از تعیین "ضمیر" به عنوان یک قسم کلمة مستقل خودداری نموده اند و آن را بیشتر به عنوان " کلمهء ضمیرگونه" به اقسام کلمات مختلف نسبت می ...

بر سرِ راهِ درکِ انسان از واقعیاتِ جهانِ خارج، فیلترهایی وجود دارد که بی­شک زبان یکی از مهم­ترینِ آن­ها محسوب می­شود. به­عبارتی؛ زبان، ابزاری قدرتمند است که به درجاتی به تفکر، شناخت و درنهایت رفتار فرد در جامعه شکل می­دهد. از آن­رو است که چاولا (1991) ریشۀ بحران­های محیطِ زیست را در زبان می­یابد. جستار حاضر ، برآن است تا ضمن معرفی زبان­شناسیِ زیست­محیطی به­عنوانِ یکی از جدیدترین حوزه­های مطالعاتی در عر...

التفات یکی از فنون و آرایه­های ادبی است که در بیشتر کتابهای بلاغی عربی و فارسی به معنای تغییر زاویه سخن آمده و انواع محدودی از تغییرات اسلوبی و معنایی برای آن بر­شمرده شده است. اگرچه توجه به التفات و نشانه­ها­یی مبنی بر وجود آن در تمامی ادوار بلاغت عربی و فارسی به چشم می­خورد، بی­تردید، رشد و تکامل این صنعت ادبی، مدیون و مرهون پژوهشهای بلاغی ادیبان مسلمان در اثبات وجوه اعجاز قرآن است. این مقاله...

شناخت این که افراد چگونه باب گفت وگو را باز می کنند یا چگونه همدیگر را خطاب می کنند موضوعی مهم در مطالعات جوامع به منظور ایجاد روابط اجتماعی بین افراد است. در این پژوهش رفتار خطاب در گونۀ گفتاری فارسی بررسی می شود. در این مطالعه، تحلیل داده های جمع آوری شده از 43 گویشور فارسی نشان داد که ده نوع اصطلاح خطاب در مکالمات روزمره استفاده می شود: اسامی شخصی، عناوین (القاب)، اسامی مذهبی، اصطلاحات شغلی،...

گویش تاتی به زعم بسیاری از محققین همانند دیار دیرین خود تالشی ، بازمانده زبان آذری باستان است این گویش دو گسترده جغرافیای شمال تا شمال غرب و در محیطی ترک زبان گویشور دارد که به دلیل وسعت حوزه گویش آن گاهی گویشوران نواحی مختلف در برقراری ارتباط دچار مشکل می شوند و هدف رساله پیش رو بررسی ساختار واجی و صرفی گویش جوبن رودبار (گیلان ) می باشد که در واقع به یکی از گویش های رودبار در در دره سفید رود و...

ضمایر گوناگونی در قرآن کریم وجود دارد که این امر دشواری امر ترجمه کتاب هدایت را دوچندان می­کند؛ زیرا مترجم نیازمند دقت و توجه بیش‌تری در ترجمه مرجع ضمیر می‌شود. به دلایلی چون عدم آگاهی کافی مترجمان از زبان عربی و یا عدم توجه کافی آنان، شاهد بروز اختلافاتی میان مفسران و مترجمان در تعیین مرجع ضمیر هستیم. تعیین مرجع ضمیر، امری مهم در حیطه ترجمه بوده و تشخیص صحیح آن، کمک شایانی به ترجمه این کتاب آس...

نثر ترجمه در حوزة کتاب‌های دینی، فرهنگی، داستانی و نیز در رسانه‌ها و متن‌های اطلاعاتی که اهداف آموزشی، سرگرمی و اطلاع‌رسانی را دنبال می‌کنند، اهمیت بسزایی دارد. از‌این‌رو، باید علاوه بر تأکید بر آموزش صحیح ترجمه، در پالایش ترجمه‌ها نیز تلاش کرد و به راهکارهایی اندیشید که نثر ترجمه را از ساختارهای طولانی، نامفهوم، بدون انسجام و فاقد زیبایی و روانی برهاند؛ راهکارهایی که مترجمان نوآموز با فراگیری ...

به اعتقاد بسیاری از ادب پژوهان، حافظ در به کار گیری زبان دقّت و دغدغه فراوانی داشت و پیوسته در پی جرح و تعدیل واژگان و نشاندن مناسب‌‌ترین عناصری بود که با بافت سخن وی سازگاری و همگامی بیشتری داشته باشد. در این پژوهش،  تمرکز بر روی کارکردهای هنری  و ظریف ضمایر ‌یا اسم‌های اشاره‌ی فارسی؛ یعنی دو واژه‌ی «این» و «آن» در شعر حافظ است. وی همچنان که در دیگر حوزه‌های زبان، توانمندی شگفت انگیزی در استفاد...

تفسیر صافی، اثر مرحوم ملا محسن فیض کاشانی است، که آن را در سال 1075 ق تألیف نموده است. هرچند استفاده مفسّر از روایت برای فهم آیات پررنگ است، ولی در تفسیر خود در زمینه های ادبی همچون معنای واژگان، مرجع ضمایر، تحلیل ادبی و بلاغی آیات و در زمینه های فلسفی، عرفانی و عقلی و در گزینش منابع روایات به اجتهاد پرداخته است. فیض در این اجتهاد، از مبانی معرفتی یعنی باورهای مذهبی، دانسته های ادبی و قواعد فلسف...