مفهوم خلقت، در آیات قرآن کریم حاوی مضامین و صورت هایی متنوع و بس شگرف است که هر جوینده ی حقیقتی را به تفکر و تأمل در آن وا می دارد. در این پژوهش آیات قرآن در سه دسته کلی آفرینش جهان هستی، آفرینش انسان و هدف از خلقت مورد بررسی قرار می-گیرد. مفاهیم تصویری این آیات از منظر فرمالیسم (صورت ذهنی)، محتوا (معنا و باطن زیباشناسی معرفتی-خلقت وجودی) بررسی شده اند. سوال مورد تأکید در این پژوهش، نحوه ی مواج...

چکیده هدف از این پژوهش، تحلیل و تفسیر دو نگاره از شاهنام? طهماسبی و هفت اورنگ جامی، و تطبیق پشتوان? فلسفی نگارگران آن با افکار و عقاید حکیم صدرالمتألهین است. بدین منظور ابتدا پس از معرفی و شناخت این فیلسوف عالیقدر و برخی از نظریاتش، در نخستین نگاره با عنوان «تدبیر کنیزکان رودابه برای دیدار با زال» به طرح داستان اسطوره ای و عاشقان? آن و نیز به تطبیق نگرش ملاصدرا در باب عشق شناسی و دیدگاه فلسفی...

در دوران صفویه، سلطان محمد تبریزی ـ ضمن حفظ اصول و قواعد هنر اسلامی و به کارگیری فضای ماورایی ـ به نمایش ارزش هایی در آثارش می پردازد که در گذشتۀ نگارگری این مرزوبوم مطرح نبوده است. او به رویدادهای اجتماعی زمانۀ خود در حیطۀ فضایی خیال پردازانه (واقع گریز) و از طریق تصرف در شکل و رنگ، دوری ُجستن از خلأ و بهره گیری از ریزه کاری های تزیینی، به خصوص با انتخاب گزینۀ استحاله، توجهی خاص می ورزد. هدف ای...

باغ ایرانی یکی از موضوعات تصویری رایج در حوزه نگارگری و قالی است. گونه‌های مختلف هنر ایرانی بعد از اسلام توجه خاصی به بازنمایی باغ داشته‌اند. پژوهش حاضر بر آن است که باغ‌ایرانی و ساختار باغ‌سازی دوره صفوی را در دو حوزة تصویری قالی و نگارگری مورد مطالعه قرار دهد. لذا این پژوهش به بررسی تطبیقی ترکیب‌بندی و زوایای دید در قالی‌های‌باغی و نقاشی دوره صفویه و ارتباط آنها با یکدیگر می‌پردازد تا از این ...

هنر نگارگری ایران در طول دوره های متفاوت تاریخی ، براساس حکومت ها و گرایش های غالب در مقطع زمانی خود ، دچار تغییر و تحول می شده است . حال این تغییرات ، براساس قدرت فرهنگی مقطعی که در آن اعمال می شود ماهیت خود را به طور نسبی دگرگون می سازد. دوره تاریخی ایلخانی با حکومت مغولان از این امر مستثنی نیست . با در نظر گرفتن اصل التقاطی هنر ایران ، فرهنگ و هنر ایران پس از پذیرش عناصر بیگانه خصوصا چینی ،...

نگارگری ونقاشی ایرانی،تحت حمایت دربارحکومت های مختلف تاریخ ایران،نقش مهمی درتصویرگری کتاب های ادبیات پارسی بامضامین متنوع حماسی وملی ومذهبی و...داشت.این نقش ازدوران صفویه بااستقلال هنرمندان،که استقلال نقاشی ازکتاب آرایی رادرپی داشت؛به چالش کشیده شدودرپی آن تحولات سیاسی واجتماعی وفرهنگی،درتغییروتحول مضامین نگارگری ونقاشی تاثیرگذاشتند.ارتباط بیشترایرانیان بااروپاوپیشرفت های همه جانبه آن درزمینه ه...

چکیده: در پی عطف به مختصات زمانی و مکانی ویژه در نگارگری ایرانی- اسلامی که در حدود پنج قرن همچنان ثابت و پا بر جا می ماند ، شاهد ویژگی ها و شاخصه هایی هستیم که ورای مختصات زمانی و مکانی حاکم بر عالم محسوس ، جهانی دیگر ، فضا – زمان و مکانی دیگر را می نمایاند ؛ نوعی کیفی از زمان و بافتی از مکان که به هر صورت مغایر با روش های بازنمایی زمان ومکان کمّی در جهان طبیعت است و به انحاء گوناگون مبیّن همزم...

چکیده : یکی از داستانهای مورد توجه و علاقه نویسندگان و هنرمندان ایرانی ، داستان یوسف و زلیخا است ، که به طورکامل شرح آن در سور? یوسف قرآن آمده است. این داستان بارها در اشعار شعرای سخن سرای ایرانی به زیباترین شکل شرح داده شده و هنرمندان بسیاری در تصویرگری داستان کوشیده اند.یکی از بخشهای این داستان که در پژوهش حاضر مورد توجه قرار گرفته ، مجلس یوسف و زلیخا است. در این پژوهش ضمن بررسی مکاتب نگارگر...

در اواخر سدۀ نهم در بطن تجریدگرایی نقاشی ایران تمایلی آشکار به بازنمایی جهان محسوس زاده می‌شود. گرایش به واقع‌گرایی که ابتدا در نگارگری مکتب هرات و در نگاره‌های بهزاد پدیدار شد همچون خط پیوسته‌ای آثار هنرمندان اواخر سدۀ نهم و دهم ه.ق را به هم پیوند می‌دهد. با انتقال بهزاد به تبریز هنرمندان نگارگری مکتب دوم تبریز به پیروی از سنت بهزاد، بی‌آنکه با بینش آرمانی هنر نقاشی قطع رابطه کنند، نگاهشان را ...

در دوران معاصر با توجه به شرایط اجتماعی فرهنگی و اندیشه تجددخواهی و بازتاب فرهنگ و هنر غرب، نگارگران ایرانی به ویژه حسین بهزاد، در راستای احیای هویت و فرهنگ ایرانی-اسلامی به نگارگری گذشته رجوع می‌کنند. این تحقیق با هدف مطالعه نگارگری حسین بهزاد در دوران معاصر با بهره‌گیری از مفاهیم هرمنوتیک گادامر با رویکرد توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفته و گردآوری اطلاعات آن با استفاده از منابع کتابخانه‌ای استو ب...