امام خمینی (ره) راهبری انقلاب اسلامی 1357 را به عهده داشت. او در بافت گفتمانیِ مواجهة تاریخی متجددین و متدینین با «سنت» با فراتر رفتن از جهت گیری های «نفی سنت» و «بازگشت به سنت» از یک سو و «تکرار سنت» از سوی دیگر، جهت گیری «احیای سنت» را پایه ریزی و تقویت کرد. وی همچنین از دوگانة توسعه ای «سنت-تجدد» فراتر رفته و ضمن «نادیده انگاری مثبت» غرب، منطق نقد درونی سنت را مورد توجه قرار داده است. بر اساس...

چکیده آزادی مفهومی بلند، پرآوازه، دیریاب و درعین‌حال گمگشته تاریخ مبارزات و مجاهدت‌های وسیع و دامنه‌دار بشری است. اما این مفهوم گرانسنگ و غیرقابل مقایسه با سایر ارزش‌های همطراز، مشکل معنایی و مفهومی داشته، و میان سرشت و طبیعت آزادی با محدوده و قلمرو آن، نوسان ذهنی و عینی یا نظری و عملی یافته است. آزادی گاهی به‌صورت نفس‌الامر تعریف مثبت و منفی شده، و گاهی در تقابل با استبداد، دموکراسی، حقیقت و و...

مدیریت زنان بر اساس بازیابی مستندات قرآنی با سه رویکرد اندیشه ی اجتماعی دینی «سنت گرایی اسلامی»، «تجددگرایی اسلامی» و «تمدن گرایی اسلامی» به تعبیر نگاه حداقلی، حداکثری و متعادل به مسئله ی مصلحت، می انجامد. ادعای این مقاله آن است که شالوده ی قرآنی این دیدگاه ها همگی مبتنی بر مصلحت است اما از آنجا که مصلحت مقوله ای کیفی است و معیارهای قطعی و روشن در خصوص اندازه گیری آن وجود ندارد و از طرفی عوامل ...

در این دیدگاه سنت با حقیقت مرتبط است و مانند حقیقت می تواند در صورت های خاصی تعیین یافته و جلوه گر شود اما همواره تعینات خاص آن مرتبط و متصل با سنت و یا حقیقت اولیه باقی می ماند دلیل تعیین یافتن سنت در صورتهای خاص نیازهای زمانی و مکانی بشر است دین و وحی جلوه ها و تعیناتی از این حقیت اند فلسفه ( مابعد الطبیعه ) عرفان ( تصوف) و الهیات نیز طرق شناخت سنت یا حقیقت اصیل به شمار می آیند در این سیر شنا...

دیدگاه سنت گرایان که بر اصول و مبانی سنت استوار است از اهمیت ویژه ای برخوردارمی‏باشد. این نگرش با به چالش کشیدن دنیای متمدن و زندگی مدرن سعی در احیاء ارزش های معنوی برآمده از سنت دارد. سنت گرایان با استفاده ابزار منطق و استدلال که بر مبانی و حکمت برآمده از دل سنت تکیه دارد، به تبیین این تفکر می پردازند. یکی از مضامینی که سنت گرایان به آن توجه خاصی کرده اند، هنر مقدس است. هنر به عنوان تحقق بصری...

فضای گفتمانی جامعه ایران از پس از برخورد با گفتمان تجددی صحنه کشمکش میان دو گفتمان سنت و تجددی بوده و این کشمکش خود را در سطوح و وجوه مختلف بازتولید نموده است. به گونه‏ای که می‏توان کل تاریخ ایران و حتی برشهای جزئی‏تری از آن، نظیر فعالیتهای دانشجویی را با توجه به چگونگی مصاف این دو گفتمان روایت کرد. در این رساله درصدد برآمدیم تا با تأسی به نظریات گفتمانی فوکو و رفع برخی نقائص نظری آن، و نیز ب...

تامّل بر سوابق جنگ­ها و مخاصمات صد ساله اخیر مبیّن آن است که بعضاً طرفین جنگ از ابزارها و تاکتیک­هایی بهره برده­اند که مغایر اصول حقوقی می­باشد، از جمله بکار گیری خدعه در استفاده، پوشش و آرم کادر امدادی برای نیروهای رزمنده جهت یورش به دشمن و یا هدف قرار دادن مراکز و نیروهای امدادی و پزشکی. این در حالی است که به واسطه­ی اصول متعدّد حقوق بشردوستانه از جمله اصل تفکیک و البته تأکیدات صریح اسلامی در قرآ...

احادیثی با موضوع ارتداد صحابه در صحیحین آمده است. نظر به حساسیت مفهوم ارتداد فقهی و همچنین کاربرد این مفهوم درباره صحابه بررسی دلالی روایات با نظر به آراء شارحان اهل سنت امری ضروری به نظر می رسد. همچنین تعارض این روایات با ادله عدالت صحابه اهمیت آن را دوچندان می نماید. در پژوهش حاضر ضمن بررسی مفهوم ارتداد و صحابه این نتیجه حاصل شد که ارتداد دارای دو معنی اصطلاحی و لغوی است که در زبان عرب، آیات...

گسترۀ قلمرو فقه، از جملۀ مقولاتی است که در دین‌پژوهی و کارکردهای آن نقشی اساسی دارد. با تحلیل و تجزیۀ برنامه‌ها و قانون‌های موجود در تعاملات چهارگانۀ بشری (تعامل با خود، خدا، خلق و طبیعت) می‌توان سه حیث 1. موضوعی، 2. حکمی؛ 3. روشی یا برنامه‌ای را در آنها ملاحظه کرد، سه حیثی که در ظرفیت «فقه مطلوب» نیز جریان دارد. قلمرو موضوعی فقه مطلوب، هر عنوان و پدیده‌ای است که به حکم شرعیِ تعامل و مواجهه می‌پ...

تعریف در منطق سنتی به حد و رسم تقسیم می‌شود و حد بنا بر دلایلی دور از دسترس دانسته می‌شود. بنابراین، ‌‌آن‌چه مقدور است ‌‌تعریف رسمی است. اما تبیین چیستی و شرایط رسم ‌‌مشکلاتی را پدید آورده است. نتیجه این‌که رسم به سرنوشت حد گرفتار شده است و نشان داده می‌شود که فاقد ارزش منطقی و معرفت‌شناختی است. به‌ نظر می‌رسد می‌توان در چهارچوب سنت منطق سینوی به بازسازی رسم پرداخت که لازمه‌اش ‌‌بازنگری در تعری...