با نگاهی فضایی به استقرار و پیدایش سکونتگاههای روستایی در ایران، میتوان دریافت که الگوی غالب همواره به صورت مکانی و نقطهای بوده است. نتایج پژوهشهای اخیر در این امر مشخص میسازند که این توزیع مکانی سکونتگاهی ریشه در توزیع فضایی منابع پایه به صورت نقطهای و پهنهای دارد. این مقاله با بهرهگیری از الگوهای تحلیل فضایی جمعیت، از جمله ضرایب جینی، آنتروپی و مدلهای تحلیلگر فضایی و خوشهای (cluster)، در پی آ...

بخار آب موجود در جو، با جذب امواج تشعشعی با طول‌موج بلند بر تعادل دمای زمین تأثیر بسزایی می‌گذارد؛ ازاین‌رو، هدف اصلی این پژوهش شناسایی پراکنش فضایی رطوبت نسبی در ایران است. به‌این‌منظور، ابتدا به تشکیل پایگاه داده‌های شبکه‌ای رطوبت در ایران اقدام شد؛ سپس داده‌های این پایگاه در دورة آماری سی‌ساله‌ای، در بازة زمانی روزانه از 01/01/1982 تا 31/12/2012 میلادی مبنای پژوهش قرار گرفت و یاخته‌ای به ابع...

همواره چگونگی اثر عوامل طبیعی بر جوامع انسانی و مقدار اثرپذیری انسان از محیط‌های طبیعی یکی از بحث‌های مطرح در علوم جغرافیایی بوده است. در این بررسی، به چگونگی اثر کارست بر الگوهای شاخص استقراری در منطقة کامیاران پرداخته شده است. براین‌اساس، سه الگوی شاخص استقراری شامل الگوهای غارنشینی، نیمه‌کوچ‌نشینی و یک‌جانشینی از راه گردآوری داده‌های مربوط به هریک، تهیة نقشه و تحلیل روابط فضایی آنها با قلمرو...

از چهارصفه به‌عنوان کهن­ترین الگوی معماری مسکونی در ایران، زیاد نام برده شده ­است. این الگوی ساختمانی صرف نظر از مباحث اقلیمی و سازه­ای، از دیدگاه معناگرایی نیز از دوره باستان حایز اهمیت بوده و در نقوش و طرح­های مختلف تکرار شده است. در معماری ایران، این الگو از بیانی خالص در آرایش فضایی نمونه‌های اولیه به فضایی جزء در نمونه‌های تکامل­یافته­تر تبدیل می­گردد و به این ترتیب الگوهای متنوع فضایی در ...

شهر زنجان در دهه‎های اخیر از رشد جمعیّتی و کالبدی چشمگیری برخوردار بوده است، ازجمله پیامدهای ناگوار این رشد شتابان و بی‎قواره، شکل‎گیری مناطق اسکان غیر رسمی در این شهر است. منطقه‎ی اسلام‎آباد، از دسته مناطق بزرگ اسکان غیر رسمی شهر زنجان است که در پی مهاجرت گسترده‎ی روستاییان طی دهه‎ی 1350 به بعد، از سوی مهاجران روستایی ساخته شده است. این منطقه گرچه اکنون جزء مناطق رسمی درون شهر به‎شمار می‎رود؛ ا...

فضاهای آموزشی یکی از مهم ترین فضاهای تأثیرگذار بر روی کودکان به دلیل گذراندن ساعت های زیادی از طول روزشان می باشد. در فضاهای آموزشی، هر دو گونه فضاهای باز و بسته از اهمیت برخوردارند و ارتباط میان این دو فضای مکمل نیز بسیار با اهمیت است. ارتباط میان این دو فضا به کاربری داخلی و تفاوت در فعالی تهایی که در آن انجام م یشود و میزان پویایی فضاها مرتبط است. چگونگی ارتباط میان فضاهای باز و بسته در مدار...

نحوه ی استقرار و الگوهای فضایی عناصر گردشگری از اهمیت بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر ضمن بررسی الگوی پراکنش عناصر گردشگری شهر کرمانشاه با استفاده از آمار فضایی به تحلیل فضایی و شناسایی فضاهای گردشگری پرداخته است. نوع تحقیق کاربردی، روش تحقیق توصیفی_تحلیلی، به منظور جمع آوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه ای و پیمایش میدانی، در محدوده ی موردمطالعه استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که توز...

بارش یکی از مهمترین عناصر اقلیمی است که آگاهی از رفتار مکانی و زمانی آن می تواند نقش مهمی در برنامه ریزی های محیطی و طرح های آمایش سرزمین داشته باشد. تکنیک های آمار فضایی امکاناتی را فراهم می سازند تا از طریق آن ها بتوان الگوهای فضایی یک متغیر تصادفی مانند بارش را مورد تحلیل و مدل سازی قرار داد. در این تحقیق با هدف آشکارسازی الگوهای فضایی تعداد روز های بارش حدی ثبت شده ماهانه استان لرستان، اقدا...

این پژوهش با هدف شناسایی تغییرات مکانی و زمانی خود همبستگی فضایی ساعات آفتابی در ایران انجام‌شده است. بدین منظور، ابتدا اقدام به تشکیل پایگاه داده‌های شبکه‌ای ساعات آفتابی در ایران شده است. سپس از داده‌های پایگاه مزبور یک دوره آماری 30 ساله، در بازه زمانی روزانه از 1/01/1982 تا 31/12/2012 میلادی را مبنای مطالعه حاضر قرار داده، و یاخته‌ای به ابعاد 15×15 کیلومتر بر منطقه موردمطالعه گسترانیده شده ...